Ostatnio słyszy się tylko o kryzysie. Tyle się mówi o kryzysie, że każdy im wszystko wyjaśnia, jakby to była jakaś pierwotna przyczyna, początek. Zaprzeczanie jego istnieniu jest oczywiście absurdem, ale spójrzcie, jak to jest „w naszych głowach”! Jak szeroko się to rozprzestrzeniło! Kryzys mózgowy jako epidemia. I tak, wbrew tej sztampowej tendencji, wpada się w frywolność, lekkość, a nawet lekkomyślność. I pamiętam swoje studenckie lata, kiedy z koleżanką, mając w kieszeni zaledwie ostatni rubel, poszliśmy i kupiliśmy za to czekoladki bananowe. Nie pamiętam, dlaczego „Banan”. Może tej bananowej ilości była po prostu rozsądna, ale pojechaliśmy do Centrum Centralnego, jak wtedy nazywano sklep spożywczy „Centralny” naprzeciwko uniwersytetu. Więc opuściliśmy wykłady, pojechaliśmy do Grupy Centralnej, kupiliśmy tam te „Banany” i od razu je zjedliśmy. Nie pamiętam, co wtedy robiliśmy, ale na pewno przeżyliśmy, co łatwo udowodnić faktem, że faktycznie żyjemy. Jesteśmy też zdrowi i całkiem zamożni. A nasze dzieci są zdrowe i radzą sobie w życiu. Krótko mówiąc, nie doświadczyliśmy żadnej katastrofy ani jej strasznych konsekwencji wydania ostatniego rubla na nieistotny produkt. Ale wciąż pamiętam smak tego „Banana”, dla mnie jest to smak poszerzania granic, otwierania możliwości. Ci, którzy dorastali w Związku Radzieckim, również mogą być zaznajomieni z takimi subtelnymi doznaniami, chaotycznymi plamami percepcji, które zniechęcają do chęci posłusznego akceptowania potrzeb. Ogólnie rzecz biorąc, nauczanie nie jest w moim stylu, ale mimo to mam przekonanie, że tak zostało wielokrotnie potwierdzone empirycznie, zarówno w moim życiu, jak i w życiu innych ludzi. Chyba wystarczająco dużo o nich słyszałem, żeby uogólniać. Jest tak: nie szanuj swoich pragnień, nie podróżuj, nie otaczaj się pięknymi rzeczami, jedz bez smaku i pij tanio, odmawiaj sobie rozwoju, nie chodź na koncerty, do teatru, nie odwiedzaj psychoterapeuty, nie ucz się czegoś, czego uszczęśliwia, ale na tym nie zarobisz, w ogóle nie będziesz śnił, ściskając wciąż spadający rubel w pięści, która zbladła ze paniki, bo KRYZYS to czysty powrót do chorobliwej ciasnoty i żebraczej deprawacji świadomości. Nie ma dewastacji w szafach i zbrodniczego pobłażania bezwładności, bo możesz być pewien, że to wszystko trafi do dzieci na start w życiu, do każdego, kto już podniósł palce nad klawiaturę, żeby napisać coś w stylu „. I co teraz, pójdźmy na całość, czy co?”, odpowiadam w tej chwili. Chodzi o to, żeby mądrze i wyjątkowo wybrać, w co inwestować, w „horror, horror, horror” czy w radość rozwoju, bo to, co się dzieje, powraca. To jest poważne.