Od autora: Jest to mój pierwszy artykuł opublikowany w czasopiśmie naukowo-praktycznym „Zagadnienia Medycyny Psychicznej i Ekologii”. Obecnie liczba klientów z nerwicami i psychosomatycznych, którzy szukają pomocy psychologicznej, rośnie. W poradnictwie dla takich klientów stosowano metodę dramatu symbolicznego lub psychoterapii katatymiczno-wyobrażeniowej. Symboldrama pozwala łączyć różne modalności: dotykową, słuchową, węchową, sensoryczną, wzrokową, dlatego też działanie obrazów wywołuje silne uczucia i ma na człowieka działanie terapeutyczne. Już po kilku sesjach uwidoczniły się procesy kompensacyjne w ramach mechanizmów obronnych ego ograniczonego zaburzeniami nerwicowymi. Wykorzystano zarówno terapeutyczne, jak i diagnostyczne możliwości symboldramy. W pierwszym etapie, wraz ze zgromadzeniem głębokiej historii psychologicznej, wykorzystano także techniki projekcyjne: „Dom, drzewo, człowiek”, „Człowiek w deszczu”, które mogły posłużyć za punkt wyjścia do pracy psychokorekcyjnej. Na kolejnych sesjach terapeutycznych przeszliśmy bezpośrednio do pracy z problemami. Dla ilustracji przytoczę przypadek klienta N., 60-letniego mężczyzny, który skarżył się na zaburzenia snu i trudności z zasypianiem. W ciągu ostatnich dwóch lat N. leczył się z powodu tych zaburzeń u różnych specjalistów, zażywał leki nasenne o krótkotrwałym działaniu i konsultował się z psychologiem. Odbyło się 5 sesji (motywy „Miejsce, w którym byłem bardzo szczęśliwy”, „Obrazy natury”). Po czwartej sesji klientka potrafiła już samodzielnie zasnąć bez zażywania tabletek nasennych, a rano czuła się wypoczęta i wesoła. W trakcie dalszej pracy sen został przywrócony, zaburzenia nie powróciły, co pozwoliło klientce całkowicie zrezygnować z tabletek nasennych. Podam kolejny przypadek pracy z kobietą K., lat 29, porzuconą przez ukochanego mężczyznę. Skarżyła się na obniżoną wydajność, apatię i niezdolność do podejmowania decyzji. Podczas zbierania wywiadu i analizy symbolicznej treści obrazów zidentyfikowano następujące istotne tematy: 1. Lęk, 2. Depresja, 3. Postawa bierno-oskarżycielska, 4. Samotność. Odbyły się 3 sesje o tematyce „Łąka”, „Wspinaczka po górach”, „Podróż statkiem”. Tak klientka opisała swoje przeżycia podczas ostatniej sesji z motywem „Rejs statkiem”: „Wyobraziłam sobie, że siedzę w zwykłej drewnianej łódce na morzu. Łódź znajdowała się jakieś sześć metrów od brzegu i kołysała się na falach. Porą roku jest lato. Pora dnia to południe. Brzeg jest pusty, piaszczysty, porośnięty nielicznymi krzakami. Stopniowo byłem niesiony coraz dalej w morze. Na łodzi były wiosła, ale ich nie użyłem. Dość szybko woda wyniosła mnie daleko od brzegu i nie było już jej widać. Wokół jest tylko woda. Potem przed nami pojawiła się krawędź lodu, a moja łódź była niesiona coraz bliżej zimnego brzegu. Robiło się ciemno. Zrobiło się strasznie i niezbyt przyjemnie. Postanowiłem wrócić na mój brzeg, ale potem zaczęły się trudności. Wiosła wydały mi się za ciężkie. Poczułem się niepewnie, czy potrafię zapanować nad łodzią. Nic na mnie nie działało. Łódź kręciła się w miejscu. Zdałem sobie sprawę, że pracuję tylko jednym wiosłem, z wielkim trudem skierowałem łódkę we właściwym kierunku i pokonując jakiś niewidzialny opór, zacząłem płynąć. Woda wydawała się lepka. Wróciłem na brzeg, gdy było już ciemno, zszedłem na brzeg i wyciągnąłem łódkę na piasek. W oddali widać było rzadkie światła. Po prawej stronie rozciągała się piaszczysta pustynia, a po lewej stronie wysoki klif. W pobliżu skały rosła roślinność, która wyglądała jak kwiaty. Kiedy zdałem sobie sprawę, że zaraz zobaczę zwierzę, najpierw dostrzegłem lekką falistą linię od strony skały. Zbliżał się płynnie i powoli, mieniąc się w świetle księżyca. Okazało się, że był to duży boa dusiciel lub pyton. W skrócie – wąż. Na początku się go bałem. Następnie poproszono mnie o nakarmienie go. W kieszeni miałem rafinowany cukier. Zacząłem karmić tego węża..