Od autora: Keiselman (Dorozhkin) V.R. Koterapia: zjawiska grupowe, metody, efekty. – St. Petersburg: „Mowa”, 2007. – 192 s. Językowe metody pracy z mową czyli wariacje na temat psychoanalizy strukturalnej Jacques’a Lacana!! !!Ten, którego usta milczą, zdradza się opuszkami palców Z. Freud (1998). Fragment analizy histerii (historia przypadku Dory). Rozdział ten w dużo większym stopniu skupia się na praktyce niż poprzedni, dlatego od razu przejdę do opisu autorskiej metody poradnictwa terapeutycznego, którą wykorzystuję w swojej pracy. Zanim jednak opowiem o konkretnych technikach zawartych w proponowanej przeze mnie metodzie, poczynię krótki komentarz, którego celem jest ustalenie ram semantycznych dla zrozumienia samej koncepcji omawianej metody Ściśle rzecz biorąc, nie jest to jakiś nowa, nieznana dotąd, autorska metoda. Część jej fragmentów prezentowana jest w psychoanalizie strukturalnej, część technik wykorzystywana jest w psychoterapii dynamicznej. Jednak wszystkie te fragmenty wyglądają bardziej na rozproszone niż usystematyzowane w ramach jednego podejścia terapeutycznego. W większym stopniu nazwisko autora jest nazwą metody i zasadą systematyzacji technik analizy strukturalnej, co moim zdaniem jest prawdą. opierają się na tej samej procedurze redukcji znaczących do nieświadomych struktur klienta. Myślę, że wielu praktykujących psychoterapeutów w taki czy inny sposób wykorzystuje tę redukcję, eksperymentalnie docierając do naturalnych powiązań pomiędzy strukturą tekstu a przekazami nieświadomości. W przypadku takich osób mój opis będzie raczej przypominał pewne usystematyzowanie opanowanych już procedur empirycznych, które pozwalają nam strukturalnie pracować z nieświadomością klienta, ci sami psychoterapeuci, którzy ze względu na odmienne metodologiczne podejście do klienta (terapeuci Gestalt, konsultanci zorientowani na osobowość). itp.) nie wykorzystują w swojej pracy technik analitycznych, mogą znaleźć dla siebie nowe narzędzia zrozumienia klienta. W każdym razie przedstawienie szeregu technik terapeutycznych z punktu widzenia jednej podstawy umożliwi to każdemu praktykującemu psychologowi bardziej bezpośrednio prowadzić interakcję terapeutyczną i bardziej kompetentnie strukturyzować relację terapeutyczną. Zatem metoda strukturalnej redukcji znaczących (STREOS) jest metodą dotarcia do ukrytej, ukrytej lub potencjalnej treści dyskursu psychoterapeutycznego. Jako podstawę tej metody przyjąłem kilka założeń pojęciowych z psychoanalizy strukturalnej J. Lacana. Zapisy te ujawniają zarówno naturę, jak i techniczną stronę metody. Pierwszym stanowiskiem koncepcyjnym jest uznanie obecności ukrytych treści i ukrytych znaczeń w jakimkolwiek fragmencie dyskursu i mowy, jeśli weźmie się pod uwagę, że dyskurs zawiera jednocześnie szereg treści. warstwy treści, które umożliwiają kilka różnych poziomów czytania. Niektóre z tych warstw znajdują się w tekście przekazu, inne – w jego kontekście, a jeszcze inne – pomiędzy z jednej strony tekstem a kontekstem, a z drugiej strony relacją pomiędzy terapeutą a klientem, która rozwinęła się na polu terapeutycznym. W świetle powyższego należy rozumieć treści przekazów klienta – oznacza to doprecyzowanie treści na wszystkich trzech wyznaczonych poziomach, odsłonięcie całego zakresu zawartych w nich znaczeń. Praca tylko na jednym poziomie, a tym bardziej tylko z warstwą świadomie zaprezentowanego problemu, okazuje się niewystarczająca i daleka od wyczerpania. W istocie zapis pierwszy zobowiązuje psychoterapeutę do odmowy udawania, że ​​wie, kim jest klient o czym mowa [1]. Terapeuta potrzebuje specjalnego sposobu interpretacji dyskursu klienta. Wysiłki związane z interpretacją psychoterapeuta kieruje przede wszystkim na dyskrecję nieświadomej logiki prezentacji przez klienta poszczególnych fragmentów jego problemu. sesja. Terapeuta musi wziąć pod uwagę takie elementy, jak treść problemu, formę i kolejność jego przedstawiania, a także samą sytuację psychoterapeutyczną (m.in.rzeczywista relacja pomiędzy konsultantem a klientem) i własną reakcją (reakcją grupy) na to, co zgłasza klient. Tylko wtedy terapeuta będzie w stanie poprawnie zrozumieć nieświadome znaczenia klienta i znaczenia wyparte. Korelacja zauważonych komponentów pozwala terapeucie zredukować początkowy komunikat klienta (znaczący) do pewnych nieświadomych struktur (znak). Co więcej, istotne z punktu widzenia problemu klienta ekwiwalenty w nieświadomości istnieją nie dla całego wypowiadanego przez niego tekstu, a jedynie dla niektórych fragmentów jego wypowiedzi, tworzących w tekście głównym pewną strukturę. Ujawnienie tej struktury w tekście klienta jest głównym zadaniem metody STREOZ. Nieco później rozważę rodzaje technicznych realizacji tej metody. Powrócę do jeszcze jednego stanowiska koncepcyjnego, które zdeterminowało opisaną przeze mnie metodę. Polega ona na tym, że autorem wypowiedzi mogą być nie tylko świadome aspekty osobowości mówiącego, ale także całkowicie nieświadome, czyli jak za słowami J. Lacana zarówno Podmiot świadomy (Podmiot), jak i Podmiot nieświadomości (Inni) uczestniczą w autorstwie tekstu. Okazuje się, że samo autorstwo danego dyskursu jest sprawą dość wątpliwą, w sensie przynależności do jednego podmiotu mówienia. Takim podmiotem może być zarówno Podmiot Świadomy (bardziej odpowiedzialny za treść – jak mówią), jak i Inny (odpowiedzialny za projekt tej treści – jak mówią). definiuje się jako wypadkową dwóch podmiotów mówienia jednocześnie. Innymi słowy, dyskurs jest zawsze wynikowym systemem wkładów Podmiotu i jego Innego. Należy zauważyć, że Inny jest koniecznym, konstytutywnym warunkiem mowy (Kwadratura Zmysłu, 1999). W mowie otrzymuje swoje materialne wcielenie, zamieszkuje je, a następnie nadaje mu strukturę i znaczenie. Co więcej, sferą istnienia Podmiotu nieświadomości nie jest nawet mowa jako całość, ale system konotacji i znaczeń towarzyszący tej mowie. Inny jest w większości przypadków wciskany w tę część dyskursu przez Podmiot, który dominuje w posiadaniu funkcji autorskiej. Dominacja Podmiotu oznacza nie tylko przemieszczenie Innego w aspekty ukryte, implicytnie wypowiadane i ukryte dyskursu, ale także generuje opór Podmiotu przed przenikaniem Innego w warstwy treści jawnych. W skrajnej wersji przedstawia się to jako mowę mierzoną. Podmiot nieświadomości może jedynie przekształcić formę, strukturę mowy, objawiać się intonacją, aspektami niewerbalnymi lub innymi zmianami w dyskursie. Wpływ Innego prowadzi do pojawienia się wielu wtórnych, towarzyszących znaczeń, których analiza pozwala temu Innemu odkryć, a co za tym idzie, zrozumieć Nieświadomość. Rozwijając dalej myśl, możemy założyć, że sama obecność wyrażeń wieloznacznych i zwroty w języku zawdzięcza swoje istnienie zasadniczemu podziałowi podmiotu mówienia na Podmiot i Inny. Rozszczepienie podmiotu odbija się na języku i wpływa na jego rozwój, tworząc całą różnorodną paletę znaczeń konotacyjnych/pokrewnych. Gdyby nie było zasadniczego podziału tematu, nie byłoby niejasności. W języku rzeczywistym iw mowie jako zawłaszczaniu języka przez jednostkę zawsze zachodzi wiele znaczeń i przesunięć w dyskursie, co wyraźnie ujawnia wpływ nieświadomości (Innego) na mowę Podmiotu. Zwrócę uwagę także na drugą stronę opisywanego procesu. Możliwa jest sytuacja, gdy funkcja autorstwa przechodzi z Podmiotu na Innego. Przejawia się to na przykład w sytuacji mowy osoby psychotycznej lub osoby w stanie upojenia alkoholowego/narkotykowego/stresu, gdy świadoma kontrola nad mową jest zmniejszona lub w ogóle nieobecna. W tym przypadku funkcję autorstwa dominuje Inny, a Podmiot jest reprezentowany w znaczeniach wtórnych. Teraz sam Podmiot zostaje przesunięty w towarzyszące mu warstwy znaczeniowe. W ten sposób Podmiot i Inny rywalizują o prawo do bycia autorami konkretnej wypowiedzi. Który z nich ma największy wkład w mowę?jedna tworzy treść, druga jest w takim tekście obecna jedynie implicytnie. Zwykle przy braku odmiennych stanów świadomości mówiący przemawia w imieniu Podmiotu, wypowiadając się w imieniu Innego. Kolejny niuans w dialektyce konstrukcji mowy wiąże się z faktem, że Inny ma znaczenia ukryte i towarzyszące nie jest po prostu ucieleśniony, ale także wyobcowany i uprzedmiotowiony. Będąc uprzedmiotowionym, może zostać poddany analitycznym procedurom identyfikacji i świadomości, a następnie ponownie zawłaszczony przez podmiot mówiący. Wyjaśnienie udziału Innego w mowie klienta staje się jednym z zadań terapeuty. Przypisuję temu zadaniu centralną rolę w procesie pracy psychoterapeutycznej. Innego można zidentyfikować poprzez redukcję znaczących w jednej lub kilku strukturach zidentyfikowanych przez terapeutę w dyskursie klienta i/lub holistycznym dyskursie terapeutycznym w konstrukcji takich struktur, w ich rozmieszczeniu i porządku prezentacji uczestniczy nieświadomość klienta, następuje zmiana stylu lub formy wypowiedzi. Jest to główny wyznacznik obecności nieświadomego Podmiotu w dyskursie. Rozróżnienie, czy fragmenty dyskursu należą do świadomości, czy do nieświadomości, dokonuje się właśnie poprzez zmiany stylu wypowiedzi, zmiany stylu. Na tej podstawie terapeuta rekonstruuje struktury nieświadomości. Następnie przeprowadza analizę i interpretację tych zrekonstruowanych struktur. Przejdźmy do techniki metody. Techniczne wykonanie metody STREOZ różni się nieco w zależności od rodzaju samej konstrukcji, chociaż zasada tkwi w procedurze redukcji. znaczących pozostaje za każdym razem taka sama Zasada polega na wyodrębnieniu w tekście sesji terapeutycznej pewnych uogólnionych struktur i poszukiwaniu odpowiadających im struktur w nieświadomości klienta. Odpowiedniki w nieświadomości pełnią rolę oznaczeń, które w interakcji ze znaczącymi nadają znaczenie zidentyfikowanym strukturom. Z punktu widzenia metody STREOZ wyróżniam cztery typy struktur. 1. Morfologiczna struktura słowa W tym przypadku strukturalna redukcja znaczących sprowadza się do interpretacji różnych zdań, neologizmów, „słów papierowych” (Deleuze, 1998), „słów walizkowych” (Mamardashvili, 1994) itp., pełniąc rolę nośników wielu znaczeń. Według J. Lacana zmiany w morfologii słowa odzwierciedlają albo specyficzne objawy klienta, albo jego nieświadome pragnienia. Z reguły zastrzeżenia są łatwe do odróżnienia w tekście historii klienta, często przejrzyste dla interpretacji, choć nie zawsze da się je jednoznacznie zinterpretować. Z mojego doświadczenia wynika, że ​​nigdy nie można interpretować zastrzeżeń bezpośrednio, „od razu”. Psychoterapeuta musi je odnotować i sklasyfikować tematycznie (relacje rodzinne, aspekty życia seksualnego, relacje w pracy itp.). Jeśli jeden z tematów zaczyna być powtarzany częściej niż inne, to jest to wyraźnie problematyczne i bolesne. Działa tu zasada od dawna znana w mądrości ludowej: „ktokolwiek boli, mówi o tym”. Specyfiką pracy z wymową i zmianami w morfologii konkretnych słów jest to, że natychmiastowa interpretacja z reguły jest zawsze przedwczesna dla klient. Generuje procesy oporu wobec akceptacji wypartego materiału. Klient stara się sprostować to, co zostało powiedziane, zaprzecza własnym słowom, udaje, że nie usłyszał tego, co zostało powiedziane lub w ogóle tego nie powiedział. Dlatego lepiej „nakumulować” kilka zastrzeżeń, a następnie zapytać klienta co on sam o nich sądzi. Specyfika zastrzeżeń, neologizmów itp. polega także na tym, że opiera się na nich duża liczba dowcipów; są one jednym ze składników ludzkiego humoru. Dowcip, jako jedna z form obrony psychologicznej, pozwala na dawanie i przyjmowanie interpretacji w łagodnej formie zapewnia ich większą skuteczność podam kilka przykładów. Przypadek 3. Klientka, kobieta w wieku około 35 lat, dość długo próbowała sformułować problem, którego istotą, jej zdaniem, był brak komunikacji z mężem i brak zrozumienia z jego strony. Dla wyjaśnieniapytań terapeuty, przytoczyła kilka nieprzekonujących przypadków, które rzekomo wyjaśniały obecną sytuację. Samotność duchowa, odmienne zainteresowania – wszystko to wyolbrzymiało kolorystykę, ale nie wyjaśniało istoty problemu. Klientka niespodziewanie dla siebie podsumowała: „No cóż, jak zwykle: wróci do domu, pochyli się nad gazetą przy telewizorze, przynajmniej zrobi sobie spermę…” Pojawienie się tego powiedzenia w przemówieniu klientki pozwoliło mi nie tylko zrozumieć lokalne znaczenie wyrażenia, ale także prawidłowo położyć nacisk na resztę tekstu jej problemu. Głębokim znaczeniem samego słowa neologizmu było jednocześnie niezadowolenie seksualne klientki, jej niechęć do męża, wypaczone postrzeganie jego zachowania i nieświadoma prowokacja terapeuty jako mężczyzny. Najciekawsza jest reakcja klientki na nią własne przejęzyczenie było przedłużonym śmiechem. Oznacza to, że samo poślizg wywołał u niej atak niekontrolowanej wesołości. Dodatkowo portfelowe słowo „zerwał” doprowadziło do nawiązania bardziej opartych na zaufaniu relacji na sesji, a także pozwoliło nam „delikatnie” przejść do omówienia tematu relacji seksualnej klientki z mężem. Przypadek 4. Młoda kobieta zaczęła swoją opowieść o swoim problemie od stwierdzenia, że ​​każdego dnia boleśnie trudno jej wysłać dziecko do przedszkola. Z reguły nie może długo rozstawać się z córką pod drzwiami, a potem długo siedzi na placu zabaw w przedszkolu i płacze. Zapytana o to, czego opłakuje, nie odpowiedziała nic istotnego. Dalej klientka kontynuowała swoją opowieść, stwierdzając, że jest ogólnie przeciwna przedszkolom: „zwłaszcza, że ​​mój mąż jest artystą, wspaniałym człowiekiem i dobrym ojcem, większość czasu spędza w domu, żeby móc posiedzieć z dzieckiem. ” Osobiście nie sądzę, żeby taki zwrot był możliwy, a zdziwiła mnie tak paradoksalna logika klienta: on pracuje w domu, więc niech w tym czasie posiedzi z dzieckiem i chwali pod każdym względem talentu męża i jego wyjątkowych cech osobistych, klientka kontynuowała: „Wiesz, nauczyłam się całkiem dobrze rozumieć mojego męża”. Co się stało, to się stało. Zachwycona taką podpowiedzią nieświadomej klientki, nie mogłam się powstrzymać i od razu zapytałam: „Interesujące... Dlaczego nazywasz swojego męża draniem?” W tym przypadku klientka w ogóle nie usłyszała swojej pierwotnej rezerwacji i nie przyjęłaby jej, gdyby reszta grupy nie potwierdziła tego faktu. Dopiero gdy piąta uczestniczka powiedziała: „Naprawdę powiedziałaś – zagada”, klientka kontynuowała swoją opowieść, przedstawiając materiały potwierdzające tę rezerwację. Okazało się, że mąż spędza 3-4 miesiące w roku na wystawach za granicą, otoczony „pokusami”. Fani." „Biorąc pod uwagę jego „kochający kobiety” charakter, można się po nim spodziewać wszystkiego” – wyraziła swoje obawy klientka. Jej zdaniem niezawodnym sposobem zapewnienia męża powrotu jest związanie go z dzieckiem. Odmowę pozostania w domu z córką klientka odbiera jako upadek jej ostatnich nadziei. Stąd te łzy. Jednocześnie nie bierze się pod uwagę nawet argumentu męża, że ​​on nie tylko siedzi w domu, ale pracuje. Dla klientki jest to raczej potwierdzenie priorytetu pracy (= czegokolwiek) dla męża, a nie dziecka i rodziny. Przypadek 5. Duża liczba klauzul występuje w różnych sytuacjach codziennej komunikacji. Rozpoznawanie ukrytych i nieświadomych znaczeń w mowie potocznej pozwala przenieść wzajemne zrozumienie komunikujących się ludzi na nowy poziom. Pomaga to w budowaniu przyszłych zachowań partnerów w sposób bardziej adekwatny do obecnej sytuacji. Opowiedziano następujący przykład do mnie w ramach żartu jednego ze znajomych, widząc zły humor żony, zapytał: „Co się dzieje?”. W odpowiedzi na swoje pytanie otrzymał odpowiedź: „Odejdź ode mnie!” Uznając to za ciekawostkę, przyjaciel jednak pomyślał, aby zapytać swoją żonę: „Kiedy stałem się śmieciem?” W rezultacie zidentyfikował konkret skarg i niezadowolenia żony, a jednocześnie ugruntował swoją opinię, że oprócz swojej głównej specjalności jest dobrym psychologiem Z przekazu prezenteranews: „Wczoraj dwie kolejne dziewczyny wpadły w kutasy pepenetów…” Można się tylko domyślać, co stało się podstawą takiej wpadki spikera. „Niewinne” intencje mówców ucieleśniają się czasem w tej formie: „Mądrzy studenci otrzymają wyciąg jako załącznik do dyplomu, a piękni – do pisku” [2]. Na przykład, bogaty w tego rodzaju zniekształcenia w percepcji mowy, mój znajomy zareagował na zdanie: „Dlaczego kobieta jest zszokowana, gdy spotykasz się z dwoma na raz? Jakbyś był bigotem?!?” - „Czy jesteś grubasem?!? Mogę sobie wyobrazić, jakie to szokujące!!!”Kolejne niedosłyszenie od tego samego przyjaciela. Na wiadomość: „Niedawno przeczytałem w gazecie, że pewnej dziewczynie dostała grzyba pod skórą i teraz wyrósł jej kaktus” – odpowiedział: „Czy dziewczyna rośnie jak as[3]? (tworząc odpowiednią figurę obiema rękami). No cóż, to już nie dziewczynka, ale chłopiec!” Osobliwością dwóch ostatnich przykładów jest to, że niedosłuchy w nich są kontrolowane. Oznacza to, że słuchacz nie tylko usłyszał, co zostało powiedziane, ale także twórczo „źle usłyszał”. Inna sprawa, że ​​powtarzanie w dowcipach tych samych tematów (zarówno przejęzyczeń, jak i niedosłyszeń) świadczy o stałości, obsesji, a co za tym idzie, problematyczności tej dziedziny życia. 2. Budowa składniowo-semantyczna zdania (porządek semantyczny i morfologiczny wyrazów w zdaniu) Metoda STREOZ podczas pracy ze strukturami poszczególnych zdań polega na analizie i interpretacji różnych figur retorycznych, głównie metafor i metonimii. „Niezależnie od tego, czy chcemy się do tego przyznać, czy nie, symptom jest tak naprawdę metaforą, a pożądanie jest tak naprawdę metonimią” (Lacan, 1997, s. 84). Metafora jest tropem/literacką figurą retoryczną, która wskazuje na podobieństwo w podobieństwie /kontrast, „co jest podobne/niepodobne do czego”. Na przykład wyrażenie „zmęczony jak pies” jest metaforą i jednocześnie odzwierciedla symptom osoby, jej „zwierzęce” zmęczenie. Metonimia jest zwrotem tropowo-literackim, który charakteryzuje podobieństwo poprzez przyległość, bliskość (czasową, czasową). przestrzennym lub semantycznym). Dla ilustracji możemy podać przykłady: „zjadłem talerz”, „wypiłem kubek”, „w kraju panuje bunt”, „miasto się martwi”, „gałązka emocji”, „dusza śpiewa” itp. We współczesnym poradnictwie językowym nie ma już chyba psychoterapeutów, którzy nie korzystają z tych i innych wyrażeń literackich. To właśnie tropy literackie pozwalają lepiej zrozumieć stan klienta, a co najważniejsze, „przeczytać” jego problem „między wierszami”, zobaczyć kontekst, jaki daje ten problem, zrozumieć, co się mówi oprócz świadomego pragnienia i wola Kierunek psychoanalityczny jako pierwszy odkrył możliwości i potencjał przenikania do nieświadomości tropów literackich. Co więcej, Z. Freud odkrył, że zapominanie o negatywnych, frustrujących wydarzeniach buduje się także zgodnie z prawami przyległości czasowej i przestrzennej (tj. metonimicznej). Wraz z tym, co negatywne, zapominamy o wydarzeniach bliskich w czasie oraz pobliskich wydarzeniach neutralnych i pozytywnych. Wraz z traumatycznym doświadczeniem zostają wyparte z Ego i tworzą wokół tego doświadczenia skorupę z traumą w centrum. Na takie zjawisko istnieje nawet specjalna nazwa – patogeniczny rdzeń. Zaskakujące jest nawet, jak wiele przyjemnych chwil życiowych zapomnieliśmy tylko dlatego, że sąsiadują one czasowo z traumatycznymi epizodami i mogą nam pośrednio przypominać o nich wspomnienia z dzieciństwa, które są zachowane, podlegają prawu powszechnemu także do pełnoletności w wersji znacznie zredukowanej. Większość zapomnianych wspomnień ma charakter wyłącznie pozytywny i ulega wyparciu jedynie dlatego, że jest na wskroś przesiąknięta wczesnymi doświadczeniami seksualnymi i ambiwalentnymi uczuciami wobec rodziców. Zadaniem terapeuty pracującego metodą STREOZ z różnymi tropami literackimi jest aspekt semantyczny i/lub. syntaktyczna korelacja znaczących (słów zdania), prezentowanych w tej czy innej wypowiedzi klienta. Terapeuta interpretuje różne niespójności semantyczne i/lub językowe, nieścisłości i nieprawidłowości, które składają się na jedno zdanie.znajduje się na styku dwóch sąsiednich stwierdzeń). Nieprawidłowości te powstają głównie na skutek rozbieżności semantycznej pomiędzy tym, co mówiący chce powiedzieć, a tym, co faktycznie mówi. Rozbieżności te można uznać za wskazówki umieszczane przez nieświadomość i wskazujące na obecność znaczeń wtórnych. Analizując nieprawidłowości językowe, budując z nich konstrukcje poprawne składniowo i semantycznie, terapeuta przywraca drugą/trzecią itd. znaczenie konkretnej wypowiedzi klienta Jako ilustrację podam kilka przypadków z praktyki terapeutycznej. Przypadek 6. Klientka, 42-letnia kobieta, zwróciła się do mnie o pomoc w związku z narastającymi konfliktami z piętnastoletnią córką. Według klientki córka straciła ostatnio do niej wszelki szacunek, przestała jej słuchać i dzielić się z nią swoimi problemami. Zdaniem klientki tajemnica córki, wzmocniona jej wybuchowym charakterem, tylko pogłębiła negatywny rozwój związku, wznosząc bariery nie do pokonania dla wzajemnego zrozumienia. Klientka sama podjęła „tytaniczne” wysiłki, aby rozwiązać relację z córką, zajęła ugodowe stanowisko, była gotowa na ustępstwa itp. „Ale to wszystko na marne” – podsumowała ze smutkiem i kontynuowała: „Czy naprawdę da się z nią (jej córką) dojść do porozumienia?” Powinieneś po prostu zobaczyć, jak jej postać się wyróżnia! Jak postać może się wyróżnić? W tym przypadku mowa klienta wyraźnie przekazała coś innego. Być może o rozpoczęciu dojrzewania przez dziewczynę? Po rozmowie na ten temat z klientką dowiedziałam się dwóch rzeczy. Po pierwsze, matka jest w relacji konkurencyjnej z córką. Konkurencję zaostrza fakt, że oboje mieszkają w tym samym mieszkaniu z byłym mężem/ojcem córki klientki, z którym klientka jest od kilku lat po rozwodzie. Co więcej, zdaniem klientki, praktycznie nie utrzymuje relacji z byłym mężem i w zasadzie „nigdy nie wiedziała, jak ją zbudować”. Córce natomiast udaje się porozumieć z tatą w miarę „łatwo i swobodnie”. Jednocześnie często daje przykład matce, „a nawet uczy, jak komunikować się z mężczyznami”. Po drugie, patologiczne obawy klientki wynikają z „nadmiernego” nacisku jej córki na okres dojrzewania i krągłości ( wystają, czyli dosłownie w tym kontekście „pręt spod ubrania”) Jak się okazało, klientka sama została zgwałcona w wieku 16 lat ( „wnikliwie” przypomniała sobie to podczas procesu doradczego). Klientka uświadomiła sobie przesunięty strach przed powtórzeniem się podobnego zdarzenia, które – jak zaczęło jej się wydawać – może teraz spotkać jej własną córkę. Klientka miała strach i jednocześnie nieświadome oczekiwanie na powtórzenie tego, co ją spotkało. Było to spowodowane emocjonalnym nieopracowaniem/psychologiczną niekompletnością tego dawno minionego wydarzenia z jej własnego życia. Zerwała kontakt z tym wydarzeniem/stłumiła je, postanowiła zapomnieć, ale tamto wydarzenie nadal bolało gdzieś głęboko w środku, przypominając o sobie poprzez strach o los córki. Wszystko to doprowadziło do tego, że „cykl życia” klientki pokrywał się z „cyklem życia” jej córki, a im bardziej ta ostatnia zbliżała się do swoich szesnastych urodzin, tym więcej lęków i paniki pojawiały się u samej klientki. Co ciekawe na poziomie behawioralnym wszystko to wyglądało na dążenie klienta do „zapakowania” córki w „kolczugę” ubrań. Naturalnie wywołało to opór u mojej córki i zaczęła preferować coraz większy minimalizm w rzeczach. Potem „charakter” zaczął „występować”. Przypadek 7. Była to praca grupowa, w której uczestniczyli głównie studenci psychologii. Klientem był student pierwszego roku. Zaczęła od tego, że między nią a kolegami doszło do nieporozumienia, a także mówiła o stale niskim, depresyjnym nastroju, apatii, zmęczeniu nauką, rozczarowaniu wybraną specjalnością itp. (wówczas był grudzień i zbliżał się moment pierwszej w jej życiu sesji). Co więcej, na zewnątrz dziewczyna była dość atrakcyjnagustownie ubrany, wysoki, szczupły – „wybitny”, jak ludzie mówią. Zaczynając charakteryzować swój styl życia, dziewczyna stwierdziła, że ​​​​większość czasu pozalekcyjnego spędza w bibliotece, przygotowując się do zajęć seminaryjnych i dodatkowo czytając. Na szczere pytanie jednej z uczestniczek procesu: dlaczego ona to robi? – klientka odpowiedziała, że ​​przyszła po wiedzę, czyli musi się uczyć dobrze i dużo. Potem kontynuowała swoją myśl: „Naprawdę chcę wypełnić się od środka.” „Ach, ahhh…” – westchnęła bardziej kompetentna część grupy terapeutycznej. „Książkami?”. – pytali zdziwieni inni. Oczywiście w grupie młodzieżowej było kilka reaktywnych żartów na ten temat. Kolejna rzecz jest ważna. Sformułowanie to zostało natychmiast zrozumiane i „przeczytane” przez niemal wszystkich uczestników pracy grupowej. I tylko sama klientka przez długi czas pozostawała na nią „nieotwarta”, „ślepa”. Nawet po tym, jak jedna z członkiń grupy zapytała: „Jak inaczej dziewczyna może wypełnić się od środka, poza czytaniem książek i czasopism” – odpowiedziała. „Nie widziała” przez długi czas kontekstu seksualnego pytania i własnej wypowiedzi. Co więcej, kiedy stało się to dla niej jasne, klientka traktowała go arogancko, chłodno i powściągliwie. Później stało się jasne, że klientka się tego obawiała bycie odrzuconym, maskowane pod obronnym odrzuceniem innych, jednak najważniejsza była przyjaźń. Własna fizyczność dziewczynki (w tym seksualność) została stłumiona. Od dzieciństwa rodzice wpajali jej przekonanie, że „trzeba zadowolić umysłem, a nie ciałem”. A dziewczyna spędziła całe dorosłe życie pilnie rozwijając swój umysł. Jednocześnie wysoka poprzeczka, jaką sobie postawiła, prowadziła do ciągłego niezadowolenia i niskiej samooceny. Wszystko to rzutowało także na innych. Wydawało jej się, że wszyscy widzieli jej „porażkę intelektualną”. Doprowadziło to do tego, że odmówiła komunikacji z chłopakami, wierząc, że nie widzą w niej najważniejszej rzeczy - jej inteligencji. W rezultacie najbardziej ucierpiały jej potrzeby związane z poczuciem własnej wartości i seksem, które przerodziły się w metonimię – ten fragment mowy, który komunikował stłumione pragnienia klientki. Przypadek 8. Chcę położyć szczególny nacisk na interpretację piosenek, a raczej na analizę wersów, wersetów, motywów niektórych znanych hitów itp., które nagle przyszły na myśl w naszych czasach, kiedy stało się pisanie piosenek przemysł, a śpiewanie ich stało się biznesem, pojawiały się piosenki o wszystkim i prawie na każdą okazję w życiu. Odzwierciedlają każdy, nawet najbardziej wyszukany stan ludzki. W piosenkach poruszane są wszystkie możliwe i niewyobrażalne sytuacje. Śpiewane o wszystkim. O miłości, odrzuceniu, oczekiwaniu, spotkaniach, rozstaniach, cudzych i swoich dzieciach, zdradzie, związkach homoseksualnych i biseksualnych, tęsknocie, nudzie, nienawiści, przyjaźni, złości, zdradzie, głodzie, pracy, pieniądzach, sensie życia itp. Dzięki w tak szerokiej gamie piosenek, że rezonują z niemal wszystkimi aspektami ludzkiej rzeczywistości psychicznej. Dlatego zwracam szczególną uwagę, nie tylko w pracy, ale także w życiu, na to, jaką piosenkę śpiewa ważna osoba. To jeden z najbardziej pouczających sposobów zrozumienia jego stosunku do tego, co się dzieje, zrozumienia jego obecnej sytuacji. Co ciekawe, sam piosenkarz często nie pamięta poszczególnych słów (całych wersetów) tego, do czego „przywiązał się, a czego nie zyskał”. nieobecnych na godzinę (dzień, tydzień) głów.” W tym przypadku bardzo ważne jest, aby wiedzieć, co tak naprawdę jest śpiewane w piosence, której motyw jest „przywiązany”. Z reguły zapomina się o tym, co w danej chwili istotne. Z mojego doświadczenia wynika, że ​​można analizować teksty tylko tych piosenek, które są napisane w języku ojczystym danej osoby. Piosenki obcojęzyczne są w większym stopniu „przywiązane” jedynie motywami/melodiami. Jako przykład podam przypadek opowiedziany mi przez znajomego. Po załatwieniu swoich spraw w jednej z firm znajomy pożegnał się i nie usłyszał odpowiedź od dziewczyny, z którą przed chwilą rozmawiał, zaczął ubierać marynarkę Nagle zamiast „do widzenia” dziewczyna zaczęła cicho śpiewać: „Nie odchodź, poczekaj. Po prostu zostań ze mną...” Brzmiało to jak „cześć”. – Co śpiewasz?Nic. Po prostu kocham Agutina. – Chcesz iść do kawiarni? Coś jest w pobliżu... - Zapraszasz? Idźmy... Tak... Naprawdę: czasami nie zaprasza się zrozumienia, czasami nie wymaga się wiedzy... 3. Struktura semantyczna dyskursu utworzona przez jego integralne fragmenty semantyczne. Na tym poziomie metodę STREOZ reprezentuje analiza bardziej globalne w porównaniu z poprzednimi jednostkami dyskursu. Jednostki takie to kompletne, kompletne fragmenty wypowiedzi klienta. Redukcja pozwala na sprowadzenie poszczególnych fragmentów wypowiedzi klienta do odpowiedników nieświadomych relacji, które istniały wcześniej lub powstały bezpośrednio w trakcie sesji, co prowadzi do zrozumienia tych fragmentów w nowy sposób. jakość. Ważne jest rozpoznanie samych integralnych fragmentów dyskursu, częstotliwości i kolejności ich zmian. Ponadto, stosując metodę STREOZ na tym poziomie, należy wziąć pod uwagę obecność jedności semantycznej i spójności semantycznej pomiędzy różnymi fragmentami mowy klienta lub brak ciągłości i widocznej logiki pomiędzy tymi fragmentami. Technika stosowania metody STREOZ podczas pracy z integralnymi fragmentami dyskursu strukturalnie pokrywa się z techniką poprzedniego poziomu. Oznacza to, że podobnie jak w poprzednim przypadku poszczególne integralne fragmenty mowy klienta można rozpatrywać w odniesieniu do siebie jako metafory lub metonimie, innymi słowy, niezależnie od tego, jak klient zmienia tematykę swojej historii w procesie psychoterapii. nieważne o czym mówi, zawsze mówi o tym samym – o swoim problemie. Późniejsza wypowiedź klienta, nawet pomimo widocznego „rozłączenia” i „niekonsekwencji”, jest konkretyzacją tego, co zostało powiedziane wcześniej. Czasami jest odwrotnie. To, co zostało powiedziane na początku, pozwala wybrać właściwą perspektywę przy rozważaniu wszystkiego, co następuje. Zmieniając temat historii, klient jedynie ilustruje swój problematyczny obszar z bezpieczniejszymi opcjami historii. Nawet radykalna zmiana tematu opowieści ma jedynie na celu wyjaśnienie i bardziej obrazowe zilustrowanie tego, co zostało powiedziane wcześniej. W przypadku, gdy wcześniejsze wypowiedzi klienta wyznaczają kontekst, ramy semantyczne dla percepcji kolejnego materiału (a szczególnie orientacyjny jest w tym względzie początek sesji i słowa towarzyszące temu początkowi), wówczas te wczesne wypowiedzi są kluczowe , dekodera dalszych komunikatów mowy, umiejętność terapeuty polega w tym przypadku na umiejętności rozpoznania, który temat metaforycznie konkretyzuje pozostałe, co jest znaczącym, a co oznaczane z poszczególnych fragmentów integralnych. Terapeuta musi tu posłużyć się intuicją, całym swoim doświadczeniem i „swobodną uwagą”, jaką posiada. To od wszystkich tych elementów zależy zdolność psychoterapeuty do prawidłowego ułożenia nacisku i wniknięcia głębiej w nieświadomość klienta. To, co szczególnie godne uwagi podczas pracy ze strukturami integralnych fragmentów mowy klienta, to niemal tematyczna prezentacja materiału. niemożliwe do śledzenia i świadomego kontrolowania. Przekracza to możliwości Podmiotu, co oznacza, że ​​w przedstawianiu tematów opowieści, w kolejności zastępowania tych tematów, centralną rolę odgrywa Inny (Podmiot nieświadomości). Fakt ten pozwala mi to stwierdzić analiza integralnych fragmentów mowy klienta, jako metafor w stosunku do siebie, jest najpewniejszą metodą penetracji wewnętrznego świata klienta. Obrony psychologiczne klienta nie mają władzy nad tym materiałem, nie są w stanie zapobiec wniknięciu Innego w strukturę materiału tekstowego i rozmieszczenie poszczególnych fragmentów mowy. Następnie, gdy klient prześledzi znaczenie poszczególnych zdań i pozorną spójność całego tekstu, jego wewnętrzna istota przechodzi przez części w odrębnych fragmentach strukturalnych jego wypowiedzi. Cały ten zabieg przypomina badanie siebie za pomocą małego lusterka (lub patrzenie na duży przedmiot w ciemności za pomocą światła latarki). W obu przypadkach informacje o badanym przedmiocie otrzymujemy fragmentarycznie, fragmentarycznie, jednak przy konsekwentnej analizie i porównaniu wyników jesteśmy w stanie zredukowaćzebrać w całość otrzymany materiał i stworzyć całościowy obraz tematu I jeszcze kilka słów na zakończenie tego akapitu Opis metody STREOZ dla struktur trzeciego poziomu nie będzie kompletny, jeśli nie weźmiemy pod uwagę sytuacji, w której klient unika pewnych. tematy, które są dla niego tematem tabu w rozmowie. W tym przypadku to, czego klient nie powie, można zinterpretować. „Według ich słów dowiesz się, o czym starają się przemilczeć” (Letz, 1999). Kiedy przejście na określony temat stanie się jedyną możliwą i naturalnie przygotowaną przez cały przebieg poprzedniej rozmowy terapeutycznej, oraz klient unika tego tematu, wówczas może on zostać zinterpretowany jako istotny i problematyczny dla klienta. W takim przypadku rozsądne byłoby omówienie i przeanalizowanie z klientem dokładnie tego „zakazanego” dla niego tematu. Przypadek 9. Mężczyzna w wieku około 45 lat zgłosił się na ochotnika do roli klienta na szkoleniu-seminarium na temat specyfiki terapii grupowej, choć po cichu, ale z nieskrywanym zainteresowaniem, uczestnicząc w pracach seminarium. Co więcej, ten człowiek sam pojawił się w grupie w bardzo nieoczekiwany, a nawet dziwny sposób. Pozwólcie, że wyjaśnię, co mam na myśli na podstawie tła tej sprawy. Seminarium miało charakter pięciodniowej sesji po 5 godzin dziennie, obejmującej zarówno teoretyczne, jak i praktyczne formy pracy. W seminarium wzięło udział 12 osób, dwie z nich były liderami (ja i ​​koterapeuta), reszta to słuchacze, w jakiś sposób związani z psychoterapią lub poradnictwem praktycznym. Pierwszego dnia seminarium jedną z najaktywniejszych uczestniczek, Natalii (studentka Wydziału Psychologii, zdobywała drugie wykształcenie), została klientką Psychoterapii z Natalią poświęconej relacji z mężem. Natalia szczerze opowiadała o tym związku i otwarcie odpowiadała na zadawane jej pytania, co – jak się wówczas wydawało – pozwoliło w pełni ujawnić jej problematyczną sytuację. Co więcej, klientka namalowała obraz, w którym jej mąż nie dostał najlepszej roli. I szczerze mówiąc, postawiła go w najbardziej niepochlebnym świetle na moje pytanie: „Czy naprawdę tak jest?”. – klientka odpowiedziała: „Zapytaj męża. Tutaj siedzi”, wskazując jednocześnie na mężczyznę siedzącego obojętnie w przeciwległym „kącie kręgu”. Fakt obecności męża w tej grupie był dla mnie i mojej koterapeutki odkryciem i wskazywał na nasze poważne zaniedbanie: jeśli to możliwe, o więzach rodzinnych w grupach terapeutycznych powinniśmy wiedzieć jeszcze przed rozpoczęciem pracy. Przyznawszy się otwarcie do błędu, poświęciliśmy trochę czasu na omówienie w grupie niespodzianki, jaka się w niej pojawiła. Co ciekawe, zdziwienie nie wiązało się z samym faktem obecności męża (co często zdarza się w grupach, nawet jeśli nie są deklarowane jako grupy rodzinne), ale z faktem, że mężczyzna zdawał się odnosić absolutnie obojętnie do wszystkiego, co jego żona o nim mówiła. Wielu uczestników, jak sami mówili, było „po prostu zszokowanych jego powściągliwością, cierpliwością i spokojem”. Zasugerowałam, aby mój mąż zaangażował się w tę pracę i w jakiś sposób skomentował wszystko, co mówi jego żona i inni uczestnicy. Jednak Michaił, bo tak miał na imię, odpowiedział dość spokojnie, że jego żona powiedziała to, co uważa za konieczne, a ponieważ jest klientem, niech kontynuuje. Moje dalsze wysiłki, a także wysiłki koterapeuty i innych uczestników mające na celu zmianę poradnictwa indywidualnego na poradnictwo rodzinne, również zostały odrzucone przez Michaiła. Sama Natalya nadal pracowała jako klientka. We wszystkich ujawnionych sytuacjach problematycznych, o których mówiła, a które przynajmniej pośrednio łączyły się z jej mężem, Natasza raczej bezceremonialnie go potępiała i mówiła bardzo ostre rzeczy. W pewnym momencie nawet dołączyłem do Michaiła, stanąłem po jego stronie i podjąłem próbę obrony jego pozycji w przeciwprzeniesieniu. Co więcej, sam Misha milczał i po prostu obserwował, co się dzieje. Chociaż, należy zauważyć, Michaił nie prosił o pomoc. W końcu nie mogłem tego znieść i podsumowałem swoje zachowanie pytaniem do Nataszy: „Widzisz, to, co teraz mówisz, jest bardzo prowokacyjne inieprzyjemne rzeczy dla Michaiła. I robisz to publicznie. Czy wasze relacje zawsze tak wyglądają? Karzesz go za coś? A może prowokujesz go w ten sposób? „Nie karzę go...” Natasza zachowała spokojny ton, z wyrazem twarzy „nic szczególnego się nie dzieje”, „…zwykłam mówić to, co myślę. …” Zaskoczenie w grupie nie słabło. Misza przez cały czas milczał, nie próbował zaprzeczać temu, co mówiła na jego temat żona, zachowywał stoicki spokój i w żaden sposób nie próbował wpływać na treść ani formę tego, co się działo. Chociaż było widać, że uważnie słucha i myśli o wszystkim. Zachowanie Michaiła wydawało się większości członków grupy tak dziwne, że wyrażano pogląd o ekshibicjonizmie tej pary, kiedy afiszują się swoim sadystyczno-masochistycznym związkiem i nadal czerpią z tego przyjemność. Jednak nawet takie prowokacje nie przyniosły rezultatów. Natalia nie przestała rzucać błotem na męża, a on nadal „nie mówił”. Tego dnia miałem drugie przeciwprzeniesienie, zaadresowane już do Michaiła. Sformalizowałem je w formie tyrady: „Michaił, nie reagujesz w ogóle na to, co się dzieje.” Jak to wyjaśnisz? W tym trybie bardzo trudno jest się z Tobą porozumieć. A to tylko jedna godzina. Co możemy powiedzieć o Twojej żonie, która zmuszona jest przebywać w takich warunkach nie tylko przez godzinę, ale przez całe życie. Po tak absurdalnym oskarżeniu danej osoby, że milczy, niespodziewanie dla siebie i reszty uczestników, zmieniła dynamikę grupy. Natasza całkowicie się z tym zgodziła. Z tego, co powiedziałam, wynika, że ​​ostrzegałam dziś rano męża, że ​​nakłoni go do rozmowy „za wszelką cenę”, obiecała mu, że będzie w tym przypadku klientem. i prowokowała go najlepiej, jak potrafiła. Jednocześnie potwierdziła, że ​​Michaił rzeczywiście cały czas milczy, praktycznie się z nią nie komunikuje, a ona nie ma możliwości dowiedzenia się, co on naprawdę myśli, czego chce, jak żyje i jak postrzega ją, swoją rodzinę, jego dzieci. Pod koniec swoich rewelacji Natalia wybuchła płaczem i było jasne, że było jej naprawdę ciężko, martwiła się. Po tym wszystkim, co się wydarzyło, Michaił w końcu wykazał aktywność. Zaczął od tego, że jest taką osobą, kontynuował opowieść o sytuacjach, które go takiego ukształtowały (jak się okazało, w przeszłości był pracownikiem służb specjalnych, przebywał w Afganistanie, było kilka prób na temat jego życia itp.), wyjaśnił żonie kilka kwestii dotyczących jego zachowania i poprosił ją, aby się nie obrażała. Generalnie był małomówny, ale szczery. Efektem tej pracy był dialog między mężem i żoną. Miałem subiektywne poczucie nieufności ze strony Michaiła i emanujące od niego uczucie wrogości. Byłem zbyt aktywny na jego tle i wyraźnie wszedłem na jego terytorium. Doświadczałem tego wszystkiego na poziomie niejasnych wrażeń i być może były to moje własne projekcje. Tego dnia nie przywiązywałem do nich dużej wagi. Teraz przejdę od razu do samej sprawy, ilustracji działania metody STREOS ze strukturami trzeciego poziomu. Przypomnę, że poprzedni opis został podany jedynie w celu pełniejszego zanurzenia czytelnika w kontekście tego przypadku psychoterapeutycznego Trzeciego dnia, po raporcie na temat obron psychologicznych i pracy z nimi, Michaił, na etapie dyskusji teorii, zadał mi pytanie: „Chcę osobiście zapytać: czy to prawda, że ​​najlepszą obroną jest atak?” a następnie kontynuował: „Jeśli to możliwe, chcę dzisiaj pracować”. Nie było żadnych zastrzeżeń i Misza zaczął od przypomnienia długotrwałej sytuacji, kiedy miał wypadek. On prowadził, obok niego siedziała żona, a oni jechali wolną, płaską drogą, przy ul dopuszczalna prędkość. W pewnym momencie Michaił się rozproszył, a gdy ponownie spojrzał na drogę, zobaczył, że z dużą prędkością wyprzedził ich motocyklista. Wtedy wydarzyła się absolutnie niezrozumiała, dziwna i tajemnicza sytuacja dla samego Michaiła. Z jakiegoś powodu motocyklista zwolnił, a Michaił, mając pełną świadomość – podkreślał to kilkakrotnie – uderzył go. Po prostu przejechałem i tyle. Co więcej, skupił uwagę grupy na tym, że mógł zwolnić, ale z jakiegoś powodu tego nie zrobił. Sam wypadek się zakończyłcałkiem zwyczajne i nie miało większych rzeczywistych konsekwencji dla Miszy. Wezwał pogotowie, zawiózł ofiarę do szpitala, odwiedził go kilka razy, pokrył wszystkie niezbędne wydatki i po pewnym czasie sprawa została załatwiona. Z drugiej strony wydarzenie to nabrało symbolicznego znaczenia dla Michaiła. Prośba terapeutyczna Miszy była taka, aby przez ostatnie dwa dni to dawno zapomniane wydarzenie nie mogło wymknąć mu się z głowy. Nieoczekiwanie odrodził się w pamięci Michaiła i uchwycił go w pełni doświadczenia. Co więcej, Misha śniła w nocy o tym samym wydarzeniu w formie snu, niemal ze stuprocentową pewnością odtwarzając istniejącą kiedyś rzeczywistość. Pytanie Michaiła było proste: co robić i dlaczego dawny wypadek znów zaczął go prześladować? Do prób grupy wyjaśnienia istotnych uczuć związanych z sytuacją, w której doszło do wypadku, a także dotarcia do skojarzeń z tym związanych? sytuacji, Michaił odpowiedział oszczędnie i bez zainteresowania. Obojętnie podał możliwe analogie i powstało wrażenie, że chodzi o coś innego. W początkowej dyskusji nad problemem w ogóle nie brałem udziału. Dziwnie poruszyło mnie pierwsze zdanie Michaiła, że ​​najlepszą obroną jest atak. „Wciągnęła” mnie i nie wyszła z głowy. W tym samym czasie kilka razy spotkałem wzrok Michaiła. To spojrzenie było intensywne, twarde, „kłujące”. Między nami było napięcie fizyczne. Przynajmniej tak się czułem. Moje odczucia i wewnętrzne myśli trwały jakiś czas, aż dotarło do mnie: „Michaił, trochę słuchałem, o czym przed chwilą mówiłeś”. Myślałem o zdaniu, od którego zacząłeś. Pamiętasz ją? (Michaił skinął głową) Wydaje mi się więc, że opowiedziana historia jest bezpośrednio związana ze mną. Pamiętajcie, że pierwszego dnia pracy kilka razy byłem wam przeciwny i wypowiadałem się przeciwko wam. Teraz zadajecie mi pytanie: czy najlepszą obroną jest naprawdę atak? Ale nie słuchałeś odpowiedzi. Dlatego potraktowałem Twoje pytanie nie jako pytanie, ale jako stwierdzenie: zdecydowałeś się mnie zaatakować. Mówił pan, że sprawa wyszła na jaw dwa dni temu, czyli po pracy z pańską żoną. Wygląda na to, że utożsamiłeś mnie z tym motocyklistą. W trakcie sesji kilka razy jechałem do przodu, i to nawet z dużą prędkością. Wydawało Ci się, że jedziesz z żoną spokojną, gładką drogą. I okazuje się, że nie tylko Cię wyprzedziłem, ale i stanąłem Ci na drodze. A twoja historia jest ostrzeżeniem: jeśli znowu wyjdziesz, po prostu cię przejadę. Co więcej, będę miał czystą świadomość, zrozumiem, co robię, ale nie przestanę. Wezmę to i tyle. Michaił spoważniał: „Mogę to zestrzelić” – powiedział. „To tylko potwierdza to, co właśnie powiedziałem” – zauważyłem. „Tak…” Misza zrobił długą pauzę. „...Twoje metody działają. – szczerze się uśmiechnął i podrapał po głowie. Grupa milczała przez jakiś czas, zszokowana tak otwartą nagością ujawnionej relacji między jej dwoma uczestnikami. Po chwili Michaił mówił dalej: „Właśnie o tym myślałem: na początku Kiedy cię zobaczyłem, nie polubiłem cię. A teraz jest odwrotnie. Postrzegam Cię jako mądrego Goodwina z bajki. Wszyscy (wskazując ręką na grupę) podążamy drogą do wiedzy. Każdy może otrzymać od Goodwin coś, czego potrzebuje. Na przykład idę po to, czego potrzebuję. Wiem o tym – Hmm, twoja metafora ma inne znaczenie. Pamiętajcie, mimo wszystko Goodwin okazał się zwodzicielem, a wszyscy podróżnicy, którzy do niego przychodzili, faktycznie posiadali cnoty, które chcieli otrzymać. Kochający Blaszany Drwal zawsze miał serce; odważny lew zawsze był odważny; Strach na wróble był pierwotnie mądry. Czy warto iść tak daleko, a nawet do oszusta, aby zrozumieć, że masz już to, po co przyszedłeś? Myślę, że twoja metafora działa właśnie w tym kierunku. Michaił zamilkł na chwilę, po czym powiedział: „To, co przed chwilą powiedziałeś, jest prawdą”. Naprawdę mam to, do czego dążę..., - i po chwili milczenia - Dziękuję - mam do ciebie tylko ostatnie pytanie, Michaił. Co należy zrobić, aby uniknąć wypadkówsię stało? Michaił podniósł obie ręce w otwartym geście i uśmiechnął się: „Stop!” „Rozumiem”. Zatrzymajmy się… To koniec tej sesji. Ps: Ten przykład jest zarówno orientacyjny, jak i nieco wyjątkowy. Nieczęsto widuje się małżeństwo objęte grupową terapią psychodynamiczną, a nawet wtedy, gdy para ta nie reklamuje swoich relacji rodzinnych. Wyjątkowe było także współrozumienie, jakie nawiązało się w grupie terapeutycznej, co pozwoliło na wykorzystanie metody STREOZ wyłącznie do wyjaśnienia nieświadomych aspektów relacji w parze terapeuta-klient. Ponadto nieświadomy wybór metafory przez klienta okazał się na tyle skuteczny, że umożliwił natychmiastowe ustalenie powiązań między tą metaforą a jej znaczeniami. I jeszcze jedna ważna uwaga na zakończenie, rozważając metodę STEREOZ w pracy ze strukturami trzeciego typu nie wspomniałem o jednym istotnym punkcie. Wiąże się to ze specyfiką ludzkiego rozumienia wypowiedzi mowy, a w szczególności ze specyfiką terapeutycznego rozumienia dyskursu. Prawdziwemu procesowi rozumienia mowy towarzyszy tworzenie hipotez i założeń na temat znaczenia przekazu (Luria, 1998, s. 228-229). Dotyczy to także terapeutycznego rozumienia dyskursu klienta. Terapeuta, czy tego chce, czy nie, zawsze stawia własne hipotezy dotyczące problemów i cech zachowania klienta. Każde zrozumienie, każda hipoteza ma charakter subiektywny w swej istocie, a zatem podlega wpływowi nieświadomości samego terapeuty. Można powiedzieć, że relacja terapeutyczna jest swego rodzaju odskocznią do wykorzystania i komunikacji Podmiotów nieświadomości zarówno klienta, jak i samego terapeuty. Dlatego też dla terapeuty przy formułowaniu swoich hipotez czy interpretacji jest bardzo ważne, a nie mylić swój własny Podmiot nieświadomości z Innym klienta i nie dokonywać interpretacji w imieniu swojego Podmiotu nieświadomości. W przeciwnym razie metoda STREOZ zostanie zredukowana do nieświadomego odgrywania sesji i komunikacji na poziomie Innych. 4. Struktura semantyczna całościowego dyskursu tworzonego przez wszystkich uczestników procesu terapeutycznego Na ostatnim, najwyższym poziomie metoda STREOZ (którą dla tego poziomu nazwałem redukcją uogólnioną) jest redukcją całkowitego dyskursu wszystkich uczestników procesu psychoterapeutycznego na pewne nieświadome znaczenia klienta, związane z reguły z jego rzeczywistymi nieświadomymi relacjami w grupie terapeutycznej. Metoda uogólnionej redukcji pozwala na dodatkowe spojrzenie na cały system interakcji psychoterapeutycznych w ramach konkretnej sesji. Zgodnie z tym poglądem w niektórych przypadkach problem klienta i specyfikę przedstawiania tego problemu można rozpatrywać nie samo w sobie, ale jako chęć klienta wywarcia wpływu na grupową relację terapeutyczną. Na przykład, aby zająć pozycję w znanej sobie grupie, wywołać określone reakcje, zmienić strukturę ról w grupie itp. Oznacza to, że czasami klient świadomie lub nieświadomie manipuluje tematem, treścią lub formą prezentacji swojego problemu, aby mieć taki czy inny wpływ na grupę lub jej poszczególnych członków. Takie manipulacje z reguły aktywnie modelują dynamikę grupy w sesji, co prowadzi do redystrybucji całego systemu relacji w grupie. Jak w tym przypadku pozwala na to metoda STREOZ? zredukuj holistyczny dyskurs wytwarzany przez wszystkich członków grupy do indywidualnych aspektów nieświadomych relacji klienta. Aby to zrobić, należy wziąć pod uwagę: a) doświadczenia członków grupy związane z problemem klienta i specyfiką jego prezentacji; b) dynamika wewnątrzgrupowa, a także specyficzne reakcje poszczególnych uczestników na klienta; c) przeciwprzeniesienie i stany emocjonalne (oraz dynamika ich zmian) samego terapeuty Jeśli psychoterapeuta rejestruje wszystko, co się mówi i nie jest zamknięty na własne przeciwprzeniesienia wobec klienta, to jest w stanie zrozumieć, co klient mówi. teraz „mówi”. Czy on naprawdę doświadcza swojego problemu, czy jest w nim, czy też jestjest niezadowolony ze swojego miejsca w grupie, własnego statusu, brakuje mu uwagi i zwyczajowych reakcji emocjonalnych. Jeśli mówimy o tym drugim, to strategia terapeutyczna powinna być skonstruowana inaczej niż w przypadku terapeutycznego rozwiązania problemów klienta. I jeszcze kilka słów na zakończenie Procedura trzeciego i czwartego poziomu metody STREOZ w oparciu o fenomenologiczną strategię analizy doświadczeń grupowych. Z tego powodu te dwa poziomy można uznać za fenomenologiczną strategię pracy psychoterapeuty, natomiast pierwszy i drugi poziom można uznać za strategie strukturalno-językowe. Stosowanie dwóch strategii terapeutycznych jednocześnie w ramach jednej metody pozwala na systematyczne podejście do problemu klienta i pracę zarówno z jego semantyką/znaczeniami, jak i subiektywnymi doświadczeniami/odczuciami. Przypadek 10. Przedstawię ten przykład tylko pokrótce, podkreślając najważniejsze szczegóły odkrywające istotę metody STREOZ. Podczas praktycznej lekcji psychoterapii ze studentkami piątego roku psychologii stacjonarnej, szczerą, otwartą dziewczyną, o pogodnym usposobieniu i pogodnym usposobieniu. o budowie piknikowej, zgłosiła się na ochotnika do roli klienta. Mój problem określiła jako stany lękowe spowodowane okresowo pojawiającą się koniecznością biegania za trolejbusem/minibusem: – Widzisz, jak się spóźnię, to muszę biec na przystanek. i zaczyna mi się wydawać, że pasażerowie transportu patrzą na mnie, kiedy biegnę i napawają się, jeśli nie udaje mi się usiąść i podbiec do zamkniętych drzwi. Napawa mnie to głębokim dyskomfortem, a nawet strachem. To jest mój problem. Uczestnicy procesu, studenci psychologowie, odebrali to, co stwierdzono, jako swego rodzaju fantazmat klienta, który po trzech latach pracy psychoanalitycznej mógłby ozdobić rozdział książki o pracy analitycznej lękami i nieświadomym pragnieniem bycia widzianym nago Jednak w naszym przypadku nie zostały już trzy lata, a została nam jedna para, czyli tzw. 120 minut, a w dodatku była to sesja szkoleniowa, która wymaga ustrukturyzowania i zakończenia efektem terapeutycznym. Dlatego też grupa poszła drogą „aktywnej interpretacji”. Uczestnicy starali się doprecyzować, jakiego rodzaju był to strach i jaka była jego natura; w jakich sytuacjach klient doświadcza podobnych przejawów emocjonalnych, tj. jak wygląda ta sytuacja; grupa starała się rozwijać fantazję klienta w kierunku tego, co najgorszego może się wydarzyć w przypadku... (spóźnienie się na trolejbus, upadek na oczach wszystkich itp.); starał się zidentyfikować możliwe korzyści wtórne takiego zachowania klienta; próbował zidentyfikować sytuacje, w których może nastąpić przemieszczenie lęku; a nawet poruszyła tak delikatny temat jak pulchność dziewczyny i jej stosunek do własnej sylwetki, krótko mówiąc, grupa bardzo aktywnie zareagowała na problem klientki, z całą powagą podeszła do rozwiązania jej problemu i zareagowała emocjonalnie na taki nieoczekiwanie. „kompleks powierzchniowy”. W grupie nie było już osób obojętnych. Wszystkie uczestniczki starały się pomagać i z całych sił okazywały swoje wsparcie. Z drugiej strony już od pierwszych słów dziewczyny i przez całą pracę moją uwagę zwracał dysonans pomiędzy nieco pretensjonalnością samego problemu a formą. jego prezentacja. Dziewczyna dosłownie promieniała radością, ciągle się uśmiechała, czuła się zrelaksowana i spokojna, z przyjemnością odpowiadała na pytania, słuchała interpretacji itp. Poza tym, nauczając na tym kursie szeregu innych dyscyplin, znałem tego ucznia jako dość spokojnego, stabilnego , autorytatywna i o wysokim statusie jak na dziewczynę grupową. I nie bardzo wierzyłam, że „szczególnie cierpi” z powodu biegania komunikacją miejską, przynajmniej tak bardzo, jak to przedstawiała tutaj na zajęciach. Problem jakoś „nie pasował” do samej klientki, jej głosu, jej zachowania, czyli nie odpowiadał „jej poziomowi osobowości”. Oczywiście są to wszystko metaforyczne wyjaśnienia sytuacji, ale odzwierciedlają moje ówczesne doświadczenia. Potem miałem kolejne pytanie: „Dlaczego dziewczyna musiała przyciągać tyle uwagi do siebie, a nawet do siebietaki nietypowy kształt? – pomyślałam. Tymczasem dynamika pracy terapeutycznej delikatnie przesunęła się w stronę chwalenia klienta. Dziewczyna nie wydawała się bardzo „biedna”, ale grupa zaczęła rozmawiać o jej zdolnościach organizacyjnych, przypomniała sobie, że jest bardzo miła, spokojna, sympatyczna, gra na gitarze, prowadzi życie towarzyskie itp. Dotarło do sedna. Zwróć uwagę, że jeden z uczniów odezwał się z żalem: – Jak nudno było bez ciebie przez te dwa tygodnie………– Przestań! Otóż ​​to! Nie było jej tu przez ostatnie dwa tygodnie! „Zachorowała albo coś innego” – kłębiły mi się w głowie myśli. Po dwóch tygodniach nieobecności dziewczyna ułożyła wejście do grupy według najkorzystniejszego scenariusza: przedstawiła problem i zachowała się jak klientka. Korzystając z tego scenariusza, nie tylko odzyskała chwilowo utracony wysoki status, ale także nawiązała jeszcze bliższe i bardziej pełne zaufania relacje ze wszystkimi członkami swojej grupy. Dodatkowo otrzymała całą porcję „uderzeń psychologicznych” i wyraziłam to wszystko. W chwili mojego wystąpienia dziewczyna skromnie promieniała i promieniała – nie tylko jej nieświadoma prośba została spełniona, ale także pozytywnie odnotowała formę jej zaspokojenia. Podsumujmy opis metody STREOZ. Po pierwsze, sekwencja poziomów metody redukcyjnej ma na celu coraz większe uogólnienie analizy dyskursu: od interpretacji zdań w pierwszej technice, po analizę całościowego dyskursu produkowanego przez wszystkich. uczestników procesu terapeutycznego – w redukcji czwartego poziomu. Po drugie, te cztery techniki można dodatkowo usystematyzować. Dwie pierwsze techniki związane są ze strukturalno-językową analizą mowy, dwie kolejne z fenomenologiczną strategią rozumienia klienta. Jeśli za pomocą dwóch pierwszych technik możliwe jest rozpoznanie nieświadomych znaczeń, jakie klient nadaje swojemu przekazowi, to dwie ostatnie techniki zapewniają zrozumienie fenomenologicznego ciągu doświadczeń klienta. Po trzecie, wiedzę o tych zjawiskach grupowych, które pojawiających się w praktyce terapeutycznej było ważne przy konstruowaniu metody STREOZ. Na przykład zastosowanie takich cech dyskursu, jak heterogeniczność, pozwoliło lepiej rozpoznać strukturę mowy i odciąć jej nieistotne fragmenty. To samo tyczy się predykatywności i fragmentacji dyskursu. Cecha ta pozwoliła zrozumieć, że na podstawie fragmentarycznego charakteru mowy można sądzić, że funkcja autorstwa takich fragmentów mowy należy do Podmiotu nieświadomości. Dodam, że metoda STREOZ jest w istotny sposób oparta o fenomenologii sesji terapeutycznej. Dopiero zrozumienie natury zjawisk powstających w terapii i dynamiki ich rozwoju pozwala na odpowiednie wdrożenie metody redukcji. Dlatego też wyjątkową cechą terapeuty jest posiadanie wiedzy o samych zjawiskach grupowych i kryteriach ich różnicowania. Na koniec powiem o jeszcze jednej istotnej kwestii, z własnego doświadczenia, wynikającej z moich obserwacji terapeutów praktykujących metodę STREOZ. wraz z ich recenzjami, połączyć jednego psychoterapeutę w jednej sesji terapeutycznej. Wszystkie cztery techniki tej metody są prawie niemożliwe. Jeśli terapeuta ma skłonność do analitycznego, „językowego” myślenia, „czuje cudzą mowę”, ma „wyczucie języka”, czyli ma rozwiniętą umiejętność śledzenia i szybkiego wnikania w istotę przejęzyczeń , neologizmów, metafor i metonimii, wówczas z reguły nie pozostaje bez możliwości pracy z fenomenologią klienta. Klienci oceniają takiego terapeutę jako „zimnego”, „nierozumiejącego” lub „zbyt analitycznego”. Z drugiej strony, gdy terapeuta pasjonuje się analizą fenomenologiczną i ma bezpośredni kontakt z doświadczeniami klienta, trudno mu jednocześnie prowadzić analizę dyskursu. Osobiście widzę rozwiązanie tej trudności w koterapeutycznym podejściu do metody STREOZ . Metoda ta jest dosłownie stworzona do koterapii. To właśnie w tej formie pracy potencjał metody STREOZ jest wykorzystywany w 100%. W takim przypadku musi zostać spełniony ważny warunek. Jeden z koterapeutów powinien pracować przede wszystkim na poziomie merytorycznym.