Od autora: Kontynuując cykl artykułów na temat terapii poznawczo-behawioralnej, chciałbym porozmawiać o jednej z najpopularniejszych metod oceny myśli automatycznych - znajdowaniu dowodów ( J. Beck., 2018).Według kognitywistów głównym źródłem złego stanu zdrowia psychicznego jest zniekształcona interpretacja zdarzeń. Ile osób - tyle opinii. Jak jednak wpływa to na życie człowieka i na co należy podkreślić pracując ze wspomnianymi zniekształceniami? Rozważmy tę teorię bardziej szczegółowo i podamy przykłady. 1) Noworoczne fajerwerki Alena może postrzegać z punktu widzenia potencjalnego niebezpieczeństwa: „a co, jeśli dostanie się w oko!?” Martwi się, złości i zabiera całą rodzinę do domu, jak to się mówi, „z dala od niebezpieczeństw”. Dzieci płaczą, krzyczą, chcą wakacji, ale zaniepokojona matka jest pewna, że ​​„to dla ich dobra”. Na szczęście reszta nie przestała świętować Nowego Roku z powodu katastrofalnych oczekiwań jednej osoby.2) Święto trwało. Wiele osób widziało fajerwerki. Vadim też to widział, jednak czerwono-białe, iskrzące się błyski na tle nocnego nieba wydały mu się inspirującym widokiem. Pomyślał: „Wow! Super!” i odczuwane emocje: radość, przyjemne podekscytowanie, zainteresowanie. Pomogło mu to sformułować cele, które chciałby osiągnąć w Nowym Roku. 3) Ale to nie wszystko. Spójrzmy na Andrieja Pietrowicza. Ma ponad pięćdziesiąt lat i doświadczenie pirotechnika. Dla niego fajerwerki są częścią jego zawodu; ma pojęcie o składzie pierwiastków chemicznych zawartych w „niebiańskich światłach”. Rozumie mechanikę i ma świadomość niskiego ryzyka kontuzji. I to zrozumienie, paradoksalnie, pozwala mu w ogóle nie myśleć o fajerwerkach. Lub, jeśli to konieczne, zainteresuj się nimi zawodowo. Innymi słowy, Andrei jest obojętny na to, przed czym ucieka Alena, zabierając płaczące dzieci i zakłopotanego męża, a Vadim otrzymuje szczerą przyjemność i motywację. Co jest niezwykłego w tych trzech przypadkach i fakt, że są one obiektywnym dowodem na to, że postrzeganie jest różne dla każdej osoby i dlatego może się zmienić? Katastrofa, którą przepowiedziała Alena, nie wydarzyła się. Czy były jakieś realne dowody na to, że coś takiego mogło mieć miejsce? Odpowiedź na to pytanie jest istotą tej techniki. W przejściu od subiektywnej sztywności właściwej Alenie do mniej lub bardziej racjonalistycznego (obiektywnego) stanowiska prezentowanego przez Andrieja Pietrowicza lub Wadima. Czym się różnią? Odpowiedź: różne myśli pojawiające się w umyśle i wpływające na reakcję (emocje, fizjologia, zachowanie). Gdyby tak niespokojna osoba jak Alena odwiedziła terapeutę poznawczo-behawioralnego, moglibyśmy dowiedzieć się (i prawdopodobnie odkrylibyśmy), że jej irracjonalne, katastroficzne postawy nie są związane wyłącznie z obchodami Nowego Roku i pirotechniką. Najprawdopodobniej stale przepowiada „straszną” przyszłość i reaguje destrukcyjnie na neutralne fakty z życia z powodu nieprzystosowawczych przekonań. Zanim jednak zbliżymy się do tych głębokich struktur, musimy obiektywnie przetestować myśli automatyczne – czyli oceny sytuacyjne Aleny na temat siebie, życia i przyszłości. Oceny mogą być typu: „Spóźnię się – wywalą mnie!”, „Muszę posprzątać dom – to mnie wymęczy”, „Nie zrozumiałem książki za pierwszym razem – jestem głupi !” itp. Nie powinniśmy zapominać, że nawet najbardziej nieprzystosowawcza myśl może zawierać trochę prawdy. Można to jednak zweryfikować szeregiem realistycznych faktów, które uczynią ją bardziej funkcjonalną lub pozwolą na porzucenie jej jako niepotrzebnej. Jak to zrobić? Metodologia „Dowód” 1 KROK. Słuchamy automatycznej myśli, na przykład tej wspomnianej: „Fajerwerki mogły trafić Ci w oczy!”, Oceniamy wiarę w nią na 100-stopniowej skali, identyfikujemy reakcje emocjonalne i zadajemy pytanie: „Czy istnieją dowody na to, że przychyla się do tej myśli?” Alena (dowód „Za”): 1. Słyszałam, że ktoś został tak ranny; 2. Poczułem niepokój; KROK 2. Następnie, po otrzymaniu pewnej ilości dowodów „Za”,: 8-908-583-43-51.