Od autora: Rozwój psychologii w systemie złożonej wiedzy ludzkiej. Część 2 / Odpowiedź. wyd. A. L. Zhuravlev, V. A. Koltsova. - M.: Wydawnictwo „Instytut Psychologii RAS”, 2012. - 696 s. ISBN 978-5-9270-0247-4 Opis problemu W ostatnich dziesięcioleciach wyłoniła się subkultura kobiet biznesu, którą charakteryzuje życie zorientowane na karierę. Taka kobieta często nie ma zamiaru wypełniać tradycyjnych obowiązków matki i żony oraz zaspokajać potrzebę posiadania dzieci, rozumianą jako właściwość społeczno-psychologiczna jednostki, objawiająca się tym, że bez dzieci doświadcza ona trudności jako jednostka (Andreeva, 2004, s. 135). Zatem wraz ze wzrostem orientacji zawodowej kobiet pojawia się kolejny problem: w Rosji następuje spadek liczby urodzeń, a w konsekwencji kryzys demograficzny (Gundarov, 2001; Andreeva, 2004). próba wejścia do elity menedżerskiej stawia kobietę przed wyborem – rodzina czy praca (Demidenko, 2000). Być może umiejętność takiego zorganizowania życia, aby łączyć aktywność zawodową z życiem rodzinnym, odzwierciedla elastyczność intelektu. Zgodnie z teorią akumulacji ról osoba pełniąca wiele ról jednocześnie nie tylko nie doświadcza dużego stresu, ale także otrzymuje dodatkowe „ujście” w przypadku niepowodzenia w jednej z ról (Bern, 2001). podstawą badania jest podejście strukturalno-integracyjne (M. A. Chołodnaja, B. G. Yudin) w odniesieniu do badań nad strukturalną organizacją inteligencji i triarchicznej teorii skutecznej inteligencji R. Sternberga życie człowieka z własnej woli lub okoliczności zewnętrznych zawsze było istotne (Lobanov, 2006). Co kieruje wyborem współczesnej Rosjanki? Jakie dodatkowe czynniki tu „działają”: dobrobyt, moda, strach przed odpowiedzialnością w jednym kierunku i pozostawieniem w innym, potencjał osobisty czy inteligencja? Znalezienie odpowiedzi na te pytania stanowi problem badawczy. Obiektem badań były kobiety posiadające jedno lub więcej dzieci. Przedmiotem badań była specyfika pozycji poznawczej kobiet wielodzietnych. Grupę kontrolną stanowiły kobiety posiadające 1-2 dzieci Przy wyborze wyznacznika ścieżki życiowej kobiety ważną rolę odgrywa inteligencja. To on może stać się albo „pomocnikiem”, albo przeszkodą w podejmowaniu decyzji życiowych, rozumieniu i ocenie własnych pragnień i możliwości. Według R. Sternberga inteligencja to celowy wybór i przystosowanie się do rzeczywistych warunków środowiskowych, które odpowiadają indywidualny styl życia. Termin „inteligencja sukcesu” odzwierciedla kompromis aktywnej jednostki pomiędzy wyborem, transformacją środowiska i przystosowaniem się do jego warunków w celu osiągnięcia własnych celów i celów społeczeństwa (Lobanov, 2006). Stąd hipoteza badania było stwierdzenie, że jednym z wyznaczników wyboru sposobu działania, zachowania kobiet są cechy strukturalne ich inteligencji. Specyfikacja hipotezy: w przyjęciu przez kobietę odpowiedzialności pośredniczy poziom i struktura inteligencji; jego wyznacznikiem jest pozycja poznawcza. Można przypuszczać, że wzięcie odpowiedzialności za siebie, chęć bycia indywidualnością, znajdzie odzwierciedlenie w poziomie, a dokładniej w strukturze inteligencji. Kobiety z doświadczeniem koncepcyjnym częściej myślą pragmatycznie i podejmując decyzję, są w pełni świadome konsekwencji, przemyślając je z wyprzedzeniem, co ułatwi im i ich rodzinom życie w przyszłości Próbę badawczą stanowiły 32 matki w wieku 26-40 lat z 1-5 dziećmi. Próbę wyrównano liczbą dzieci. W badaniu zastosowano technikę „Idealnego komputera”, która mierzy stopień otwartości pozycji poznawczej osoby badanej (Kholodnaya, 2002). Zgodnie z badaniami L. M. Wekkera, M. A. Chołodnej, I. A. Kibalczenkizastosowano werbalne i przenośne tłumaczenie pojęcia „kobieta idealna”. Technika ta odzwierciedla kierunek wyborów danej osoby w określonej dziedzinie przedmiotowej, sposoby jej studiowania, źródła pozyskiwania informacji, metody ich przetwarzania oraz charakteryzuje świadomie podejmowane działania. Osoba odnosząca sukcesy intelektualne charakteryzuje się rzeczywistymi osiągnięciami. Skutecznie i terminowo wykorzystuje swój potencjał umysłowy (Lobanov, 2006). Według M. A. Kholodnaya (Kholodnaya, 2002) doświadczenie intencjonalne to struktury mentalne leżące u podstaw indywidualnych skłonności intelektualnych. Ich głównym celem jest kształtowanie subiektywnych kryteriów selekcji dotyczących określonej dziedziny tematycznej. Doświadczenie intencjonalne pomaga kobiecie określić jej preferencje i uświadomić sobie wagę lub drugorzędną wagę celu, kierunku czy preferencji. W badaniach M.A. Zimne doświadczenie metapoznawcze, podobnie jak intencjonalne, jest uważane za część doświadczenia psychicznego. Według V.N. Druzhinina doświadczenie metapoznawcze należy do systemu regulacyjnego psychiki, a doświadczenie intencjonalne należy do systemu motywacyjnego. Cechy organizacji doświadczenia poznawczego, metapoznawczego i intencjonalnego determinują właściwości indywidualnej inteligencji, jej preferencje i wybory na poziomie świadomym. Wyniki badań: Miara otwartości stanowiska poznawczego objawia się przewagą pytań zobiektywizowanych i kategorycznych, a miara zamknięcia – przewagą pytań subiektywnych i faktycznych (Kholodnaya, 2002; Kibalchenko, 2008). za pomocą metody „Idealnego Komputera”, ujawniającej pozycję poznawczą kobiet, wyraźna została różnica w dwóch parametrach: przewadze pytań zobiektywizowanych/faktycznych w grupie kobiet wielodzietnych oraz subiektywnych/faktycznych w grupie kontrolnej Z uzyskanych danych wynika, że ​​przewaga pytań subiektywnych/faktycznych jest charakterystyczna dla zamkniętej pozycji poznawczej. Kategoria ta okazała się wyższa wśród kobiet z grupy kontrolnej, które nie były matkami wielu dzieci. Można założyć, że kobiety zainteresowane jedynie danymi osobowymi i faktycznymi nie są skłonne do tworzenia dużych rodzin, opierając się na takich przesłankach, jak brak chęci do straty czasu osobistego, swobody działania, wygody itp. Kobiety o zobiektywizowanych/merytorycznych pytaniach, do czego w naszym badaniu zaliczają się matki wielodzietne; wręcz przeciwnie, patrzą one na otaczający je świat szerzej, nie ograniczając się do przestrzeni osobistej, ale pozostając w rzeczywistych ramach, na podstawie których mogą planować sytuacje i modelować przyszłość. W grupie matek wielodzietnych liczba pytań charakteryzujących otwarte i zamknięte pozycje poznawcze podzieliła się po równo. I nie da się powiedzieć, gdzie skierowane jest „wahadło” ich decyzji, przynajmniej w tej próbie. Potwierdziło się założenie, że kobieta, która świadomie zdecydowała się zostać matką wielu dzieci, posiada rozwinięte doświadczenia poznawcze, metapoznawcze i intencjonalne oraz otwartą postawę poznawczą, która objawia się przewagą kwestii zobiektywizowanych i kategorycznych, potwierdzają to badania socjologiczne wiele kobiet, które pracują z konieczności ekonomicznej, nie odeszłyby z pracy, gdyby nagle przestały potrzebować pieniędzy (Dynin, 2003). Można przypuszczać, że biorąc pod uwagę status społeczny i świadomy wybór macierzyństwa wielu dzieci, możliwe będzie dostrzeżenie innych różnic w strukturze intelektu. W strukturze doświadczenia intencjonalnego wyróżnia się trzy typy struktur mentalnych : preferencje, przekonania i stany umysłu. Psychologicznym wskaźnikiem preferencji intelektualnych w początkowej fazie ich kształtowania są skłonności poznawcze (Kholodnaya, 2002). Kobiety wielodzietne malowały kobietę spełnioną z różnych perspektyw: odpoczywającej, pracującej, otoczonej rodziną - dziećmi, a nawet., 2002.