Kiedyś miałem klienta*, który miał bardzo dobry poziom inteligencji, był dobrze wykształcony, kilka razy dostał ciekawą i dobrze płatną pracę, ale ciągle kłócił się ze swoimi przełożonymi, nie dogadywał się z kolegami i z jakiegoś powodu był ciągle zwalniany. Doszło do tego, że kiedy trafił na terapię, ze swoim znakomitym wykształceniem finansowym, pracował jako kasjer w supermarkecie, nie miał rodziny ani przyjaciół i był w strasznie złym stanie emocjonalnym. Za wszystkie swoje kłopoty obwiniał innych: swojego szefa, kolegów, rodziców, dziewczyny, kogokolwiek. Ale jak już mówiłem, był dobrze rozwinięty intelektualnie i po około sześciu miesiącach terapii nagle zasugerował, że problem może nie leżeć tylko w zachowaniu innych osób w jego życiu. To właśnie wtedy mój klient zaczął rozważać alternatywną hipotezę: być może w jego zachowaniu i osobowości było coś, co sprawiało mu w kółko te same problemy. I to był początek jego długotrwałych zmian osobowości. Z mojego doświadczenia wynika, że ​​nie ma czegoś takiego jak „normalny” charakter, ponieważ każdy człowiek ma swój niepowtarzalny, wadliwy lub nie, ale zdecydowanie swój własny sposób widzenia świata. . A straszna i nieprzyjemna diagnoza zaburzenia osobowości, której tak wielu się boi, a psychiatrzy, nawet w pełni rozumiejąc, że dana osoba ma zaburzenie osobowości, mogą nie wyrażać tego przez bardzo długi czas, w rzeczywistości nie jest tak ostrym wyrokiem jak ty myśleć. Ogólnie rzecz biorąc, sugeruje to, że na Twoje życie stale wpływa pewien, rozpoznawalny (często niezbyt początkowo przez klienta) punkt widzenia na życie, który tworzy stabilny wzór zachowania, czy to perfekcjonizm (jak w przypadku obsesyjno-kompulsywnej zaburzenie osobowości), potrzebę uznania ze strony innych (narcystyczne zaburzenie osobowości) lub potrzebę uczucia (zaburzenie osobowości zależnej). Albo silny strach przed dyskomfortem społecznym, który można pomylić z fobią społeczną, która jest nieodłączną częścią zaburzenia osobowości unikającej, lub „stabilną niestabilnością” nastroju i relacji międzyludzkich w przypadku zaburzenia osobowości typu borderline, czyli jak to się obecnie nazywa zaburzenie regulacji emocjonalnej. Chciałbym powiedzieć, że wszystkie te nazwy zaburzeń osobowości są bardzo arbitralne i skrajnie dalekie od ideału. Osobiście nieczęsto spotykam w swoim życiu osobę, którą można jednoznacznie zakwalifikować do jednego lub drugiego typu zaburzenia osobowości. Często mają pewne cechy jednego typu, inne cechy innego typu, co sugeruje, że każda osoba jest bardzo indywidualna, a diagnoza jest warunkowa i niedoskonała. Osobowość człowieka kształtuje się pod wpływem pewnych cech dziedzicznych i pod wpływem otaczające go środowisko społeczne. Z tego wyrasta jego sposób myślenia, jego zachowanie, jego emocje, reakcje na sytuacje, a my wszyscy w jakiś sposób różnimy się od siebie w tym. Co to jest zaburzenie osobowości? Jeśli spojrzymy na definicję zaburzenia osobowości podaną przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne, to zaburzenie osobowości ma miejsce wtedy, gdy sposób myślenia, zachowania i reakcje emocjonalne danej osoby odbiegają od oczekiwań kultury, w której żyje, co powoduje problemy adaptacyjne i problemy z funkcjonowania, które utrzymują się w czasie. Cztery główne cechy zaburzeń osobowości to: Sztywne (trudne do skorygowania) i nieprzystosowane podejście do życia (myśli) Problematyczne wzorce reakcji emocjonalnych, takie jak impulsywność itp. (uczucia) 3. Problemy z zarządzaniem reakcjami behawioralnymi (zachowanie) 4. Znaczące problemy interpersonalne w interakcjach z innymi (zachowanie) Po przeczytaniu tej definicji pojawia się wiele pytań, a jedno z pierwszych brzmi: czy definicja jest wystarczająco dokładna? Czy przy takiej definicji można łatwo odróżnić osoby, które mają zaburzenia osobowości od tych, które ich nie mają? Do chwili obecnej wielu klinicystów i badaczy wyraziło obawy związane z tym brakiem swoistości i dokładności diagnostycznej.Psychiatrzy często potrzebują dużo czasu, aby dokładnie to zdiagnozować. Proces diagnostyczny zaburzeń osobowości jest dość skomplikowany, nawet dla doświadczonych specjalistów. Dlatego chcę Cię przestrzec, abyś powstrzymał się od prób diagnozowania siebie lub kogokolwiek innego. Jeśli podejrzewasz, że problemy Twoje lub bliskiej Ci osoby mogą mieć związek z zaburzeniami osobowości, gorąco zachęcam Cię do skontaktowania się z wykwalifikowanym specjalistą ds. zdrowia psychicznego**. A jak to jest mieć zaburzenie osobowości? Wyobraź sobie, że nosisz okulary przeciwsłoneczne bez przerwy, w dzień, wieczorem i w nocy, aż w końcu je zdejmujesz i zdajesz sobie sprawę, że godzinami patrzysz na coraz bardziej brązową wersję świata, nie przyznając się do zmienionej perspektywy. Osoba z zaburzeniami osobowości maluje swoje życie na inne kolory niż jest i robi to w środku, nie zauważając, że coś jest nie tak. Częściej to inni zauważają ciągłe niespójności, ale nie sama osoba z zaburzeniem osobowości. Nie zawsze łatwo jest mu dostrzec uprzedzenia, które wnosi do relacji i interakcji społecznych, dostrzec pewne stałe wzorce zachowań. Ale pomimo tego, że tego nie widzi, bardzo cierpi i jest to dla niego niesamowicie trudne, bo z jednej strony rozumie, że są problemy, a z drugiej nie rozumie, dlaczego one istnieją. Każdy z nas żyje w złożonej iluzji spokoju percepcji. Nasze poznanie jest ograniczone fizycznie przez nasze zmysły i nasze ciała. A jeszcze bardziej ogranicza nas świadomość, która z reguły wyciąga kategoryczne wnioski i sztywne schematy z doświadczenia niedoskonałych relacji, w których dorastaliśmy; a te wnioski i wzorce określają następnie, w jaki sposób będziemy odnosić się do ludzi, których spotykamy przez całe życie. Z jednej strony ta właściwość naszego mózgu jest ewolucyjnie bardzo cenna; umiejętność uogólniania i wyciągania wniosków z konkretnego przypadku, które następnie przekładamy na inne sytuacje w przyszłości, pomogła nam przetrwać. Z drugiej strony pozbawia nas to elastyczności i zmienności. Wszyscy patrzymy na świat ze swojego punktu widzenia. Jest okej. To normalne, że czasami trudno nam dostrzec cechy naszego obrazu świata, jego uprzedzenia, ograniczenia, sztywne wzorce. W końcu, gdy inni ludzie z tobą rozmawiają, rozmawiają z tobą także poprzez ekran przedstawiający ich założenia na twój temat i to, jak ich zobaczysz. A ty patrzysz na nie przez filtr swoich uprzedzeń. Okazuje się, że osoba, która się z Tobą komunikuje, mimo że mówi z Tobą tym samym językiem, koduje informacje na swoje własne symbole językowe, które opierają się na jego unikalnej wewnętrznej perspektywie. A ty z kolei odszyfrujesz jego wiadomości za pomocą własnego, unikalnego systemu semantycznego. Wszystko to oznacza, że ​​zaburzenie osobowości nie istnieje w próżni; wyraża się w bliskich relacjach z otaczającymi ludźmi i światem. A kluczową oceną, czy warto myśleć o zaburzeniu osobowości, jest stopień przystosowania jednostki do otaczającej rzeczywistości. Staje się to problemem w momencie, gdy uniemożliwia nam skuteczne funkcjonowanie w społeczeństwie, gdy nie daje nam szansy na adaptację, pozbawia nas możliwości nawiązania relacji oraz poczucia harmonii i dobrobytu. Najprościej mówiąc, zaburzenie osobowości to diagnoza społeczna, jak kto woli, kulturowy, a zadaniem psychologa lub psychoterapeuty jest tutaj pomóc jednostce lepiej zrozumieć siebie i pomóc mu się zaadaptować do wprowadzenia znaczących zmian, ponieważ jest to jedyny typ relacji, który można szczegółowo zbadać, ponieważ w interakcji biorą udział oboje uczestnicy, a jeden z nich jest profesjonalnie przeszkolony, aby akceptować i rozumieć w krytycznych i trudnych momentach. Dlatego terapia zaburzeń osobowości jest zawsze długoterminowa, od półtora do trzech, czterech lat, w rzadkich przypadkach dłużej. Pracując razem, człowiek uczy się być bardziej elastyczny w swoich sztywnych schematach, zauważać.