Temat odpowiedzialności w relacji psycholog – klient, jak sądzę, pojawia się regularnie (i nieuchronnie wkradł się do mojego poprzedniego artykułu i komentarzy do niego: „Wyczyn psychoterapii, czyli podróż bohatera”). Klienci o to pytają, psychologowie się nad tym zastanawiają. Za niektórych cała odpowiedzialność spoczywa na psychologu. Niektórzy uważają, że prawidłowy podział to 50 do 50. U mnie jest to 30 do 70. No cóż, na początku pracy może 40 do 60. Większy kawałek pysznego tortu odpowiedzialności trafia do klienta, mniejszy kawałek do mnie . Tak, to taki ze mnie psycholog, uciekający od odpowiedzialności, przypominający „leniwą matkę” z popularnego artykułu w Internecie, której dzieci potrafią samodzielnie wiązać sznurowadła i odrabiać lekcje. Liczby 30 i 70, jak wiele innych rzeczy w naszej branży, zrodziły się w mojej głowie przypadkowo. Nie musisz się ze mną zgadzać. Tak to widzę. I jestem gotowy wyjaśnić dlaczego. Po pierwsze, podczas sesji z psychologiem człowiek uczy się brać odpowiedzialność za swoje życie. Podejmuj własne decyzje, wybieraj reakcje itp. A to, co ostatecznie mu się przydarza, jest w dużej mierze wynikiem tego samego procesu. I tu dochodzimy do drugiego powodu. Po drugie, jaki udział w procesie pracy uważamy za „nasz”, uważamy go za „nasz” z wyniku końcowego. Kiedy porównuję, jak klient przyszedł do mnie na samym początku i jak daleko doszedł teraz, widzę rezultat, myślę o tym, jakim jest wspaniałym facetem, jaką podróż przeszedł. Gdybym wziął na siebie większą, a nawet całą odpowiedzialność za proces psychoterapii, mógłbym się zwieść i pomyśleć, że to ja go takiego stworzyłem, to MOJA zasługa. Ale te 30% daje mi poczucie, że większość tego wszystkiego dokonała sama ta osoba i dlatego to on jest tutaj Bohaterem, a ja jestem tylko Przewodnikiem. Jednak taki schemat 30/70, a nawet 40/60, 50/50, w ogóle, dowolny, powoduje niezadowolenie wśród ludzi. Jakby to oznaczało, że ja (lub jakikolwiek inny psycholog) daję z siebie 30% swojego wysiłku, a resztę zostawiam klientowi. Zupełnie nie. W ramach moich 30% odpowiedzialności za cały proces i wynik końcowy, ponoszę 100% odpowiedzialności. W ten sam sposób klient zawiera 100% w swoich 70%. Psycholog ponosi 100% odpowiedzialności za to, co robi z klientem, a klient ponosi 100% odpowiedzialności za to, jak postrzega działania psychologa i co na tej podstawie zrobi ze swoim życiem. Spróbujcie to połączyć :) Tymczasem podam analogię. O zmywarce. Mamy 1 stronę - jest to usługodawca, czyli firma produkująca sprzęt AGD. Ponosi pełną odpowiedzialność za to, aby maszyny były wysokiej jakości i nie ulegały awariom. Ponadto firma w ramach swojej odpowiedzialności pisze instrukcje dla maszyny, aby zmaksymalizować prawdopodobieństwo prawidłowego działania i braku awarii. Jeżeli klient będzie przestrzegał zasad eksploatacji, za awarię odpowiedzialna jest firma - na ten temat udzielana jest gwarancja, w ramach której maszyna jest naprawiana. Drugą stroną jest odbiorca usługi, czyli osoba, która kupiła zmywarkę. Odpowiada za prawidłową pracę maszyny. Za przestrzeganie instrukcji, nieuruchamianie maszyny jakąś Wróżką zamiast przepisanego produktu, nie uderzanie młotkiem itp. A jeśli na przykład wrzuci do środka żelazne spinacze i maszyna się zepsuje, to jest to odpowiedzialność kupującego. Tym samym każda ze stron ponosi pełną, 100% odpowiedzialność w zakresie swoich kompetencji. A jeśli obaj sobie z tym poradzą, „samochód wytrzyma długo”. Dlaczego przyszło mi do głowy mówić o zmywarkach? Kiedy już oswajałem się z tym cudem techniki, co można, a czego nie można, usłyszałem następujące zdanie: „Gdybyś to zrobił, a maszyna się zepsuła, to nawet byśmy jej nie naprawili objęty gwarancją z powodu naruszenia zasad eksploatacji.”. Wyobrażając sobie tę sytuację, zrobiło mi się wstyd, że zepsułem (swoją drogą cudzy) sprzęt i nie opanowałem własnego :)