Nie samo wydarzenie nas przeraża, ale myśli o nim, i to najczęściej w negatywnym świetle. Jest jak pracownik kina, który wybiera wszystkie filmy związane z daną sytuacją i przekazuje je nam w formie wspomnień, myśli i fantazji. Ale robi to na ślepo i losowo, zatykając nasz „ekran” wieloma najbardziej niepokojącymi i strasznymi obrazami, których prawdopodobieństwo jest niezwykle niskie. Nasz mózg (w szczególności układ limbiczny) jest zawsze w pogotowiu i skutecznie wykonuje swoją funkcję przewidywania dalszych zdarzeń i zagrożeń. Niestety niekończące się horrory nie tylko psują nasz nastrój, motywację i spokój ducha, ale mogą prowadzić do ataków paniki, lęku i depresji. Mózg jest jak amatorski „psycholog”. Nasz mózg nauczył się przewidywać ryzyko dawno temu; było to ewolucyjnie korzystne i uratowało życie naszych przodków. Dziś żyjemy w świecie hiperaktywności, hiperstymulacji i niekończącego się strumienia najróżniejszych informacji, dlatego nasza wewnętrzna „psychika” musi pracować na pełnych obrotach, jeszcze szybciej zbierając taśmy i karty z wróżbą, a one są oczywiście przerażające. Co on robi? Najczęstszy przykład takiej przepowiedni: kiedy nasz odległy przodek poruszał się przez dżunglę i usłyszał szelest w gęstych zielonych zaroślach, jego mózg zareagował na szelest kartą „TO JEST Drapieżnik, uważaj!”, współczulny układ nerwowy został aktywowany, mobilizując rezerwy organizmu, a przodek rzucił się na pięty, z dala od szelestu, ratując mu życie. Zaraz po tym z krzaków wyskoczyła mała, nieszkodliwa jaszczurka, ciekawa, czyje obcasy błyszczały w oddali? Mógł to być niebezpieczny drapieżnik, ale dziś świat nieco się zmienił i większość niebezpieczeństw, na jakie jesteśmy narażeni, jest podobna do tej właśnie jaszczurki. Ale mózg wciąż nie jest przyzwyczajony do tego, że w betonowej dżungli nie ma ząbkowanych dzikich kotów, a większość ważnych dla nas wydarzeń dostrzega, np. zaproszenie od menadżera do biura, projekt nieukończony w terminie , kłótnia z partnerem, czy zły znak w pamiętniku dziecka, jako kolejne zagrożenie życia. Interpretacja szelestu. To nie samo wydarzenie, które się wydarzyło, ani przyszłość nas przeraża, ale to, jaką kartę daje nam w odpowiedzi mózg. Przecież to, że menadżer zaprosił nas do swojego biura, nie oznacza nic strasznego. To po prostu fakt, który się wydarzył. Ale interpretacja tego faktu powoduje burzę nieprzyjemnych emocji, od niepokoju po złość. Jednak szelest w krzakach nie oznacza drapieżnika, ale interpretacja szelestu jako drapieżnika aktywuje reakcję stresową. Boimy się więc nie samego szelestu, ale tego, co o nim myślimy, czyli myśli w naszej głowie. A w krzakach była tylko jaszczurka! Menedżer właśnie zapytał, jak skonfigurować jakąś formułę w Excelu. Ale nastrój już został zepsuty i może na resztę dnia przyjrzyjmy się bliżej: sytuacja ➜ myśli ➜ uczucia ► Kierownik zaprosił mnie do biura ➜ wszystko jest źle, wywalą mnie ➜ strach, wstyd, złość, poczucie winy. ► Kłótnia z partnerem ➜ wszystko jest źle, doprowadzi to do zerwania związku ➜ strach, niepokój, poczucie winy. ► Dziecko otrzymało złą ocenę ➜ Jestem złym rodzicem, edukacja dziecka jest zrujnowana ➜ niepokój, zmartwienie , poczucie winy i wstyd. Co robić? Myśli i przewidywania są naturalnym produktem systemów mózgowych, które zachodzą bez naszego świadomego udziału. Myśli zawsze były i będą. Jednak oprócz układu limbicznego, który odpowiada za zachowania emocjonalno-motywacyjne i reakcje motoryczne (ze strachem, agresją, głodem itp.), mamy także cudowną korę przedczołową. Kora przedczołowa odpowiada za RACJONALNOŚĆ, planowanie i podejmowanie decyzji, co oznacza, że gdy mamy do czynienia z wyzwalającą sytuacją, możemy wybierać karty do interpretacji i dalszego działania, nie ulegając przerażającym przewidywaniom układu limbicznego. Co jest do tego potrzebne?1. Poznaj swoje wyzwalacze. ► Ostrzegamyuzbrojony! Podziel kartkę papieru na dwie kolumny, w kolumnie po lewej stronie wypisz wszystkie sytuacje, które mogą pozbawić Cię równowagi psychicznej, na którą zwykle reagujesz emocjonalnie (niepokojem, złością, strachem itp.). Niech będą to dla Ciebie realne i istotne sytuacje, coś, z czym możesz się spotkać. ► Po prawej stronie, naprzeciw każdego elementu, napisz, co najbardziej przeraża Cię w tym wydarzeniu. Zastanów się, jak zwykle to interpretujesz? Jakie jest prawdopodobieństwo, że straszna sytuacja rzeczywiście się wydarzy? Jak często Twój mózg miał rację, krzycząc, że to niebezpieczne? Jakie są inne możliwości rozwoju wydarzeń? Dlatego spróbuj oddzielić fakt zdarzenia od przerażających myśli na jego temat. ► Zbadaj swoje uczucia. Jak emocje, które pojawiają się w odpowiedzi na interpretację zdarzenia, odczuwają w ciele? Jak odczuwasz niepokój, złość, irytację itp. w swoim ciele? Może to być napięcie w jamie brzusznej, ucisk w klatce piersiowej, gęsia skórka na udach i pośladkach, guz w gardle itp. Niech te wrażenia będą Twoją wskazówką, gdy następnym razem napotkasz wyzwalacz. Kiedy zauważysz te wrażenia, pamiętaj o ćwiczeniu składającym się z dwóch kolumn i ODDZIEL FAKT zdarzenia od tego, jak je INTERPRETUJESZ. 2. Wyłącz horrory. ► Kiedy coś dzieje się w naszym życiu i mózg zaczyna nam pokazywać horrory lub filmy akcji, możemy celowo wyłączyć ten film i włączyć własny: o bezpieczeństwie, pewności siebie, spokoju, satysfakcji, zmieniając tym samym nasz stan emocjonalny na bardziej korzystny. Jak to zrobić? ► Przejdź do innej aktywności. Zmiana czynności, scenerii, miejsc, otoczenia i ludzi pomoże Ci spojrzeć na sytuację z innej strony, dostosować film emitowany przez mózg i krytycznie się do niej odnieść. ► Wybierz zajęcie uspokajające lub relaksujące. Co to oznacza dla Ciebie osobiście? Czytanie książki, gotowanie pysznego posiłku, spacery, rysowanie, masaż itp.? Najważniejsze to się zrelaksować. Kiedy nasze ciało jest zrelaksowane, aktywuje się przywspółczulny układ nerwowy, układ limbiczny mózgu otrzymuje sygnał „WSZYSTKO JEST DOBRE!” uspokaja się i przestaje nadawać nam horrory, w tym przyjemniejsze filmy. ► Praktykuj medytację. Istnieją różne rodzaje medytacji (jako ćwiczenia psychotreningowe), które sprzyjają relaksowi, przeniesieniu uwagi na chwilę obecną i rozwinięciu świadomości tego, co dzieje się w naszej głowie. Udoskonalając swoje umiejętności uważności, przestajesz wierzyć w przewidywania swojego mózgu, że wszystko jest złe i rozwijasz własne, aby działać racjonalnie i zgodnie z rzeczywistą sytuacją, zamiast impulsywnie reagować na każdy alarm. 3. Porzuć rolę psychicznego predyktora. Ten punkt wynika z poprzedniego. Oczywiście wszyscy mamy doświadczenie życiowe, które pomaga nam przewidzieć rozwój dalszych wydarzeń, ale nie pozwala nam na spokojne traktowanie sytuacji. Zmień nawyk polegania wyłącznie na negatywnych doświadczeniach z przeszłości, rozważ cały obraz (najlepiej oderwany, z zewnątrz), w którym wszystko może się wydarzyć, łącznie z aspektami pozytywnymi. Jeśli zauważysz, że zacząłeś przewidywać wynik w oparciu wyłącznie o swoje fantazje i przeszłość, zaprzestań swojego zwykłego zachowania i wyjdź z roli jasnowidza. Nikt nie jest w stanie niczego przewidzieć na 100%. 4. Dieta informacyjna Przed pojawieniem się Internetu, z gazet dowiadywano się złych wiadomości. Przed pojawieniem się pisma złe wieści dowiadywano się z wiejskich plotek lub siedząc w kręgu plemiennym przy ognisku. Przed wystąpieniem złe wieści rozpoznawano, gdy wydarzały się tu i teraz. I w tym przypadku wszyscy byli znacznie spokojniejsi. Rozwój Internetu przyczynił się do tego, że kąpiemy się w potokach negatywnych informacji, zaopatrując nasz mózg w nowe, okropne filmy, które następnie będzie nam emitował przy każdej okazji. Nasze życie jest już pełne nieprzyjemnych i bolesnych wydarzeń, czy warto je hurtowo wydobywać z Internetu i portali społecznościowych? 5. Traktuj przerażające myśli z humorem. ► Zrobiłem tę ilustrację jako przykład tego, jak można to zrobić!