Jak ważne jest dla nas, aby w porę powiedzieć właściwe słowa osobie, której kręci się w głowie i która nie może spać... Alexander Shadura Pracowałem jako psycholog na oddziale wsparcia społeczno-psychologicznego, a cała moja praca związana była z udzielaniem pomocy psychologicznej rodzinom zastępczym, a zwłaszcza dzieciom adoptowanym i wychowanym. Pomoc psychologiczna dzieciom ma swoją specyfikę zależną od wieku, charakterystyki sytuacji życiowej dziecka, stanu zdrowia , obecności lub braku określonego doświadczenia życiowego i społecznego, takiej pomocy udziela psycholog lub psychoterapeuta. Rodzina jest najważniejszym czynnikiem w socjalizacji i rozwoju dziecka. To w nim dziecko zdobywa pierwsze doświadczenia interakcji społecznych, odkrywa świat relacji międzyludzkich, staje się podmiotem samokształcenia. Jednocześnie rodzina może być czynnikiem negatywnie wpływającym na proces rozwoju osobistego dziecka. Konflikty wewnątrzrodzinne, niski status materialny rodziny, negatywny stosunek rodziców do wychowania dzieci, przemoc i okrucieństwo to czynniki psychotraumatyczne w rozwoju dzieci. Właśnie z nimi pracuję – sierotami pozostawionymi bez opieki rodzicielskiej. Bardzo często takie dzieci po stracie rodziny doświadczają silnego stresu, poczucia strachu i niepewności. Traumatycznymi zdarzeniami dla dzieci były: śmierć rodziców lub jednego z nich, wypadki, trauma emocjonalna w związkach, konflikty w rodzinie, aspołeczne zachowania rodziców, którzy zostali wówczas pozbawieni praw rodzicielskich. Ważne jest, aby zrozumieć, że jest to kategoria dzieci potrzebuje pomocy psychologicznej i korekty, ponieważ konsekwencje urazu psychicznego są bardzo duże (zaburzenia apetytu, zaburzenia snu, moczenie nocne, kradzieże, regresja, silne poczucie winy, trudności z koncentracją itp.). Dziecko, które doświadczyło bólu psychicznego, zachowuje się także w sposób szczególny. Praca z całą rodziną zastępczą. Dzieci niezwykle szybko zanurzają się w stanach psychicznych otaczających je członków rodziny. Jeśli wszyscy wokół mają depresję, sztucznie przedłuża to depresję psychiczną u dzieci. Jeśli krewni dziecka stale dyskutują o tym, jak się zachowuje lub zachowuje, a nie tak, jak by chcieli. Nigdy nie będzie pozytywnego rezultatu, a niektóre dzieci będą celowo zachowywać się jeszcze gorzej. Zauważa to także K.G. Jung w swojej książce „Konflikty duszy dziecka” pisze, że czasami głównym źródłem nerwic u swoich dzieci są sami rodzice. Świat psychiczny dziecka jest ściśle powiązany ze światem przeżyć emocjonalnych rodziców i wywiera na dziecko wpływ, choć nie zawsze korzystny. Książka Virginia Exline „Terapia zabawą w działaniu (Dibs in Search of Self)” zrobiła bardzo duże wrażenie na mnie duże wrażenie. Kiedy czytałam ją kilka lat temu, po prostu mnie zaciekawiła, natomiast gdy przeczytałam ją nie tak dawno temu, byłam zachwycona i przeżyłam burzę emocji. Jako psycholog w swojej pracy spotykam się z dziećmi takimi jak „Dibs” i rozumiem, jak ostrożnie i ostrożnie należy pracować z takimi dziećmi. A rodzice nie zawsze są gotowi usłyszeć prawdę o sobie i swoich dzieciach, nawet tej najbardziej gorzkiej. Tym, co mnie w tej książce zszokowało, było to, że rodzice szukali przyczyn złego zachowania i rozwoju swojego syna wyłącznie w sobie. Choć sami okazali się bardzo zdystansowani i zimni, nie byli gotowi na narodziny dziecka i zmianę własnego trybu życia. To właśnie sprowokowało zachowanie dziecka wobec nich i społeczeństwa. Dobrze, że w pobliżu był psycholog, który pomógł chłopcu zyskać spokój ducha, pewność siebie i umiejętność skutecznego współdziałania z innymi. Jeśli obok dziecka jest matka, która wciąż „jest” w przeżytych wydarzeniach z przeszłości, to wtedy musisz doprowadzić ją do zrozumienia pewnych działań, aby wyprowadzić dziecko z odrętwienia, co będzie miało na nią pozytywny wpływ. Jeśli ojcowie w poczuciu winy próbują zasypywać swoje dzieci zabawkami,wówczas wskazane jest zwrócenie uwagi ojca na fakt, że dziecko potrzebuje nie tylko takiej opieki, ale także bliskości dotykowej i poufnej rozmowy. Psycholog pracujący z dzieckiem musi być osobą empatyczną. Musisz także wykazać się odpornością fizyczną i psychiczną, aby móc zmobilizować się na czas i zapewnić wsparcie i pomoc psychologiczną. Niezwykle ważna jest dla niego umiejętność samoregulacji własnych stanów fizycznych i psychicznych, w przeciwnym razie nie będzie w stanie pomóc innym ludziom. Chęć pomocy dzieciom i rodzinie jako całości musi być świadoma i głęboka. Najpierw więc trzeba poznać diagnozę kliniczną od rodziców, nawiązać kontakt z dzieckiem, skierować je do pracy z psychologiem, zdiagnozować. i na tej podstawie budować pracę psychokorekcyjną. Pracując z takimi rodzinami, a zwłaszcza podczas pierwszej konsultacji, słyszę od dzieci następujące zwroty: „Oni mnie nie potrzebują, dajcie mi spokój”, „Ja nie. chcę z nimi żyć, nie rozumieją mnie i nie kochają” itp. A później, po długotrwałej pracy psychokorekcyjnej z dzieckiem i rodziną, pojawiają się słowa: „Chcę z nimi żyć, oni mnie kochają…”. Zawsze miło jest usłyszeć takie zwroty. W pracy psychologicznej z dziećmi zawsze konieczne jest włączenie do pracy członków rodziny, ponieważ to właśnie ich ocena zachowania dziecka jest głównym źródłem informacji o dziecku i o nich samych. Nie zawsze tak jest Dzieciom łatwo jest rozmawiać o wydarzeniach, które miały miejsce, ale jak pokazuje moje doświadczenie, jest to bardzo trudne. Dlatego od psychologa wymaga się podjęcia pewnych wysiłków i stworzenia atmosfery, w której dziecko będzie mogło szczerze opowiedzieć o zdarzeniu, które miało miejsce. Trauma psychiczna zmienia jego wyobrażenie o sobie i świecie. Poczucie bezpieczeństwa i stabilności jest zagrożone. Reakcja dzieci na traumatyczne wydarzenie zależy od powagi sytuacji, wieku dzieci, cech psychologicznych i umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych. Praca korekcyjna z dziećmi i ich rodzicami prowadzona jest w procesie wsparcia psychologicznego dla rodzin Rodziny wychowujące sieroty żyją pod presją licznych problemów. To złożona atmosfera rodzinna, która czasami rozgrzewa się do granic możliwości i kończy się zwrotem „bierz go, jestem zmęczony”. Nie każdy rodzic zastępczy jest w stanie zaakceptować dziecko takim, jakie jest i adekwatnie zareagować na jego cechy i problemy, które stale pojawiają się w procesie ich wspólnego przystosowania się do siebie. Nie ma odpowiedniego postrzegania problemów związanych z wychowywaniem dziecka w rodzinie osiągnięte natychmiast i nie przez wszystkich rodziców. Jednym z problemów jest to, że rodzice oddali dziecko do rodziny zastępczej i boją się mu powiedzieć, że nie jest to ich naturalne dziecko. Zaczynają wymyślać najróżniejsze historie, aż do tego stopnia, że ​​„straciliśmy cię w szpitalu położniczym, dlatego ty i ja mamy różne nazwiska”. Dziecku albo się nic nie mówi, albo jest wprowadzane w błąd. A dziecko czuje, że coś jest nie tak i nie wie, kim są jego prawdziwi rodzice, a czasami rozumie i czuje, że ktoś go okłamuje. A czego w takim razie rodzice uczą swoje dzieci – kłamać i nie mówić prawdy. Potem, gdy dziecko przejmuje to doświadczenie i zaczyna je okłamywać, rodzice atakują je oskarżeniami. Zdarzają się też przypadki, gdy dzieci znają całą prawdę o swoich biologicznych rodzicach, ale muszą bawić się z nową rodziną i bawić się, kreując rzeczywistość, w której nie mają pojęcia o niczym. O tym pisze także Caroline Elyacheff w swojej książce „Ukryty ból”. I tu ujawnia się subtelna sztuka udzielania pomocy psychologicznej przede wszystkim dziecku, a następnie pozostałym jego członkom. Głównym celem pracy psychokorekcyjnej z rodzicami zastępczymi jest wykształcenie w nich pozytywnego spojrzenia na dziecko. Adekwatność pozycji rodzica pozwala mu nabrać nowego sensu życia, zharmonizować samoświadomość i relacje z dzieckiem oraz zwiększyć jego poczucie własnej wartości. To z kolei gwarantuje, że rodzice będą mogli z niego korzystać.