Wiele mówi się o instynkcie macierzyńskim jako podstawowym składniku rozwoju dziecka. W ostatnim czasie prowadzone są badania nad rolą ojca w wychowaniu i rozwoju relacji rodzic-dziecko. Jeśli przeanalizujemy dane historyczne i etnograficzne, staje się oczywiste, że kształtowanie się uczuć matczynych i ojcowskich wobec dziecka zależy od kulturowych, społecznych, historycznych i religijnych cech wychowania samych rodziców. Nieoceniona jest także rola indywidualnego doświadczenia życiowego ojca i jego wyobrażenia o „idealnym rodzicu”. Kształtowanie się roli rodzicielskiej u mężczyzn następuje pod wpływem: • własnych doświadczeń z dzieciństwa w zakresie interakcji z rodzicami, • „nawykowych” zachowań mężczyzn w obrębie rodziny lub klanu rodzicielskiego, • ustalonych indywidualnych wartości i priorytetów życiowych, • ukształtowanych ideałów pod wpływem kultury narodowej i religii, • wyobrażenia człowieka o sobie, jego podstawowych cech psychicznych, samooceny, • środowiska społecznego i wielu innych czynników wpływających na rozwój osobowości w obrębie określonego kraju, określonego regionu zamieszkania i najbliższego otoczenia. Osobowość mężczyzny zmienia się w trakcie ciąży. Człowiek „dorasta”, nabywa psychologiczną motywację do rozwoju osobistego. W tym okresie przychodzi zrozumienie – „zostanę ojcem” i mężczyzna staje przed wyborem priorytetowego kierunku dalszego rozwoju. Ojcostwo implikuje nie tylko biologiczny fakt pochodzenia dziecka, ale obraz społeczno-kulturowy, w tym nowe funkcje człowieka, jego prawa i obowiązki, nowe doświadczenia i uczucia, a także zmianę statusu społecznego. Dla wielu narodów świata ojcostwo jest jednym z wiodących wskaźników męskości i dojrzałości. Poczęcie i narodziny dziecka często zmieniają styl życia i rozwój samego przyszłego ojca. Obawy mężczyzny o dobrostan ciąży stawiają go przed zadaniem dojrzewania psychicznego i oceny sytuacji życiowej dnia dzisiejszego i jutra. W tym okresie życia człowiek staje przed rozwiązaniem centralnego problemu - dobrobytu materialnego rodziny, tworząc pewne rytuały własnej rodziny w oparciu o wizerunek rodziców. Mężczyzna pragnie przekazać swoje zgromadzone doświadczenie życiowe przyszłemu dziecku, zrealizować niezrealizowane projekty (co niestety zmusza niewielu do ponownego przemyślenia dotychczasowego sposobu życia). Istnieje potrzeba opieki i ochrony żony i nienarodzonego dziecka. Często ciąża i narodziny dziecka są dla mężczyzny symbolem nowego etapu w życiu, zachętą do „rozpoczęcia nowego życia”. Dla przyszłego ojca wraz z nadejściem ciąży rozpoczyna się etap kryzysowy, czyli wiąże się z żywymi przeżyciami emocjonalnymi, następuje kształtowanie się męskiej tożsamości (oczywiście mówię o psychologicznej gotowości do ojcostwa), w medycynie istnieje pojęcie „męża kobiety w ciąży” - mężczyzna „zachodzi w ciążę” wraz z swoją żonę, a wraz z nią przybiera na wadze, często nadwagę. W czasie ciąży następuje reorientacja wartości, mogą zmienić się relacje z innymi ludźmi. Gdy mężczyzna uświadomi sobie i zaakceptuje fakt ciąży oraz będzie psychicznie gotowy do rodzicielstwa, ma silną motywację do poprawy sytuacji ekonomicznej i mieszkaniowej rodziny. i rozwijać zdolności twórcze. Jeśli nie jesteś przygotowana na bycie rodzicem, depresja może rozwinąć się na skutek niejednoznacznego podejścia do ciąży, poczucia ograniczonej wolności, braku wiary w to, że jesteś w stanie utrzymać rodzinę i wielu innych powodów. Zwykle okres oczekiwania na a dziecku towarzyszy pozytywne nastawienie do siebie, swojej żony i otaczającego Cię świata. Mężczyzna przygotowuje się do roli ojca – żywiciela rodziny, który wie, jak zaopiekować się dzieckiem i potrafi przekazać mu swoje pozytywne doświadczenia życiowe, stać się wzorem do naśladowania i mentorem. Najnowsze badania z zakresu psychologii rodziny i okołoporodowej sugerują, że doświadczenia mężczyzny!