Od autora: Artykuł pochodzi z książki „Bajki oczami psychoterapeuty”, napisanej wspólnie z Natalią Olifirovich i niedawno opublikowanej przez Wydawnictwo Rech wydawnictwo, Petersburg. Na przykładzie baśni książka bada cechy pracy psychoterapeutycznej z różnymi typami osobowości. Postacie z bajek analizowane są jako postacie kliniczne – siostra Alyonushka (współuzależnienie), Żaba Księżniczka (kazirodztwo psychiczne), Kai (uraz narcystyczny), Mały Książę (kryzys egzystencjalny), Kopciuszek (zaburzenie dysocjacyjne) i inne. Moim zdaniem jedna z najlepszych naszych realizacji. Artykuł publikujemy ze skrótami. - Czy wiesz, dlaczego pustynia jest dobra? – powiedział. „Gdzieś w nim ukryte są źródła… Ach.” Exupery Są książki, które czytasz, zamykasz i zapominasz. Są książki, które chcesz przeczytać ponownie, za każdym razem odkrywając w nich coś nowego dla siebie - coś, co kryło się w głębinach, ukryte za słowami i linijkami: nowe znaczenia, świeże pomysły, niezwykłe dla ciebie uczucia... Nawiązujemy do tego rodzaju książki „Mały Książę” Antoine’a de Saint-Exupéry’ego. Ta książka zmusza do myślenia. Urzeczywistnia pytania, które każdy człowiek choć raz sobie zadawał. Kim jestem? Po co żyję? Jak kochać Innego, nie zatracając siebie? Jak radzić sobie z uczuciami: radością, urazą, złością, czułością? Jak, będąc Dorosłym, można zachować dziecięce – otwarte, bezpośrednie i twórcze – postrzeganie świata Czytając tę ​​książkę, każdy Dorosły otrzymuje kolejną szansę na spotkanie ze światem dzieciństwa, odkrycie ogromnej przepaści dzielącej te światy? . Spotkanie z tą książką pozwala Dorosłemu zatrzymać się, pomyśleć i zwątpić, że jego świat, jego planeta jest jedyna we wszechświecie, bo niedaleko jest inny świat, inna planeta, o której zapomniał – planeta jego dzieciństwa. Niestety kontakt między tymi planetami został utracony i to właśnie jest przyczyną problemów dorosłych: utraty sensu życia, depresji, samotności, apatii, wyobcowania. Dorosły, znajdując się w sytuacji kryzysowej, każdorazowo staje przed koniecznością spotkania ze swoim wewnętrznym Dzieckiem, a skuteczne przezwyciężenie kryzysu zakłada dialog pomiędzy częścią dziecka i osobą dorosłą, w wyniku którego możliwe jest „oczyszczenie się” łuski” wszystkiego, co powierzchowne, zewnętrzne, wtórne i zyskują nowy poziom integralności, głębi, wrażliwości, wewnętrznej mądrości. Zgodnie z fabułą bohaterem, w imieniu którego opowiadana jest historia, jest pilot, który po coś znalazł się na pustyni „Zepsuł się silnik jego samolotu”. Znalazł się sam na pustyni: „nie było przy nim mechanika ani pasażerów” i postanowił „spróbować wszystko naprawić sam… naprawić silnik albo zginąć”. Wydaje się, że autor za pomocą metafory opisuje stan kryzysowy, w jakim się znalazł. De Saint-Exupery „spadł z nieba” – zarówno w dosłownym, jak i przenośnym znaczeniu tego słowa. Każde rozczarowanie, każdy kryzys to swego rodzaju upadek z nieba, regres do wcześniejszych sposobów postępowania i rozumienia świata, utrata utartego światopoglądu. Jednocześnie to jedyny sposób na zmianę i przejście do nowego etapu w swoim życiu. Jak w każdym kryzysie, bohater ma dwie możliwości: przetrwać lub umrzeć. Dla osób doświadczających kryzysu niekoniecznie oznacza to prawdziwą, fizyczną śmierć. Śmierć jest tu postrzegana jako zatrzymanie rozwoju, stagnacja, podążanie za przyzwyczajeniami, schematami i stereotypami, życie zaś jako twórcza adaptacja, możliwość zobaczenia i wyboru, otwarcia się na świat zewnętrzny i świat swoich przeżyć symboliczne jest to, że „Mały Książę” został opublikowany w języku rosyjskim jako integralna część książki pod ogólnym tytułem „Planeta Ludzi”. Planeta ludzi jest planetą Dorosłych, gdzie dzieci są kosmitami. W analizowanej przez nas pracy idea ta została ucieleśniona dosłownie: jej drugi główny bohater, Mały Książę, przybył z innej planety. Jak wygląda ten dorosły świat oczami obcych dzieci? Po pierwsze, jest to świat, w którym głównym pytaniem nie jest „Który?”, ale „Ile?” "Gdypowiesz im, że masz nowego przyjaciela, a oni nigdy nie zapytają o najważniejszą rzecz. Nigdy nie powiedzą: Jaki jest jego głos? W jakie gry lubi grać? Czy łapie motyle? Pytają: Ile ma lat? Ilu on ma braci? Ile on waży? Ile zarabia jego ojciec?” Na tym świecie w jednym ogrodzie rośnie pięć tysięcy bezosobowych róż, ale jednocześnie ludzie nie zyskują tego, co można znaleźć w jednej róży… Na tym świecie słowa „utrudniają to” zrozumieć się”... W tym świecie miłość i przywiązanie „... dawno zapomniane pojęcia”... W tym świecie ludzie wsiadają do pociągów i nie wiedzą, dokąd jadą i czego szukają , „nawet sam kierowca tego nie wie”... „Tylko dzieci wiedzą, czego szukają. Oddają całą duszę szmacianej lalce, a ona staje się im bardzo, bardzo droga…” Na tym świecie wymyśla się „tabletki gaszące pragnienie”, aby zaoszczędzić czas, zamiast po prostu iść do wiosny. .W tym świecie „gwiazdy” są dla ludzi niemych… Nieme gwiazdy są metaforą niemożności usłyszenia i zrozumienia innego świata – świata dzieci. Z powodu tego nieporozumienia dorośli i dzieci żyją na różnych planetach. W prawdziwym życiu spotkania dorosłych z dziećmi zdarzają się niezwykle rzadko. Jedną z takich możliwości jest sytuacja kryzysu egzystencjalnego. Mały Książę mówi do dorosłego rozbitka Antoine’a de Saint-Exupéry’ego: „Każdy człowiek ma swoje gwiazdy. Tym, którzy wędrują, wskazują drogę. Dla innych są to po prostu małe światełka. Dla naukowców są jak problem, który należy rozwiązać. Dla mojego biznesmena są złotem, ale dla tych wszystkich ludzi gwiazdy są nieme. Będziesz miał bardzo wyjątkowe gwiazdy... Będziesz miał gwiazdy, które potrafią się śmiać... I będziesz uwielbiał patrzeć na gwiazdy. Ciche gwiazdy oznaczają utratę kontaktu ze swoim wewnętrznym dzieckiem. Dorastając, dorośli zapominają, że byli kiedyś dziećmi i tracą wszystko, co wiąże się z dzieciństwem: zdolność do kochania i uczucia; zrozumienie, czego chcesz; możliwość po prostu udania się na wiosnę. Dorośli nie pamiętają, że można rozmawiać z kwiatami i zwierzętami oraz słyszeć gwiazdy. Dorastając, każdy Dorosły ponosi straty, które często wiążą się z utratą ważnych rzeczy – wrażliwości, zrozumienia siebie, uważności na siebie i innych, coraz większym oddalaniem się od wewnętrznego Dziecka. „Mały Książę” jest metaforą kontaktu z głęboką, dziecięcą częścią dorosłego „ja”. Opisana w opowiadaniu sytuacja spotkania jest niemożliwa z punktu widzenia logiki formalnej. Saint-Exupéry trafia na pustynię, gdzie spotyka dziecko, które rzekomo przybyło z innej planety. Jeśli podejdziemy do tego zjawiska z perspektywy psychiatrii, wówczas mamy do czynienia z zespołem halucynacyjno-urojeniowym. Jednak każdy fakt można analizować na dwa sposoby: jako zespół psychopatologiczny i jako zjawisko psychologiczne. Nie skupiamy się na stawianiu diagnoz: jako psychologów o wiele bardziej interesuje nas fenomenologia ludzkich doświadczeń. Jeśli przyjąć to stanowisko, wszystko, co się wydarza, można uznać za zjawisko wewnętrzne autora – Antoine’a de Saint-Exupéry’ego. Imię, jakie wybrał dla tytułu opowieści i dla bohatera, ma charakter symboliczny – Mały Książę. Dlaczego jest księciem? Wszystko jest bardzo proste: w końcu każde małe dziecko jest księciem we własnym świecie. Dzieciństwo jest zwykle opisywane jako „idealny stan dobrego samopoczucia”. W kołysankach i folklorze można prześledzić „związek dziecięcej kołyski z królewskim tronem”. Dziecko jest jak małe bóstwo i jeśli w świecie, w którym się pojawiło, ma zapewnioną akceptację, opiekę i bezpieczeństwo, czuje się jak prawdziwy książę. Będąc w centrum uwagi, otrzymując wsparcie i miłość, dziecko doświadcza poczucia własnej wyjątkowości i wybrania. To jest jego świat, jego planeta, planeta Dzieciństwa. Pomyślne przejście tego najwcześniejszego etapu rozwoju, gdzie wszystko należy do dziecka i gdzie możliwa jest realizacja jego pragnień, jest warunkiem koniecznym dalszego dorosłego życia. Dlatego tak ważne jest, aby już w dorosłym życiu nie tracić kontaktu ze swoim wewnętrznym dzieckiem, jednak często kontakt ten zostaje utracony bardzo wcześnie z winy najbliższychśrodowisko. Jako dziecko Saint-Exupéry marzył o zostaniu artystą. Po narysowaniu boa dusiciela połykającego słonia pokazał swoje dzieło dorosłym i zapytał, czy się boją. Jednak dorośli, patrząc na rysunek, pytali: „Czy kapelusz jest straszny?” Ponieważ to nie kapelusz, a boa dusiciel połknął słonia, sześcioletni artysta podjął kolejną próbę, rysując boa dusiciela od środka, aby dorośli mogli go lepiej zrozumieć. Jednak dorośli radzili młody artysta „nie po to, aby rysować węże ani na zewnątrz, ani wewnątrz, ale bardziej interesować się geografią, historią, arytmetyką i ortografią”. Stanowiło to podstawę do odmowy porzucenia przez dziecko „wspaniałej kariery artystycznej”. To bardzo wyraźnie i wyraźnie pokazuje mechanizm, dzięki któremu dorośli, negatywnie oceniając dziecko, wstrzymują jego twórczy rozwój. Instrukcje, wskazówki, nauki, oceny, sugestie typu „to jest złe”, „to jest złe”, „lepiej się tym nie zajmuj”, „zajmij się” itp. zamrażają żywe uczucia dziecka, jego kreatywność, i potrzebę wyrażania siebie. W wieku dorosłym prowadzi to do reprodukcji w sensie dosłownym i przenośnym. Apatia, nuda, otępienie, rutyna, brak intymności, chroniczne niezadowolenie z siebie i innych – to typowe skargi „bohatera naszych czasów”, który szukał pomocy psychologicznej. Takich ludzi najlepiej charakteryzuje wprowadzone przez niego określenie „ludzie bez psychiki”. psychologowie humanistyczni, o którym E. Fromm, N.V. Zeng, Yu.W. Pachomov. Osoba taka zamienia się w obiekt manipulacji, „staje się jak maszyna, do sterowania którą trzeba znajdować coraz więcej dźwigni”. Dlaczego to się dzieje? Bo w procesie adaptacji do społeczeństwa dziecko często jest zmuszone do rezygnacji z wolności, możliwości bycia sobą, autentyczności, a w ostatecznym rozrachunku swojego „ja”. Do czego prowadzą nieświadomie nabyte w dzieciństwie standardy i normy wyznaczane przez społeczeństwo stereotypy w dorosłości, stereotypy, przeciętność i ostatecznie śmierć psychiczna. E. Shostrom w swojej książce „Anti-Carnegie, czyli manipulator” podaje opis „choroby” współczesnego człowieka: „Nasz człowiek nie żyje, a jego zachowanie jest naprawdę bardzo podobne do zachowania zwłok, co „pozwala” inni mogą robić ze sobą, co chcą” Nic dziwnego, że w psychoterapii, niezależnie od kierunku, niezachwianą zasadą jest instalacja nieoceniającej akceptacji klienta. Celem terapii jest przywrócenie utraconego komponentu twórczego, przywrócenie witalności, wrażliwości na siebie i swoje pragnienia. Dzięki zewnętrznej akceptacji ze strony znaczącej osoby – terapeuty – przywracana jest samoakceptacja, wiara w siebie i swoje mocne strony, zdolność do eksperymentowania, stawania się „autorem swojego planu na życie” (J.P. Sartre). Nasz bohater radzi sobie bez przy pomocy psychoterapeuty, poznać swoją twórczą część – wewnętrzne dziecko. Mały Książę pojawia się, gdy Antoine de Saint-Exupéry pogrąża się w rozpaczy, gdy próbuje „naprawić” siebie i swoje zrujnowane życie... „Wyobraźcie sobie moje zdziwienie, gdy o świcie obudził mnie czyjś cienki głos. Powiedział: „Proszę... Narysuj mi baranka”. Z punktu widzenia psychoterapii nie jest zaskakujące, że właśnie w tym momencie doszło do spotkania. W momencie, w którym kiedyś utraciłeś kontakt ze swoimi pragnieniami, ze swoim twórczym „ja”, z wiarą w swoje możliwości. Ale punkt „załamania” może stać się punktem „zgromadzenia”, odbudowy, wzrostu. To nie przypadek, że Mały Książę prosi o narysowanie dla niego baranka. W świecie dorosłych nikt nie uznawał prawa autora do ucieleśniania swoich pomysłów, był on oceniany i potępiany. W dziecięcym świecie jest w stanie narysować wszystko przy wsparciu Innego, który wierzy w jego możliwości i akceptuje jego kreatywność. Saint-Exupéry rysuje mu to samo, co wcześniej, ale ku swemu zdziwieniu słyszy: „Nie, nie potrzebuję słonia w boa dusicielu… Potrzebuję baranka. Narysuj baranka”. Mały Książę z łatwością rozwiązał trudne dla dorosłych zadanie, widząc na rysunku dokładnie to, co chciał pokazać jego autor – słonia w boa dusicielu. Po kilku nieudanych próbachAby narysować baranka, Saint-Exupery wymyśla oryginalny sposób, adekwatny do rozwiniętej wyobraźni dziecka. Rysuje pudełko i mówi: „Oto pudełko dla ciebie. Zawiera taki rodzaj jagnięciny, jaki lubisz.” Ku jego zdumieniu Mały Książę bardzo docenił jego pracę. Dlaczego? Odpowiedź jest prosta: wyobraźnia dzieci jest bogatsza niż rzeczywistość. Rysując nie baranka, ale pudełko, w którym siedzi baranek, dorosły zamiast konkretnej formy zapewnił dziecku możliwość stworzenia potencjalnego zestawu form. Niejasne, niespecyficzne, niejednoznaczne bodźce zawierają mechanizm projekcyjny co pozwala na uruchomienie procesów przenoszenia treści intrapersonalnych na obiekty zewnętrzne. Obraz świata Dorosłego jest zdefiniowany, opisany i konkretny. Dziecięcy obraz świata jest niepełny, dlatego w procesie postrzegania świata dziecko jednocześnie go buduje, poznaje i tworzy. Świat dziecka jest potencjalny i niekompletny. Dziecięcy obraz świata przypomina świat schizofrenika: jest indywidualny, symboliczny i pełen znaczeń zrozumiałych tylko dla niego. Rzeczywistość dorosłych jest rzeczywistością wypełnioną i wspólną: dorośli zbudowali swój własny świat i zgodzili się co do tego, co jest na tym świecie. Dla Dorosłego obraz świata Dziecka, podobnie jak obraz świata psychotyka, jest urojeniowy – rozmawiają w nim kwiaty i zwierzęta, można podróżować z jednej planety na drugą... Nic dziwnego, że dla Dorosłego Świat Dziecka jest zasadniczo niezrozumiały, a Dziecko jest dla niego obcym posługującym się innym systemem komunikacji. Warunkiem powodzenia terapii jest umiejętność zarówno rozumienia języka klienta, jak i rozmawiania z nim w tym języku. Umiejętność ta zakłada umiejętność zgłębiania fenomenologii klienta. Wszystko, co mówi klient, jest prawdą dla terapeuty. Dlaczego? Tak, bo nie ma obiektywnej, jednoznacznej prawdy. Zawsze jest indywidualna, konkretna, adekwatna do sytuacji i istnieje „tu i teraz”. Psychoterapeuta to specjalista od zmiany subiektywnego obrazu świata. Nie jest w stanie przekształcić obiektywnej rzeczywistości: zmienić ludzi wokół klienta, zapewnić mu pomocy finansowej itp. Pomaga jednak klientowi zmodyfikować system relacji i zobaczyć inną perspektywę. Staje się to możliwe dzięki zmianie stanowiska: z punktu widzenia wszystkowiedzącego dorosłego na otwarte, naiwne postrzeganie dziecka. Dzięki temu klient ma wybór: kryzysy stają się punktem rozwoju; pojawiają się alternatywne rozwiązania problemu, który wydawał się nierozwiązywalny; nagle zostaje odkryte wyjście z pozornie impasu. To właśnie przydarzyło się naszemu bohaterowi. Spotkanie z Małym Księciem pozwoliło mu się „włączyć”, ożywić pozycję z dzieciństwa, odzyskać zdolność widzenia rzeczy takimi, jakie są naprawdę. Przed jego oczami przesuwa się seria dorosłych światów-planet: planeta króla, ambitnego człowieka, pijaka, biznesmena, latarnika, geografa. Przywrócone zdolności pozwoliły mu, na przykładzie tych postaci, zobaczyć w nowy sposób ograniczenia światopoglądu wielu Dorosłych. Odkrywa, że ​​każdy z tych bohaterów ma jakąś obsesję, jest od czegoś zależny. Ich życie podporządkowane jest martwym ideom, jest puste i pozbawione sensu. Obraz świata tych ludzi determinuje typ ich charakteru. W psychoterapii charakter jest rozumiany jako zespół stabilnych wzorców relacji wobec siebie, innych i świata jako całości. Stabilność charakteru jest cechą zarówno pozytywną, jak i negatywną: z jednej strony zapewnia przystosowanie się do otaczającego nas świata, z drugiej pozbawia człowieka adaptacji twórczej. Stało się to z mieszkańcami planet odwiedzanych przez Małego Księcia. Każdy ma ustalone sposoby reagowania, które pozostają niezauważone i nie zmieniają się, nawet jeśli stają się absurdalne. Każda z tych postaci żyje zupełnie sama na swojej własnej planecie. Jednocześnie król stara się dowodzić, pomimo braku poddanych i orszaku; ambitny człowiek domaga się podziwu; pijak upija się, żeby nie słyszeć głosu swego sumienia; biznesmen liczy gwiazdy, nie pamiętając, jak się nazywają i dlaczego to robi; obsesyjnie latarnikwłącza i wyłącza latarkę; geograf formalnie rejestruje informacje o otaczającym go świecie, nie opuszczając nigdy swojej planety. Każde nowe spotkanie Małego Księcia pogłębia jego zdziwienie i niezrozumienie absurdalnych zachowań Dorosłych. „Tak, bez wątpienia dorośli to bardzo, bardzo dziwni ludzie”. Różne planety w tej historii są metaforą różnych subiektywnych światów. Ale mimo pozornej różnorodności światy dorosłych są typowe. Wynika to z faktu, że specyfika percepcji, rozumienia i oceny otoczenia (typologia światów) jest zdeterminowana charakterem człowieka. „Królowie patrzą na świat w bardzo uproszczony sposób: dla nich wszyscy ludzie są poddani”… Wszystkie postacie, które spotkał Mały Książę - król, ambitny człowiek, pijak, biznesmen, latarnik, geograf - są zafiksowani na punkcie martwych idei, ich życie jest puste, pozbawione sensu i stereotypowe. Można ich nazwać ludźmi tylko warunkowo - w końcu od dawna nic nie czuli. Paradoksalnie, jedynym Dorosłym, który ma uczucia, jest pijak, który odczuwa wstyd. Świat emocjonalny pozostałych bohaterów zostaje „spłaszczony”: zapomnieli, czym są emocje i przeżycia. Brak uczuć daje im możliwość uniknięcia bólu psychicznego, a nie refleksji nad znaczeniem – lub bezsensem – swojego życia. Jednak osoba pozbawiona uczuć to osoba o zanikłej duszy. Uczucia, emocje, bez względu na to, jak bolesne są, są oznaką, że dusza nie umarła. Wszystkie te postacie można również uznać za „całkowitego Dorosłego”. Rzeczywiście, przeciętnego dorosłego interesują kwestie władzy, ale nie miłości; praca, ale nie relacje; osobiste osiągnięcia, ale nie troska o innych; powtarzające się bezsensowne działania, a nie poszukiwanie sensu... Jest to niezrozumiałe dla Małego Księcia, który wciąż poznaje świat, jest otwarty na nowe rzeczy i gotowy na zmiany, jeśli więc potraktujemy tę historię jako Spotkanie to spotkanie dwóch światów – świata dzieciństwa i świata dorosłych. Spotykając się, mogą się wzajemnie wzbogacać. Jednak tylko Inny, szanujący wybory swoje i innych, może wesprzeć projekt rozwojowy odmienny od projektu pedagogicznego (nastawiony na manipulację, zmianę w pożądanym kierunku, aby wynik był wygodnym i rozpoznawalnym „produktem” w postaci posłusznego, „przystosowanego” dziecka). Żaden z Dorosłych – mieszkańców planet – nie jest do tego zdolny. Tak naprawdę do Spotkania nie doszło, bo dla kontaktu ważne jest dostrzeżenie Innego, próba zrozumienia go, zauważenie różnicy pomiędzy Innym a nim samym. Żadnej z tych postaci nie udało się jednak wyjść poza granice swojego wąskiego świata i „usłyszeć gwiazd”. Po sześciu nieudanych próbach odnalezienia Innego Mały Książę trafia na Ziemię. „A więc siódmą planetą, którą odwiedził, była Ziemia”. Siódemka jest symbolem ukończenia. W siedem dni Bóg stworzył Ziemię. Siedem dni w tygodniu. Siedem kolorów tęczy. Siedem tonów muzyki. Siedem grzechów głównych. Siedem cudów świata. Siedem (plus minus dwa) określa pojemność ludzkiej pamięci. Siedem Jestem rodziną. Magiczna siódemka w kulturach różnych ludów świata ma znaczenie maksimum, granicy, pełni, ograniczenia. Siódemka to już skończona postać, a Mały Książę zbliża się do końca swojej misji. I wtedy w życiu Małego Księcia pojawił się Lis. To spotkanie jest najważniejszym spotkaniem w całej historii. Mały Książę, który doświadczył niezrozumienia i rozczarowania w swojej relacji z różą, spotykając wcześniej tylko osoby zależne i obsesyjne, w końcu spotyka Innego, który ostrożnie wchodzi w związek „Pobaw się ze mną” – poprosił Mały Książę. „Jest mi tak smutno…” „Nie mogę się z tobą bawić” – powiedział Lis. „Nie jestem oswojony…” „Jak to jest zostać oswojonym?”.. „To dawno zapomniana koncepcja” – wyjaśnił Lis. „To znaczy: tworzyć więzi.” „Więzy?” „Dokładnie” - powiedział Lis. Dla mnie wciąż jesteś tylko małym chłopcem, takim samym jak sto tysięcy innych chłopców. I nie potrzebuję cię. I ty też mnie nie potrzebujesz. Dla ciebie jestem tylko lisem, takim samym jak sto tysięcy innych lisów. Ale jeśli mnie oswoisz, będziemy siebie potrzebować…”. Ten opis, naszym zdaniem, jest najtrafniejszy iszczegółową ilustrację początku relacji terapeutycznej. Idee technologizacji wszystkich procesów dzisiaj szybko przenikają do psychoterapii. Jak leczyć depresję? Jakie techniki najlepiej stosować w przypadku nieśmiałych dzieci? Jak efektywniej pracować ze współzależnymi? Ale nie da się naprawić zepsutej rzeczy, rozbijając ją na jeszcze mniejsze części. Nie da się pomóc osobie cierpiącej z powodu niezadowalającej relacji, ignorując faktyczną interakcję z terapeutą. Dlatego, aby terapia zakończyła się sukcesem, konieczne jest najpierw zbudowanie relacji opartej na zaufaniu. A to wymaga czasu, czasem dość długiego. Idea „tworzenia więzi” wyrażona przez Lis, kojarzona z testowaniem bezpieczeństwa, z powolnym kontaktem, z umiejętnością zbliżania się i oddalania, bardzo współgra z koncepcją „”. dobra forma” relacji w terapii Gestalt. W przeciwieństwie do zależności, „prawidłowe” relacje przywiązania zakładają swobodę podejścia i dystansu. Jednocześnie zbliżając się nie odczuwa się strachu przed wchłonięciem, a oddalając się (oddalając?) nie odczuwa się bolesnego poczucia winy i grozy samotności... Dlatego wielu osobom rezonują słowa Lisie, że możesz poznać tylko te rzeczy, które oswoisz – czyli takie, do których jesteś naprawdę przywiązany. Jednak „ludzie nie mają już wystarczająco dużo czasu, aby się czegokolwiek nauczyć. Kupują gotowe rzeczy w sklepach. Ale nie ma sklepów, w których sprzedają przyjaciół, a ludzie już nie mają przyjaciół. Relacja, jaką Lis oferuje Małemu Księciu, ilustruje, jak powstaje i rozwija się relacja między terapeutą a klientem. „Jeśli chcesz mieć przyjaciela, oswaj mnie - Co mam z tym zrobić? – zapytał Mały Książę. „Musimy uzbroić się w cierpliwość” – odpowiedział Lis. - Najpierw usiądź tam, z daleka... Będę patrzeć na ciebie z boku... Ale każdego dnia siadaj trochę bliżej... Lepiej przychodzić zawsze o tej samej godzinie... Na przykład, jeśli przyjdziesz o czwartej, ja to poczuję już od trzeciej, radosna... O czwartej już zacznę się martwić i martwić. Poznam cenę szczęścia! A jeśli przychodzisz za każdym razem o innej porze, to nie wiem, o której godzinie mam przygotować serce... Trzeba przestrzegać rytuałów.” Najważniejszą częścią terapii jest przestrzeganie warunków placówki. Klient musi przyjść do terapeuty w „swoim” dniu, o „swojej” godzinie. Nieprzestrzeganie granic czasowych procesu terapeutycznego jest destrukcyjne zarówno dla kruchych relacji, które dopiero zaczynają się kształtować, jak i dla relacji długotrwałych. Przekładanie zajęć terapeutycznych przez terapeutę lub jego spóźnianie jest niedopuszczalne, gdyż wpływa to destrukcyjnie na proces terapii. Jeśli jednak terapeuta pozostanie stabilny i będzie przestrzegał ustaleń, wówczas wszystkie niewerbalne sygnały klienta (spóźnienia, przełożenia, odwołanie sesji) można przeanalizować jako komunikaty, z którymi klientowi trudno sobie bezpośrednio poradzić. Terapia długoterminowa pozwala „interioryzować psychoterapeutę”, dzięki czemu klient zyskuje większą stabilność, zaczyna cenić relacje i czas, a także uczy się wyrażać swoją agresję słowami, a nie czynami. Wróćmy do historii. Mały Książę zdał egzamin z wyróżnieniem. Przychodził codziennie, żeby spotkać się z Lisem i siadał trochę bliżej. Powoli i stopniowo oswajał Lisa. To nowe doświadczenie odmieniło jego życie. To właśnie nabycie doświadczenia przywiązania pozwala zdać sobie sprawę, że „twoja róża jest jedyna na świecie”, jest dla ciebie wyjątkowa, ponieważ jest twoja. Podczas rozstania Mały Książę nauczył się od Lisa ważny sekret: tylko serce jest czujne. „Najważniejszego nie widać oczami”... Jest to bardzo spójne z ideą psychoterapeutów różnych kierunków o znaczeniu uczuć, emocji i doświadczeń dla zrozumienia siebie i innych. I nawet przesadzona teza „jesteś na zawsze odpowiedzialny za każdego, kogo oswoiłeś” brzmi jak przesłanie o znaczeniu relacji międzyludzkich, intymności, przyjaźni i miłości, w przeciwieństwie do relacji zależności (ty i ja jesteśmy jednym), przeciwzależności (ty i ja jesteśmy przeciwieństwami) i niezależność (ja jestem sobą, ty jesteś tobą). Jednak zdaniem M. Mahlera tylko współzależność pozwala na człowiekanabywają umiejętność swobodnego poruszania się pomiędzy biegunami bliskości i odległości bez odczuwania dyskomfortu. Mały Książę otrzymuje w prezencie od Lisa „dobrą formę” – ideę współzależności, która implikuje możliwość bycia sobą i bycia z drugim, swobodnie poruszając się pomiędzy biegunami kontinuum i bez poczucia winy , strach, wstyd, ból i rozczarowanie „Człowiek jako jednostka kształtuje się poprzez relacje z innymi ludźmi. Poznaje siebie jako jednostkę poprzez innego...” Spotkanie z Lisem dało Małemu Księciu możliwość lepszego poznania siebie i zobaczenia Innego, nauczyło go budowania i utrzymywania relacji pomimo pojawiających się w nich trudności, nieporozumień i urazów. Podczas rozstania Lis mówi Mały Książę: „Oto mój sekret, jest bardzo prosty: tylko jedno jest czujne serce. Nie da się zobaczyć najważniejszych rzeczy oczami.” W psychoterapii teza ta realizowana jest poprzez zwrócenie uwagi na uczucia i doświadczenia klienta. „Co się z tobą dzieje?”, „Jak się teraz czujesz?”, „Co się z tobą dzieje?” – to częste pytania terapeutów. Jeśli klient już dawno zapomniał, jak doświadczać uczuć, psychoterapia pomaga je przywrócić poprzez powolne, żmudne wspólne badanie wszystkich ukrytych zakątków jego duszy. Jeśli klient stawia opór, wstydzi się i ukrywa swoje doświadczenia, terapeuta nadal wspiera proces badawczy, bo to właśnie uczucia sygnalizują nam to, co się z nami dzieje. Za dużo myślimy, racjonalizujemy, pracujemy - a tuż obok znajduje się zapomniany, ale prosty i jasny świat dzieciństwa, w którym jest miejsce na miłość, uczucie, zazdrość, poczucie winy, złość. Ignorując, zapominając, tłumiąc ten świat, dajemy zastrzyk znieczulający w najbardziej wrażliwą część naszej duszy, a potem zastanawiamy się: gdzie zniknęła radość z wakacji? Dlaczego niczego nie chcemy? Gdzie podziały się wszystkie uczucia, jeśli nie zmęczenie i irytacja. Dlatego spotkanie Saint-Exupery'ego i Małego Księcia to spotkanie bohatera z jego wewnętrznym dzieckiem: wrażliwym, ciekawym, zdolnym do radowania się, tworzenia, dostrzegania niezwykłości. Ich komunikacja trwa przez cały tydzień, podczas którego pilot próbuje naprawić swój samolot, a Mały Książę opowiada mu o swoim życiu. Rodzi się między nimi bliskość i pomimo sporadycznych nieporozumień Saint-Exupéry przywiązuje się do dziecka. Wkrótce jednak jego życiu zagraża realne niebezpieczeństwo: samolot wciąż jest zepsuty, ostatnia kropla wody została wypita... Będąc na pustyni, dręczony pragnieniem, Saint-Exupery – już dorosły – rozumie, że znalezienie studni w nieskończoności pustynia jest zadaniem prawie niemożliwym. Na pytanie Małego Księcia, czy wie, co to pragnienie, pilot otrzymuje niezrozumiałą dla siebie odpowiedź: „Serce też potrzebuje wody…”. Jednak wyruszają razem na poszukiwania i o świcie znajdują studnię. „Ta woda nie była zwyczajna. Narodziła się z długiej podróży pod gwiazdami, ze skrzypienia bramy... Była jak dar dla serca.” W psychoterapii terapeuta i klient często wyruszają „w poszukiwaniu wody”, której potrzebuje klient wrócić do życia. Czasami te poszukiwania wydają się daremne i bezsensowne: pustynia jest ogromna i prawie nie da się na niej znaleźć studni... Ale terapeuta wie, „dlaczego pustynia jest dobra... Gdzieś w niej ukryte są źródła…” . Nawet zdesperowany, beznadziejny klient jest w stanie odnaleźć tę wiosnę, jeśli w pobliżu znajdzie się osoba mądra, ale nie wszechwiedząca, życzliwa, ale nie święta, ufająca sobie i innym. Dlatego dla terapeuty szczególnie ważny jest kontakt z własnym wewnętrznym dzieckiem. W końcu, jeśli terapeuta będzie w stanie traktować swoje wewnętrzne dziecko z akceptacją i miłością, będzie w stanie zaakceptować różne przejawy swojego klienta: zrozumieć jego irracjonalne uczucia z dzieciństwa, znieść łzy i rozczarowanie. Nieważne kim jest klient, nawet jeśli jest dorosły, kryje się w nim dziecko spragnione miłości, akceptacji, pomocy i opieki. A jego serce potrzebuje uzdrawiającej wody... Każde dzieło można analizować w nieskończoność, stawiając w centrum uwagi różne jego aspekty. Głównym celem naszej pracy było skupienie się na renowacji