Od autora: Opublikowano po raz pierwszy w magazynach „Clepsydra” i „Szewc bez butów!” — moi znajomi uśmiechają się chytrze lub uśmiechają się otwarcie, gdy nagle postanawiam podzielić się z nimi swoimi życiowymi problemami. Próby usprawiedliwiania się stwierdzeniem, że „ja też jestem człowiekiem i wszystko, co ludzkie, nie jest mi obce” kończą się niepowodzeniem. I chociaż czas zwrotów „Co z ciebie za psycholog!” Minęło sporo czasu w moim życiu, jednak świadomie przestałam dzielić się swoimi doświadczeniami z osobami, które są dalekie od psychoterapii. Niestety, wśród nich są moi krewni i kilku starych, dobrych znajomych. Tak, moi drodzy czytelnicy! Nie być zaskoczonym! W życiu Twoich terapeutów i doradców zdarzają się także ciemne dni! Dni wypełnione bólem i łzami, złością i rozczarowaniem, zmęczeniem i bezsilnością. Skłamałbym jednak, gdybym powiedział, że wykonywany zawód nie wpływa w żaden sposób na moje życie emocjonalne. Wpływa i to bardzo mocno. Ponadto jestem nieskończenie wdzięczna Bogu i losowi, że trafiłam na poradnię psychologiczną, szkolę doradców i psychoterapeutów, a psychoterapia stała się moim STYLEM ŻYCIA. Styl życia. Te słowa są dla mnie wypełnione czymś więcej niż tylko treścią, której można szukać w słowniku objaśniającym, filozoficznym, psychologicznym. Za nimi kryje się światopogląd człowieka, jego zasady życiowe, jego wartości i znaczenia, jego strategie i taktyki życiowe, wyznaczanie celów, sposoby pokonywania trudności, jednym słowem wszystko, co składa się nie na wydarzenie, ale raczej na mentalne, duchowe życie człowieka. Przeglądam definicje słowa „styl” podane w słowniku objaśniającym: charakterystyczny wygląd, różnorodność; metoda, zestaw technik; sposób... Które z tych słów pomoże mi najdokładniej opisać to, co próbuję powiedzieć? Prawdopodobnie najbliższym słowem jest „metoda”. Co to znaczy? „Metoda to działanie lub system działań stosowanych w celu zrobienia czegoś”. Oto jest! System działań stosowanych w realizacji... życia. Życie? Dokładnie ŻYCIE! Mówiąc więc o stylu życia mam na myśli szczególną organizację życia, pewien system działań stosowanych w życiu, stosowany konsekwentnie i systematycznie. Prawdopodobnie liczba stylów życia człowieka jest ogromna, a liczba ta jest uzasadniona naszą osobistą wyjątkowością. Ale jak w każdej klasyfikacji, wszystkie te style mogą być długie i uporczywie uogólniane i uogólniane, aż pozostaną dwa - najbardziej podstawowy i najważniejszy... Nie będę ryzykował jeszcze ich nazywania. Bardzo przerażające jest podsumowywanie ich na początku swoich myśli. Ale wygląda na to, że tak naprawdę jest ich dwóch... Mam nadzieję, że żaden z moich czytelników już dawno nie wątpił, że człowiek jest istotą społeczną. Potwierdzają to liczne fakty i badania. Rozważmy na przykład historię francuskiego etnografa, który badał plemiona w dziczy Amazonii, które znajdowały się na prymitywnym poziomie rozwoju i nadal zajmowały się gromadzeniem. Tak więc pewnego dnia, obserwując plemię, Francuz zauważył, jak nagle, jakby się czegoś obawiając, plemię opuściło swój obóz. Zbliżając się do parkingu, zastał tam porzuconą roczną dziewczynkę. Oczywiście nie było mowy o powrocie jej do plemienia. A potem badacz zabrał ją do siebie, zabrał do Francji i wychował. Dziewczyna, urodzona w prymitywnym plemieniu, dorastała w Paryżu, ukończyła uniwersytet i wraz z ojcem, etnografem, badała plemiona... To kolejne potwierdzenie, że ludzki mózg nie zmienił się ani nie udoskonalił przez cały rozwój cywilizacji. naszej cywilizacji i wszystko, co człowiek jest w stanie dostrzec, zrozumieć, przeanalizować, stworzyć, jest już w nas wrodzone przez Boga i naturę. Jedyną rzeczą, której Bóg nie włożył w człowieka, nie mógł, nie mógł, a może nie chciał, jest umiejętność życia w społeczeństwie. Sami zaczęliśmy się tego uczyć. Gdzie zaczyna się nasze życie społeczne? Zaczyna się od opanowania ról. Po pierwsze, role syna lub córki, wnuka lub wnuczki. Następnie role braci, sióstr, bliskich lub dalszych krewnych. Jednym słowem role rodzinne.Dużo później dołączają do nich role męża i żony, ojca i matki, babci i dziadka. Trzeba przyznać, że ról uczymy się dobrze i najczęściej poprawnie. Dziecko od dzieciństwa wie, o co zapytać mamę, a o co dziadka, jaką intonacją zwrócić się do babci, a jaką intonacją zwrócić się do ojca. On wie i NIGDY się nie myli! Dziecko dorasta, idzie do szkoły i opanowuje role przedszkolaka, ucznia, absolwenta, studenta, absolwenta... Te role społeczne z kolei dzielą się na znaczną liczbę węższych ról. W klasie uczeń może być klaunem lub kozłem ofiarnym, osobą dobrze prosperującą lub osiągającą słabe wyniki. Na ulicy ten sam nastolatek z łatwością wciela się w inne role – ulicznego tyrana lub, odwrotnie, bojownika o sprawiedliwość, obrońcę słabszych. Wśród chłopców, których pasją jest na przykład sport, chłopiec może być przywódcą, dowódcą lub dobrym wsparciem dla silnych w chwilach słabości. W towarzystwie mieszanym każdy odgrywa inną, wyuczoną rolę: kokietka, podstępna uwodzicielka, szara mysz, łatwo dostępna dziewczyna, fajny macho, głupi mężczyzna w okularach, seksowny olbrzym itp. i tak dalej. A ile ról pełnimy jako dorośli i dojrzali! Nasze życie zawodowe jest szczególnie owocne dla ról. I nie są to tylko role szefa czy podwładnego, dobrego lub złego kolegi, kumpla na papierosie czy dziewczyny, z którą możesz omówić szczegóły swojego życia intymnego! Najważniejszymi rolami zawodowymi są same zawody! Przejdźmy się po dowolnym mieście... Oto młoda dziewczyna bawiąca się w sprzedawcę. Tę rolę zaczęła pełnić dopiero niedawno, więc jeszcze nie znudziło jej się uśmiechanie do klientów i przymilne patrzenie im w oczy. „W czym mogę pomóc?” – ćwierka i uśmiechając się nieśmiało, odchodzi, w milczeniu urażona swoją bezużytecznością. W domu ta słodka dziewczynka z łatwością zamienia się w kłócącą się z matką córkę, broniącą własnych potrzeb łzami i krzykiem. W pobliskim sklepie tęga kobieta już dawno dość odgrywała rolę sprzedawczyni, dlatego jej rola wywołuje w niej głównie irytację i niezadowolenie. Ale dwa dni później zmuszona grać ją od 9 do 21, ma nadzieję, że szuka głupich i głupich klientów, aby wylać na nich całe swoje niezadowolenie z życia osobistego i seksualnego, pensji i szefów, niegrzecznych dzieci i słabych rodziców. Na pewno ją odnajduje - i na głowy niewinnych obywateli spada strumień agresji, których całą winą jest to, że są głusi, krótkowzroczni, głupi... W domu czeka na nią ogromny pies pasterski, jej ukochany, najlepszy pies na świecie. Dla niej nasza sprzedawczyni kradnie kości i ozdoby ze swojego miejsca pracy. Z jaką miłością gotuje dla swojego zwierzaka owsiankę, spaceruje z nią rano i wieczorem, z jaką starannością ją czesze, niestrudzenie powtarzając, że psy są czasem lepsze od innych ludzi! Oto chirurg. Od lat bawi się w lekarza. I trzeba przyznać – gra słabo. Charakteryzuje go analfabetyzm zawodowy, kategoryczność („Tylko cięcie, mówiłem!”), Nieudane operacje, powikłania pooperacyjne… Ale jakim jest dziadkiem przy wnuku - miłym, troskliwym, niemal łagodnym! Ale oto kobieta, ginekolog, kompetentna, doświadczona, która od wielu lat udaje profesjonalistkę, która kocha swój zawód, która kobiety w każdym wieku traktuje z ciepłem i szacunkiem. Ale to też jest rola. Bo w domu... W domu jest zupełnie inna - twarda i agresywna w stosunku do własnej córki, jednocześnie kobiety i matki. W domu jest tak twarda, że ​​pewnego dnia po rozmowie z matką jej córka postanawia umrzeć. Oto nastolatka paląca przy wejściu. Wydaje jej się, że teraz gra taką dorosłą, taką... taką... kobietę. Jeszcze nie wie, który. A w domu jest posłuszną córką, cicho wślizgującą się do swojego pokoju i zamykającą za sobą drzwi, aby nie przeszkadzać reszcie matki, która „garbi ją plecami, żeby miała wszystko”. A matka nigdy nie dowie się, co jej córka robi za zamkniętymi drzwiami – płacze lub śmieje się, myśli o dobru lub złu, tańczy lub drga swoim ciałem, marzy o tym, jakwieczorem, przy wejściu, ukryje się w alkoholowym zapomnieniu, aby uciec od mocy nastoletnich przeżyć... Tutaj swoją rolę odgrywa psychoterapeuta. Jest uważny i empatyczny w stosunku do swoich klientów. Uśmiecha się i jest gotowy oddać swoje ciepło nerwowej kobiecie, wyczerpanej współuzależnieniem, inteligentnemu, nieśmiałemu mężczyźnie w okularach, nieśmiałej, pryszczatej dziewczynie. Wdzięczni klienci nie mają pojęcia, że ​​poza terapią ryzykują spotkaniem osoby o zupełnie innym charakterze – agresywnej, ekscentrycznej, aroganckiej, zazdrosnej… Co za inni ludzie! Cóż za różne role! Wszystkich łączy tylko jedno – w pracy są jedną osobą, ale w domu są zupełnie inni. To właśnie nazywam - GRANIE ROLI. To jest pierwszy styl życia. Jego istotę można wyrazić znanymi słowami Szekspira: Całe życie jest teatrem, a ludzie w nim to aktorzy. Istotą tego stylu życia jest zabawa. Graj bez względu na wszystko. Graj w pracy lub w domu, na ulicy lub w kawiarni, w sklepie lub na pikniku. Można grać dobrze lub niezbyt dobrze, mniej lub bardziej realistycznie, z żywymi efektami lub bez. Każdy stara się wykorzystać swoje możliwości artystyczne. Wielu gra latami, a niektórzy całe życie! Słyszałem historie o tym, jak przy stole, podczas rozmowy o zmarłym, ludzie nagle uświadamiają sobie, że zdają się mówić o tej samej osobie, ale jakby o zupełnie innych osobach! Czasami wydaje się, że dana osoba nie chce odgrywać żadnej roli, ale nie może tego zrobić w żaden inny sposób. Ludzie mówią o takich sytuacjach: „Nie mogę być sobą, kiedy…” Jeśli chcesz, kontynuuj to zdanie… Co sprawia, że ​​odgrywamy role? Strach. Strach przed odrzuceniem. Boimy się, że zostaniemy odrzuceni, jeśli ktoś dostrzeże nasze słabości, jeśli będziemy się niewłaściwie śmiać, gdy pytamy drugą osobę o coś, jeśli niewłaściwie odpowiemy na czyjeś pytanie, jeśli nie zdążymy nałożyć makijażu na oczy, jeśli zapomnieliśmy wyprasować koszulę i wypolerować buty, jeśli nie wyglądamy dobrze jak inni, jeśli ktoś nagle zwróci na nas uwagę... Boimy się, że pomyślą o nas źle lub nie tak, jak byśmy sobie tego życzyli, że będą nas negatywnie oceniać, że będą się z nas śmiać przed sobą, że… Boimy się powiedzieć „nie” i jesteśmy rozrywani na strzępy, aby spełnić niepotrzebne obietnice… Jednym słowem chcemy być dobre dla wszystkich. Być może nigdy nie dowiemy się, że TO NIEMOŻLIWE. Ale są ludzie, choć nie ma ich zbyt wielu, którzy szczęśliwie od dzieciństwa nie boją się być sobą. Tacy ludzie mogą mieć bardzo różny charakter - mili lub źli, łagodni lub niespokojni, pesymistyczni lub optymistyczni. Główną różnicą jest to, że SĄ ZAWSZE SAME. Moja sąsiadka i nauczycielka biologii Ludmiła Wasiliewna Gołubiewa jest najmilszą kobietą na świecie! Z taką samą życzliwością traktowała każde dziecko w mojej klasie, w swojej klasie i każde dziecko w szkole. Życzliwość była jej istotą, jej naturą. Oczywiście, w państwie totalitarnym trudno było jej pracować w szkole z autorytarnym dyrektorem. Czasami jest to zbyt trudne. Ale zawsze potrafiła zachować życzliwość. Czasami spotykam ją na ulicy. Szydząc ze mnie zza grubych szkieł okularów, niezmiennie woła: „Helen! Kochanie! Jesteś taka piękna! Jak się masz? Jak dzieci? Jak Irochka! Jak się ma Kiryusha? Jakie one są piękne! Przyjdź i napij się ze mną herbaty! Zachowajmy to w tajemnicy. Porozmawiajmy…” Kolejną wspaniałą kobietą z mojej młodości jest przewodnicząca naszego szkolnego koła teatralnego, Irina Fedorovna Vakulina. Wszyscy ją uwielbialiśmy! Uwielbiano nas za energię, dynamizm, bezpośredniość, szczerość, wierność wspólnej pasji – teatrowi, uczciwość i umiejętność obrony zasad naszego koła teatralnego przed administracją szkoły. Wtedy nie rozumiałam i nie potrafiłam powiedzieć, czym różniła się jej postawa wobec nas od postawy innych nauczycieli. Zrozumieliśmy tylko, że było inaczej. Dziś nazywam to szacunkiem. Ta kobieta na zawsze stała się dla mnie wzorem szacunku do studentów. Pamiętam nauczycieli, nauczycieli moich dwóch instytutów, znajomych, znajomych, przyjaciół, kolegów z pracy w różnych szkołach i na uniwersytecie... I rozumiem, że ludzie.