Zmiany zachodzące w społeczeństwie, a szczególnie w systemie edukacji, stawiają coraz większe wymagania w stosunku do poziomu kompetencji komunikacyjnych nauczyciela, jego umiejętności znajdowania konstruktywnych rozwiązań w sytuacjach konfliktowych. Szeroko rozpowszechniona propaganda wolności słowa, myśli i asertywnego zachowania wyzwala przede wszystkim tych ludzi, którzy powinni rozwijać samokontrolę; aktywna praca na rzecz ochrony praw dziecka prowadzi, oprócz bezwarunkowo pozytywnych, do zjawisk negatywnych: zależności i pogoni za rentą wobec szkoły i konkretnego nauczyciela, zarówno ze strony rodziców, jak i uczniów. W takiej sytuacji nauczyciel często musi samodzielnie znajdować sposoby i metody utrzymania swojego autorytetu i przeciwdziałania presji psychicznej. Dlatego też wskazane byłoby poszerzanie praktycznych umiejętności psychologicznych nauczycieli konstruktywnego zachowania w sytuacjach konfliktowych. W psychologii znanych jest wiele sprawdzonych metod przeciwdziałania presji psychicznej . W artykule zostaną zaprezentowane cztery z nich.1. Wyjaśnienie Istota tej techniki polega na tym, że „jeśli partner komunikacji emocjonalnie czegoś żąda lub oskarża Cię o coś, powinieneś dowiedzieć się możliwie szczegółowo i dokładnie o wszystkim, co się z nim dzieje, bez wdawania się w kłótnie, wyjaśnienia i uzasadnienia. . Twój partner może zwiększać presję, powodując, że stawiasz opór. Trzeba jednak stanowczo zająć stanowisko osoby, która chce poznać opinię innej osoby” [4, s. 141]. Przykład 1: (na zebraniu rodziców toczy się bardzo gorąca dyskusja na temat prezentu dla uczniów klasy II z okazji Nowy Rok). Mama: Nie zgadzam się na wydawanie pieniędzy na jakiekolwiek bzdury. Nauczyciel: Co według Ciebie jest bzdurą? M: Moje dziecko w ogóle nie je słodyczy, a mamy już w domu całą masę takich skrzynek. U: Chciałbyś, żeby Twoje dziecko dostało prezent na zajęciach? M: Tak, ale nie te torebki cukierków. W: Co mógłbyś zaoferować? M: Coś wartościowego. W: Co, z Twojego punktu widzenia, jest wartościowe w kontekście prezentu, który mogłoby otrzymać każde dziecko w klasie? , nie wiem, jakąś zabawką .U: Jak myślisz, z jakiej zabawki nasze dzieci będą zadowolone? M: Wszystko jedno, ale nie tylko słodycze. Żeby coś pozostało... (zmniejszenie intensywności emocjonalnej). Metodę klaryfikacji stosuje się częściej w kontaktach z dorosłym partnerem. Pomaga zmniejszyć intensywność emocjonalną sytuacji. Schemat jest następujący: w jednostce czasu możemy albo przeżyć emocjonalnie, albo logicznie pomyśleć o tym, co się dzieje. Konsekwentne zadawanie sensownych pytań pozwala nam się powstrzymać i stopniowo przenieść rozmówcę na poziom intelektualny rozważenia problemu. będąc przytłoczonym emocjami. Aby sformułować pytanie i znaleźć na nie odpowiedź, należy logicznie przeanalizować sytuację, w wyniku czego część energii z ładunku emocjonalnego przechodzi na racjonalną. Główną trudnością jest nawigacja w sytuacji, a nie niech emocje całkowicie nami zawładną. Należy ćwiczyć umiejętność formułowania sensownych pytań bez wchodzenia w ocenę rozmówcy i uzasadnianie. Przykład 2: Menedżer: Zawsze jesteś w konflikcie z X. A on tak wiele robi dla wspólnej sprawy. Podwładny (możliwe odpowiedzi): - Co , z Twojego punktu widzenia, powód tego? - W jaki sposób moje osobiste relacje z X wpływają na wspólną sprawę? - Dlaczego rozmawiałeś o tym właśnie teraz? Zepsuty zapis Istotą tej metody jest sformułowanie jasnego sformułowania wyjaśniającego Twoje stanowisko w danej sprawie. Pożądane jest, aby nie był zbyt długi i można go było powtórzyć kilka razy, nie zmieniając ani nie naruszając logiki rozmowy. Jednocześnie ważne jest, aby zachować nie tylko tę samą treść frazy, ale także intonację, nie poddając się presji emocji. Przykład 3: Rodzic: Dlaczego mój syn nie może chodzić do szkoły w dżinsach. Są czarne! Wychowawca: Takie jest polecenie dyrektora i decyzja ogólnoszkolnej komisji rodzicielskiej. Rodzic: Ale teraz jest zima. Kostiumspodnie są fajniejsze niż dżinsy ocieplane Wychowawca: Takie jest polecenie dyrektora i decyzja ogólnoszkolnej komisji rodzicielskiej. Rodzic: Ale dżinsy są wygodniejsze i wyglądają jak te same spodnie. Wychowawca: Taka jest kolejność dyrektora i decyzją ogólnoszkolnej komisji rodzicielskiej (4-5 razy więcej – nie jest już logiczne mówienie: jest całkiem jasne, jaka będzie odpowiedź). Stosując metodę zerwanego rekordu, musisz trzymać się zasady. to samo zdanie. Bo jeśli to zmienisz, rozmówca z łatwością wprowadzi Cię w sytuację długiej kłótni. Przykład 4: Rodzic: Dlaczego mój syn nie może chodzić do szkoły w dżinsach. Są czarni! Wychowawca: Takie jest polecenie dyrektora. R: Ale teraz jest zima. Spodnie garniturowe są fajniejsze niż dżinsy z ociepleniem. Wychowawca: Wszystkie dzieci na zajęciach muszą nosić mundurki. R: Ale widziałem, że niektórzy chodzą do szkoły w dżinsach. Więc to nie jest takie konieczne. Itp. Technika zepsutej płyty doskonale nadaje się do pracy nie tylko z dorosłymi, ale także z dziećmi. Ale tylko w tych przypadkach, gdy jesteś wyraźnie przekonany, że stanowisko, którego bronisz, jest naprawdę niezachwiane i uzasadnione. Przykład 5: na uwagę wychowawcy dotyczącą niedopuszczalności farbowania włosów na zielono, przynajmniej w ciągu roku szkolnego, piątoklasista reaguje bardzo. emocjonalnie: - Mama mi pozwala! Wychowawca: Nie możesz tak chodzić do szkoły. Student: I ogólnie to moja osobista sprawa! Nie masz prawa mi tego zabraniać Wychowawca: Nie możesz tak chodzić w szkole. Uczeń: W klasie 6-B dwie dziewczynki pofarbowały włosy. Wychowawca: Nie możesz tak chodzić w szkole. Itd. Ponownie, po 3-4 powtórzeniach, spór się kończy. Przykład 6: Menedżer: Znowu się spóźniłeś. Podwładny: To się więcej nie powtórzy. Menedżer: W tym tygodniu spóźniłeś się 3 razy. Podwładny: To się więcej nie powtórzy. Menedżer: Jesteś nieodpowiedzialny w swoich obowiązkach. Podwładny: To się więcej nie powtórzy. ...Dalszy dialog nie ma sensu: odpowiedź jest jasna. Jednocześnie inicjator rozmowy otrzymuje informację, że został wysłuchany. W ten sposób zmniejsza się stres emocjonalny. Powtórzmy raz jeszcze, że technikę zepsutej płyty stosuje się tylko wtedy, gdy jest się naprawdę pewnym tego, co się mówi. W innych sytuacjach lepiej zastosować bardziej elastyczne metody.3. Zgoda zewnętrzna. Istotą tej metody jest takie sformułowanie swojej reakcji na emocjonalny atak rozmówcy, aby Twoja wypowiedź miała formę zgody, a nie sprzeczności z jego wypowiedzią. Nie oznacza to, że należy zrezygnować ze swojego punktu widzenia; zgoda nie musi być absolutna. Najważniejsze, aby nie brzmiało to jak oczywista sprzeczność. Jeśli dana osoba jest w stanie pasji (wyraźne emocje), każda konfrontacja tylko ją wzmacnia. Strona konfliktu jest gotowa stawić opór, ale nie oczekuje porozumienia. Nawet częściowa zgoda zmniejsza napięcie w atmosferze. Przykład 7: - Zawsze chronisz swoich ulubieńców! - Sama często myślę o tym, jak inna, wyjątkowa relacja rozwija się z każdym dzieckiem... Przykład 8: - Moje dziecko nie mogłoby tego zrobić - Może... Przykład 9: - Dlaczego nigdy nie składasz raportów na czas! - Przemyślę to. Przykład 10: - Wiesz, jakie paskudne rzeczy mówią za twoimi plecami! - Być może... Stosowanie metody zgody zewnętrznej pozwala nie tylko zmniejszyć intensywność emocjonalną sytuacji, ale także skierować rozmowę w stronę konstruktywnej dyskusji na temat problemu. Ponieważ rozmówca nie był gotowy na Twoją zgodę, musi zmienić zdanie. W tej chwili łatwiej jest dojść do porozumienia, niż przekonać osobę, uparcie udowadniając swój punkt widzenia. Dodatkowo, stosując częściową zgodę, sami możemy faktycznie zmienić swoje stanowisko w trakcie rozmowy, jeśli pogląd naszego partnera na sytuację okaże się bardziej uzasadniony. Nie jest to trudne psychologicznie, gdyż od samego początku nie zostało powiedziane „Nie!”. Jestem sobą. (Odniesienie do Twoich cech osobistych i praw). Istota tej metody polega na tym, że formułujesz swoją odmowę wobec żądań rozmówcy,., 1985.