Artykuł został opublikowany w Antologii Rosyjskiej Psychologii i Psychoterapii, numer 11.DOI 10.54775/PPL.2023.74.50.001Wersja angielska tutaj: Rethinking the Key Concepts hipnozyStreszczenieTa praca stanowi krok w kierunku stworzenia jednolitej struktury i zrozumienia kluczowych elementów i mechanizmów hipnozy jako procesu komunikacyjnego z praktycznego punktu widzenia. Rola efektu ideodynamicznego jako kluczowego mechanizmu hipnozy, znaczenie czynników psychologicznych i społecznych łagodzących reakcję hipnotyczną i tworzących „ramę” hipnozy, a także mechanizm pozytywnego sprzężenia zwrotnego jako elementarnej jednostki interwencji hipnotycznej. uważany za. Pojęcie odporności na hipnozę rozpatrywane jest z punktu widzenia mechanizmów sprzężenia zwrotnego. Wyprowadzono paralele z niektórymi podejściami wykorzystującymi elementy niemal hipnotyczne i empiryczne oraz zarysowano szereg zagadnień wymagających dalszych badań. Słowa kluczowe: hipnoza, sugestia, dysocjacja, efekt ideodynamiczny, opór. Wprowadzenie We współczesnym teoretycznym rozumieniu hipnozy wyróżnia się trzy. kierunki: neodysocjacyjny, socjokognitywny i interaktywno-fenomenologiczny [18]. Regularnie podejmuje się próby jej zdefiniowania, w różnym stopniu, integrując koncepcje teoretyczne i praktyczne oraz uwzględniając złożoność hipnozy jako zjawiska. Różni autorzy podkreślają różne aspekty hipnozy. Elkins i wsp. [8] śledzą rozwój definicji hipnozy, skupiając się na jej aspektach, takich jak hipnoza jako procedura i hipnoza jako stan. Zeig [26] patrzy na hipnozę z perspektywy fenomenologicznej, podkreślając znaczenie jednoczesnego spojrzenia na hipnozę z perspektywy pacjenta, terapeuty i obserwatora, a także znaczenie kontekstu – definiującego sytuację jako „hipnozę”. Short [21] w swojej definicji hipnozy konwersacyjnej kładzie nacisk na ukierunkowane wykorzystanie sugestii w celu aktywacji reakcji automatycznych/zdysocjowanych. Analizując i porównując te podejścia, doświadczony praktyk może zauważyć, że każde z nich ze swojej strony opisuje pojedynczy złożony proces które musimy przestrzegać w swojej pracy. Nie ma zgody co do tego, co stanowi o jego naturze, zwłaszcza biorąc pod uwagę nie tylko kontekst kliniczny/eksperymentalny, ale także inne zastosowania, takie jak hipnoza sceniczna. Ponadto istnieją trudności w pogodzeniu hipnozy z głównym nurtem podejść psychoterapeutycznych. Jako punkt wyjścia sugeruje się następujące pytania: W jaki sposób sugestia i hipnoza są ze sobą powiązane? Czym, jeśli w ogóle, różni się hipnoza od interwencji niehipnotycznych i innych interwencji opartych na doświadczeniu. Jakie są podstawowe elementy hipnozy, które można zastosować zarówno w praktyce, jak i w nauczaniu? Jak łączą się formalne aspekty hipnozy (hipnoza jako procedura), aspekt relacyjny (hipnoza jako model relacji), aspekt komunikacyjny (hipnoza jako metoda komunikacji), aspekt intrapsychiczny (hipnoza jako stan)? w proces psychoterapeutyczny? Gdzie się „zaczyna” i gdzie „kończy” Próbując zbliżyć się do odpowiedzi na te pytania, proponuje się rozbicie hipnozy jako pojedynczego zjawiska na kilka elementów: mechanizm hipnozy, kluczowe zjawiska hipnozy? hipnoza, ramy hipnozy i na tej podstawie zdefiniuj hipnozę i opisz jej elementarną jednostkę. Przedstawiona analiza opiera się na pracy psychoterapeutycznej z pacjentami ambulatoryjnymi, doświadczeniu w nauczaniu hipnozy klinicznej, a także bogatym ośmioletnim doświadczeniu w zakresie tłumaczeń. z kolegami z poznawczo-behawioralnej, psychodynamicznej i innych dziedzin psychoterapii. Zawiłości pojawiające się w kontekście nauczania hipnozy stają się ostatnio coraz częściej przedmiotem rozważań zachodnich specjalistów i dostrzega się niedostateczną ilość uwagi poświęcanej temu tematowi (np. [22]). W obliczu konieczności nauczania podstaw hipnozy dla specjalistów z różnych dziedzin pojawia się wiele pytań, m.inpotrzeba poszukiwania uniwersalnej terminologii, łączonej z różnymi podejściami psychoterapeutycznymi Ideodynamika jako mechanizm hipnozy Efekt ideomotoryczny jest znany od połowy XIX wieku i implikuje nieświadome wykonywanie czynności motorycznych w wyniku mimowolnej manifestacji motorycznej. pomysł. Efekt ideomotoryczny jest znany w hipnozie w postaci takich zjawisk hipnotycznych, jak pisanie automatyczne, katalepsja hipnotyczna i lewitacja itp. Jednakże efekt spontanicznej manifestacji idei nie ogranicza się do sfery motorycznej. Sugestia może powodować zmiany we wszystkich obszarach subiektywnego doświadczenia – poznawczym, afektywnym, sensorycznym, motorycznym, a nawet autonomicznym [9]. Dlatego taki automatyczny efekt spontanicznej manifestacji lub realizacji idei można szerzej określić jako efekt ideodynamiczny. Termin ten wprowadził lekarz Daniel Nobel w swoim wykładzie „O ideach i ich dynamicznym wpływie” [20]. Warto jednak zaznaczyć, że efektu ideodynamicznego nie można przypisywać wyłącznie hipnozie i sugestii. Wśród wielu ekspertów w dziedzinie hipnozy panuje zgoda co do tego, że większość zjawisk hipnotycznych można zaobserwować w życiu codziennym. Efekt ideodynamiczny można zaobserwować na co dzień poza kontekstem hipnozy, transu czy jakichkolwiek odmiennych stanów świadomości. Freud w swojej klasycznej pracy „Psychopatologia życia codziennego” [11] opisał wiele przykładów tego, co nazwał parapraxis – przejęzyczeniami, błędami, przeoczeniami, które najwyraźniej powstają w wyniku spontanicznej manifestacji wypartego lub stłumionego myśl. Efekt ideodynamiczny – mimowolna realizacja idei w subiektywnym doświadczeniu. Może obejmować sferę poznawczą, afektywną, motoryczną, sensoryczną i wegetatywną. Może być natychmiastowy lub opóźniony. Jak ocenić mimowolną manifestację idei? Charakteryzuje się pewną kombinacją następujących cech: efekt zaskoczenia/nowości, względna subiektywna nieprzewidywalność, względna subiektywna niekontrolowalność, brak wolicjonalnego wysiłku/subiektywności/sprawczości, zaangażowanie sfer subiektywnego doświadczenia, które w ograniczonym stopniu podlegają wpływowi wolicjonalnemu Efekt ideodynamiczny można zaobserwować w wyniku sugestii obejmujących różne modalności i implikujących natychmiastową reakcję, na przykład zmiany w sferze sensorycznej, motorycznej i afektywnej. Przykładem opóźnionego efektu ideodynamicznego jest torowanie/zasiewanie pomysłów, sugestie posthipnotyczne, różne warianty restrukturyzacji konatywnej i inne interwencje strategiczne. Efekt ideodynamiczny jako spontaniczna realizacja idei w subiektywnym doświadczeniu wydaje się być kluczowym mechanizmem intrapsychicznym hipnoza. Sugestią jest w tym przypadku jakakolwiek komunikacja wywołująca reakcje ideodynamiczne. Hipnoza jako ułatwienie efektu ideodynamicznego. Hipnoza może znacząco wzmocnić ten efekt i sprawić, że będzie łatwiejszy do opanowania. Z technicznego punktu widzenia mechanizm ułatwiania efektu ideodynamicznego opisali Erickson i Rossi [9], który polega na 1) fiksacji uwagi, 2) depotencjalizacji świadomych postaw, 3) nieświadomym poszukiwaniu, 4) nieświadomych procesach i 5) reakcja hipnotyczna. Niezależnie od konkretnego wdrożenia technicznego, efektem zabiegu, który nazywamy indukcją hipnotyczną, jest osiągnięcie pewnego stanu świadomości, charakteryzującego się pewnymi kluczowymi zjawiskami, szczegółowo opisanymi przez autorów Ericksona. I tak Zeig [26] opisuje cztery zjawiska hipnozy. Zmiany uwagi i intensywności są ze sobą nierozerwalnie powiązane: skupiona uwaga wraz z pogłębiającą się dysocjacją w naturalny sposób prowadzi do wzrostu intensywności tego, co jest w centrum uwagi i osłabienia „tła”. Dlatego warto je połączyć i podkreślić trzy kluczowe zjawiska. Ryż. 1. Kluczowe zjawiska hipnozy Interwencje mające na celu zmiany w tych trzech obszarach stanowią istotę indukcji hipnotycznej. Techniki hipnotyczne – sygnały komunikacji bezpośredniejo różnym stopniu złożoności, mający na celu zmianę skupienia uwagi, stopnia responsywności interpersonalnej i dysocjacji, co odzwierciedla cechy stanu hipnotycznego i pomaga wzmocnić efekt ideodynamiczny, co z kolei pozwala na zmiany terapeutyczne lub efekty eksperymentalne w związku z tym zaproponowano następującą szeroką definicję hipnozy: proces wykorzystywania sygnałów komunikacyjnych przez jedną osobę w celu celowego aktywowania efektu ideodynamicznego u innej osoby lub grupy osób. Na podstawie tego możemy ocenić, czy dany proces interakcji jest „hipnozą”. jest celowym uruchomieniem efektu ideodynamicznego, tj. spontaniczna realizacja idei przekazywanych podmiotowi i/lub powstających w jego psychice Jednak samo użycie technik hipnotycznych mających na celu wywołanie opisanych powyżej zjawisk nie wystarczy, aby stworzyć trwały efekt ideologiczny. Skuteczność technik hipnotycznych jest bezpośrednio powiązana z tematem podatności na hipnozę i debatą na temat tego, czy wszyscy ludzie są podatni na hipnozę. Badania pokazują, że zarówno cechy strukturalne mózgu, jak i interakcje funkcjonalne obszarów mózgu odgrywają ważną rolę w odpowiedzi hipnotycznej [10; 14; 15; 16; 17]. Jednakże na podatność na hipnozę wpływają czynniki psychologiczne i społeczne, które należy wziąć pod uwagę przed rozpoczęciem indukcji hipnotycznej. Czynniki te wyznaczają ramy, w których odbywa się indukcja hipnotyczna oraz praca terapeutyczna/eksperymentalna. Rama hipnozy to zbiór czynników interpersonalnych i intrapersonalnych, które wpływają na skuteczność technik hipnotycznych. Czynniki psychologiczne i społeczne są regularnie wymieniane jako czynniki łagodzące hipnozę [13; 15; 18; 19]. Zamiast rozpatrywać oddzielnie zmienne poznawcze, społeczne, kontekstowe i inne z praktycznego punktu widzenia, dla wygody i przejrzystości wyróżnimy cztery kluczowe punkty, które łączą powiązane czynniki psychologiczne i społeczne. 2. Rama hipnozy Relacja/Relacja Charakteryzuje model relacji pomiędzy terapeutą a pacjentem. Relacje mogą obejmować spektrum od bardziej tradycyjnego modelu autorytarnego do bardziej liberalnego modelu kooperacyjnego. Na relację istotny wpływ mogą mieć nieświadome procesy zarówno terapeuty, jak i pacjenta. W ujęciu analitycznym może to charakteryzować jakość relacji obiektowych, przeniesienie-przeciwprzeniesienie Intencja Intencja charakteryzuje cel, jaki stawia sobie pacjent wchodząc w relację terapeutyczną i wyrażając zgodę na sesję hipnozy. Jest to pośrednio powiązane z bardziej nieświadomymi komponentami motywacyjnymi, ale raczej odzwierciedla świadomy komponent związany z wyznaczaniem celów. Nie zawsze możliwe jest wykrycie u pacjenta jasnego, świadomego celu, szczególnie w sytuacjach ostrych, ale przynajmniej terapeuta powinien mieć pojęcie o celu, do którego zamierza dążyć. Motywacja Stopień i źródła motywacji wpływają na stopień zaangażowania pacjenta i poziom ogólnego pobudzenia, gdzie optymalny poziom motywacji sprzyja maksymalnej efektywności i produktywności. Niska motywacja prowadzi do niskiego zaangażowania, zbyt wysoka prowadzi do wypalenia i rozczarowania. Oczekiwania charakteryzują wewnętrzne postawy pacjenta dotyczące tego, co wydarzy się podczas sesji hipnozy, a także jej wyników i ogólnego przebiegu interakcji ze specjalistą przyczyniają się do jakości relacji hipnotycznej. Pętla pozytywnego sprzężenia zwrotnego. Indukcja hipnotyczna charakteryzuje się jednak nie tylko wzrostem efektu ideodynamicznego, ale także jego stabilizacją i wykorzystaniem do tworzenia trwałych zmian w subiektywnej rzeczywistości podmiotu. Co umożliwia wypracowanie trwałego efektu ideodynamicznego? Erikson i Rossi opisali technikę ratyfikacji, która w istocie polega na wzmocnieniu zewnętrznymwywołane efektami ideologicznymi. Szerszą koncepcję wykorzystania można uznać za kontynuację tej idei i jej rozszerzenie o wzmocnienie wewnętrzne, które następuje 1) w wyniku modelowania przez pacjenta zachowań terapeuty („wykorzystuję własne procesy wewnętrzne”), 2) w wyniku postawa dysocjacyjna przekazywana przez terapeutę („Nie wiedzieć, nie robić”, czyli nie polegać na wolicjonalnym wysiłku i świadomym planowaniu), oraz 3) wskutek skupienia uwagi, co sprawia, że ​​„figura” staje się bardziej intensywna i zaciera „tło” tego, co się dzieje, Gilligan [12] posługuje się koncepcją interpersonalnego sprzężenia zwrotnego ustalanego w ramach relacji hipnotycznej. Idea sprzężenia zwrotnego intrapsychicznego jest omawiana głównie przez autorów nieklinicznych [23]. Idea pozytywnego sprzężenia zwrotnego pozwala zidentyfikować elementarną jednostkę procesu hipnotycznego – hipnotyczną pętlę sprzężenia zwrotnego. Jest to stabilne, pozytywne sprzężenie zwrotne pomiędzy pomysłem a jego ideologiczną realizacją poprzez wzmocnienie wewnętrzne i/lub zewnętrzne. Hipnotyczna pętla sprzężenia zwrotnego jest ściśle powiązana z interpersonalną pętlą sprzężenia zwrotnego w relacji z terapeutą, która służy jako źródło zewnętrznego wzmocnienia efektu ideodynamicznego. 3. Pętla sprzężenia zwrotnego w hipnozie jest podstawową jednostką procesu hipnotycznego. Po pierwsze, łącząc się z subiektywną rzeczywistością podmiotu, hipnotyzer wykorzystuje sugestię w celu wywołania efektu ideodynamicznego. Na przykład hipnotyzer wpaja pacjentowi uczucie lekkości w dłoni. Następnie hipnotyzer wykorzystuje werbalne informacje zwrotne od osoby badanej i/lub własne obserwacje, aby uchwycić autonomiczne reakcje na tę sugestię, które mogą objawiać się w postaci drętwienia, mrowienia, spontanicznych skurczów mięśni, zmian w napięciu itp., potwierdza je, a następnie „ zwraca” je podmiotowi, wzmacniając i potwierdzając efekt, a tym samym zamykając pętlę sprzężenia zwrotnego. Koncepcja stanu transu hipnotycznego, który jest tradycyjnie pierwszym „przystankiem” na ścieżce indukcji hipnotycznej, wiąże się z utrzymującą się pętlą sprzężenia zwrotnego. różnych obszarach subiektywnego doświadczenia i opiera się na pojęciu „senu” lub „relaksu”. Jednak inne przedstawienia hipnozy mogą w ogóle nie obejmować pojęć „transu”, „senu”, „relaksu”, ale obejmują te same trzy kluczowe zjawiska – zawężoną uwagę, responsywność interpersonalną i dysocjację [3; 21]. Niektóre techniki tworzenia zjawisk hipnotycznych w stanie czuwania [24] skupiają się przede wszystkim na budowaniu ramy i tworzeniu izolowanych efektów ideodynamicznych w różnych obszarach doświadczenia wewnętrznego (np. sklejanie rąk, sugerowany paraliż, halucynacje, amnezja itp.). W tym przypadku z reguły specjalista zaczyna od prostszych efektów ideodynamicznych, na przykład ideosensorycznych i ideomotorycznych, uzyskując dzięki temu efektowi stabilne sprzężenie zwrotne, a następnie przechodzi do bardziej złożonych. W tym przypadku pętle sprzężenia zwrotnego okazują się być ze sobą powiązane niczym łańcuch. Przykład takiego łańcucha w hipnozie eksperymentalnej: Mimowolne uniesienie ręki - Drętwienie ręki - Sugerowany paraliż ramienia - Sugerowany paraliż drugiego ramienia. znieczulenie - Sugerowany paraliż nóg - Amnezja imienia Podczas badania pętli hipnotycznych w kontekście eksperymentalnym Uwagę przyciąga kilka interesujących wzorów. Po pierwsze, często łatwiej jest wywołać bardziej złożone zjawisko hipnotyczne, tworząc najpierw pętlę z prostszym zjawiskiem. Na przykład u jednego pacjenta łatwiej może rozwinąć się katalepsja, ale trudniej wywołać znieczulenie. Jeśli najpierw wywołasz katalepsję ręki, wówczas znacznie łatwiej będzie wywołać znieczulenie rękawicą. Po drugie, pętle sprzężenia zwrotnego mogą przekształcać się w siebie, gdy jedno zjawisko przekształca się w drugie lub nakładają się na siebie, gdy w obecności dwóch pętli, pierwotnej i wtórnej, wtórna jest funkcjonalnie połączona z pierwotną, a pętla pierwotna cały czas działa, tzndrugi działa. Kiedy pętla pierwotna zostaje zniszczona, zniszczona zostaje także pętla wtórna. W pracy klinicznej takie łańcuchy pętli często opierają się na stanie transu hipnotycznego, z którego buduje się dalsza praca z wyobraźnią, wspomnieniami czy innymi zjawiskami. Ale ten model pozwala nam uznać trans nie za niezbędną cechę hipnozy, ale jedynie jako jedno z jej zjawisk. Opór Z punktu widzenia tego modelu opór można rozpatrywać na dwóch etapach: na etapie ustalania ramy i na etapie kształtowania się hipnotycznego sprzężenia zwrotnego Na etapie kształtowania się ramy opór może dotyczyć dowolnego elementu ramy: 1) zbyt niska lub wysoka motywacja może negatywnie wpłynąć na stopień zaangażowania pacjenta w pracę; 2) nierealistyczne oczekiwania (nadmuchane, magiczne, związane z niebezpieczeństwem itp.) wymagają wyjaśnienia i korekty przed rozpoczęciem indukcji hipnotycznej; 3) brak celu lub nierealistyczny cel może również wpływać na stopień współpracy lub aktywności w hipnozie oraz 4) zniekształcenia przeniesienia/przeciwprzeniesienia lub niewłaściwe relacje ról mogą negatywnie wpływać na relacje. 4. Pętla sprzężenia zwrotnego w przypadku oporu wobec sugestii W kontekście hipnotycznego sprzężenia zwrotnego opór można interpretować jako powstawanie negatywnego sprzężenia zwrotnego pomiędzy pomysłem a jego ideologiczną realizacją. Wiele technik pracy z oporem opisanych przez Ericksona obejmuje wykorzystanie reakcji odruchowych, które pojawiają się w odpowiedzi lub w opozycji do ideodynamicznych skutków sugestii terapeutycznych. Są akceptowane jako pożądane i właściwe, a następnie otrzymują pozytywną informację zwrotną, co może przyczynić się do zamieszania i pogłębienia dysocjacji hipnotycznej. Z tej perspektywy można rozważyć powszechny mit na temat hipnozy, który brzmi: „Jeśli zrozumiem i zapamiętam, co dzieje się w hipnozie. co oznacza, że ​​nie jest to prawdziwa hipnoza.” Samo funkcjonowanie metapoznawcze nie może zapewnić negatywnego sprzężenia zwrotnego na temat ideodynamicznego efektu sugestii terapeutycznych. Najwyraźniej negatywne połączenie powstaje w wyniku nieświadomej dewaluacji lub zaprzeczenia pewnym aspektom subiektywnego doświadczenia, co nie pozwala na utrwalenie się efektu ideodynamicznego i uniemożliwia całkowite wchłonięcie podmiotu w doświadczeniu hipnotycznym. Takie procesy są często obserwowane u pacjentów z poważnymi zaburzeniami osobowości. Wniosek Model ten proponuje zatem rozważenie hipnozy jako procesu psychoterapeutycznego w miniaturze, którego elementy ram umożliwiają efektywne wykorzystanie technik terapeutycznych może być sugestią. Aby wywołać pewną hipnozę komunikacyjną, należy: ustalić ramy obejmujące motywację, cel, relacje i oczekiwania; zastosować techniki kontrolowania uwagi, reakcji i dysocjacji; aktywować i wzmacniać efekt ideodynamiczny; ustabilizować go poprzez pozytywne sprzężenie zwrotne; Twórz nowe, bardziej złożone pętle w oparciu o istniejące Elementy ramy hipnotycznej służą dwóm głównym celom: ustanowieniu relacji terapeutycznej i zbiorowi czynników psychologicznych, które składają się na źródła wzmocnienia zewnętrznego i wewnętrznego. Wykorzystanie efektu ideodynamicznego istota pracy terapeutycznej w hipnozie, która następuje poprzez budowanie trwałych pętli pozytywnego sprzężenia zwrotnego pomiędzy pomysłami przekazywanymi przez specjalistę lub powstającymi w psychice podmiotu a ich dynamiczną realizacją i ich późniejszym łączeniem w łańcuchy poprzez budowanie jednego na wierzchu inne, tworząc interwencje strategiczne. Podejście to pozwala na wytyczenie granicy pomiędzy hipnozą a interwencjami opartymi na wyobraźni, takimi jak np. reskrypcja w terapiach Schematu, które również mogą wiązać się z efektem ideodynamicznym i obejmować pracę z uwagą, responsywnością i dysocjacją, ale zwykle nie mają kombinacji procesów opisanych powyżej w całościZ perspektywy nauczania trening hipnozy to trening określonego zestawu umiejętności w celu 1) analizowania i kształtowania, 2) rozwijania kluczowych zjawisk hipnozy za pomocą środków komunikacyjnych, 3) rozwijania i stabilizowania hipnotycznych pętli sprzężenia zwrotnego oraz 4) strategicznego budowania łańcuchów pętle sprzężenia zwrotnego. Dyskusja Model ten wykazał swoją przydatność w pracy klinicznej, łatwość uczenia się i nauczania. Ma ona jednak charakter heurystyczny i rodzi pytania wymagające głębszych badań teoretycznych. W szczególności sama natura efektu ideodynamicznego pozostaje w dużej mierze niezbadana. Można zgodzić się z pierwotną koncepcją Daniela Nobla [20]: Dynamiczny wpływ, jaki wywierają pewne idee i strumienie myślowe, w okolicznościach osłabionej lub chwilowo nieobecnej kontroli wolicjonalnej, znajduje przedziwny wyraz w początkach wielu zaburzeń psychicznych. choroby, a w przypadku braku prawdziwego szaleństwa, izolowane skutki, które czasami dają początek zjawiskom ideodynamicznym, mają istotne aspekty praktyczne. Rola hipnozy jako narzędzia modelowania i badania psychopatologii była już omawiana w literaturze [5]. . Idea intrapsychicznej pętli sprzężenia zwrotnego może dostarczać analogii z niektórymi modelami psychopatologii, takimi jak błędne koło lęku [6] i uzasadniać stosowanie i badania skuteczności interwencji hipnotycznych. Model ten umożliwia konceptualizację oporu hipnoza. Mechanizmy występowania intrapsychicznego negatywnego sprzężenia zwrotnego dotyczącego efektu ideodynamicznego są szczególnie interesujące dla zrozumienia natury oporu na etapie indukcji hipnotycznej. Ten rodzaj oporu może korelować z funkcjonowaniem prymitywnych mechanizmów obronnych w postaci zaprzeczenia i idealizacji/dewaluacji, z dynamicznego punktu widzenia, lub z funkcjonowaniem wczesnych schematów dezadaptacyjnych, takich jak tłumienie emocjonalne i sztywne standardy, z punktu widzenia psychologii poznawczej. W związku z tym interesującym kierunkiem badań wydaje się identyfikacja związku pomiędzy podatnością na hipnozę a działaniem wczesnych schematów dezadaptacyjnych, poziomem strukturalnej organizacji osobowości oraz aktywnością obron psychologicznych. Czynniki psychologiczne i społeczne wpływające na podatność na hipnozę i reakcję hipnotyczną wymagają kompleksowych badań. Mechanizm sprzężenia zwrotnego wewnątrzpsychicznego pozwala na przeniesienie uwagi z wywoływania transu jako szczególnego stanu hipnozy na komunikacyjny aspekt interakcji i wywoływania specyficznych zjawisk hipnotycznych. W tym kontekście interesujące jest zbadanie, jak stopień podatności na hipnozę, określony za pomocą standardowych instrumentów, wiąże się z łatwością wywoływania określonych zjawisk hipnotycznych. Ważne jest również zrozumienie, czy wzorce aktywacji kory mózgowej różnią się w przypadku stosowania indukcji hipnotycznych opartych na różnych zjawiskach lub modalnościach hipnotycznych. 2; 25] zwracają uwagę na znaczenie strategicznego formułowania interwencji i budowania łańcuchów interwencji. Idea pętli sprzężenia zwrotnego i łączenia ich ze sobą może być użytecznym narzędziem do konceptualizacji tego rodzaju interwencji. Literatura Alladin, A. Hipnoterapia oparta na dowodach. International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis 2010; 58:2:165-168. Alladin, A. i Amundson, J. Hipnoterapia poznawcza jako protokół transdiagnostyczny w przypadku zaburzeń emocjonalnych. International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis 2016; 64:2:147-166.Bányai, É.I. Hipnoza z aktywnym alertem: historia, badania i zastosowania. American Journal of Clinical Hypnosis 2018; 61 (2): 88-107. Beck, AT, Rush, AJ, Shaw, BF, Emery, G. Terapia poznawcza depresji. Nowy Jork: Guilford Press; 1979. Bell V., Oakley, DA, Halligan, PW, Deeley, Q. Dysocjacja w histerii i hipnozie: Dowody z neuronauki poznawczej. Journal of Neurology, Neurosurgery, and Psychiatry 2011;82: 332-339.Clark, DM Model poznawczypaniki. Badania behawioralne i terapia 1986; 24: 461−470.Erickson, MH, Rossi, EL, Rossi, SI Rzeczywistość hipnotyczna: Indukcja hipnozy klinicznej i formy sugestii pośredniej. Nowy Jork: Irvington Publishers; 1976. Elkins, GR, Barabasz, AF, Coucil, JR, Spiegel, D. Postęp w badaniach i praktyce: poprawiona definicja hipnozy APA. International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis 2015; 63(1): 1-9.Erickson, MH, Rossi, EL Hipnoterapia: eksploracyjny podręcznik przypadków. Nowy Jork: Irvington Publishers; 1979. Faymonville, ME, Roediger, L., Fiore, GD, Delgueldre, C. i in. Zwiększona łączność funkcjonalna mózgu leżąca u podstaw antynocyceptywnych skutków hipnozy. Badania mózgu poznawczego 2003; 17:255-262.Freud, S. Psychopatologia życia codziennego. Nowy Jork: firma Macmillan; 1914. Gilligan, SG Ericksonowskie podejście do hipnozy klinicznej. W JK Zeig (red.). Ericksonowskie podejście do hipnozy i psychoterapii (s. 87-103). Nowy Jork: Brunner/Mazel; 1981.Hammond, DC Integracyjna, wieloczynnikowa konceptualizacja hipnozy. Amerykański dziennik hipnozy klinicznej 2005; 48:2-3.Hoeft, F., Gabrieli, JDE, Whitfield-Gabrieli, S.et al. Funkcjonalne podstawy mózgu podatności na hipnotyzację. Archiwum Psychiatrii Ogólnej 2012; 69(10):1064-1072.Jensen, MP, Adachi, T., Tomé-Pires, C. i in. Mechanizmy hipnozy: w kierunku rozwoju modelu biopsychospołecznego. International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis 2015; 63(1):34–75.Jiang, H., White, MP, Greicius, MDet al. Aktywność mózgu i łączność funkcjonalna związana z hipnozą. Kora mózgowa 2017; 1, 27(8):4083-4093.Landry, M., Lifshitz, M., Raz, A. Brain correlates of hipnosis: A systematical review and meta-analytic explore. Przegląd neurologii i biobehawioryzmu 2017; 81 (część A): 75–98. Lynn, SJ, Kirsch, I. Podstawy hipnozy klinicznej: podejście oparte na dowodach. Waszyngton, DC: Amerykańskie stowarzyszenie psychologiczne; 2006. Lynn, SJ, Maxwell R, Zielony JP. Indukcja hipnotyczna w szerokim schemacie hipnozy: perspektywa socjokognitywna. Amerykański dziennik hipnozy klinicznej 2017; 59(4):363–384.Noble, D. Trzy wykłady na temat korelacji psychologii i fizjologii. Dziennik medyczny Stowarzyszenia 1854; 2(81):642–646.Short, D. Hipnoza konwersacyjna: różnice koncepcyjne i techniczne w stosunku do tradycyjnej hipnozy. American Journal of Clinical Hypnosis, 2018; 61(2):125–139.Shugarman, LI Odkrywanie, rozwijanie i udoskonalanie edukacji w zakresie hipnozy. Amerykański dziennik hipnozy klinicznej 2017; 59(3):231–232.Tripp, J. Jak działa hipnoza (pętla hipnotyczna) [Wideo]. Youtube; 4 marca 2020. https://www.youtube.com/watch?v=o0MKrCnWfa0Tripp, J. Hypnotic „Umiejętności Jedi” | Hipnoza bez transu [wideo]. Youtube; 6 marca 2020. https://www.youtube.com/watch?v=JY4c0BGXZPkYapko, MD Leczenie depresji za pomocą hipnozy: integrowanie podejścia poznawczo-behawioralnego i strategicznego. Nowy Jork: Routledge; 2001.Zeig, JK Ericksonowskie podejście fenomenologiczne do terapeutycznej indukcji hipnotycznej i wykorzystania objawów. W: JKZeig i SRLankton (red.), Opracowanie terapii Ericksonowskiej: Stan wiedzy (str. 353-375). Nowy Jork: Brunner/Mazel; 1988. Ponowne przemyślenie kluczowych koncepcji hipnozy: krok w kierunku ujednoliconego modelu Lek. Snigur Władimir Siergiejewicz. [email chroniony]Opublikowano w Antologii rosyjskiej psychoterapii i psychologii: https://oppl.ru/up/files/vypuski-antologii/antologiya-v11-2023.pdfStreszczenieCelem tej pracy jest uczynienie kroku w kierunku stworzenia ujednolicona struktura i zrozumienie podstawowych elementów i mechanizmów hipnozy. Zbadano rolę efektu ideodynamicznego jako centralnego mechanizmu hipnozy, znaczenie czynników psychologicznych i społecznych, które łagodzą reakcję hipnotyczną i tworzą „ramę” hipnozy oraz mechanizm pozytywnego sprzężenia zwrotnego jako elementarną jednostkę interwencji hipnotycznej. . Pojęcie oporu hipnotycznego jest konceptualizowane w kategoriach mechanizmów sprzężenia zwrotnego. Z niektórymi widać podobieństwa