Co czyni człowieka wyjątkowym? Psychologowie już dawno doszli do wniosku, że nie tylko geny dziedziczy się po rodzicach, ale także środowisko społeczne, w którym dziecko się rozwija. Co więcej, głównymi postaciami w tym środowisku społecznym są rodzice - to z nimi dziecko zbuduje swoje pierwsze relacje, a następnie przeniesie zdobyte doświadczenia na relacje z innymi ludźmi. Słynny amerykański psychoterapeuta Paul Ware opracował kiedyś tak zwaną „teorię adaptacji osobistej”. Zgodnie z tą teorią typ osobowości człowieka kształtuje się w wyniku przystosowania się dziecka do rodziny (w większym stopniu nawet nie do rodziny, ale do matki. Od 0 do 1,5 roku dziecko jest jeszcze całkowicie). bezradny, a on staje przed zadaniem przetrwania – musisz zrozumieć, jak dostosować się do swojej matki, aby zaspokajała jego potrzeby. W rezultacie dziecko podejmuje pierwszą ważną decyzję – co zrobić, aby przeżyć (zapewnić sobie bezpieczeństwo, opiekę i odżywianie). Następnie w wieku od 1,5 do 6 lat dziecko podejmuje drugą ważną decyzję – co robić, aby być kochanym, jak zyskać akceptację innych (adaptacja socjalizacyjna). Te dwie decyzje precyzyjnie określą wyjątkowość jego osobowości. Na ich podstawie będą budowane relacje z innymi ludźmi. Spójrzmy na tę sytuację od strony rodziców i na przykładzie sześciu najczęstszych stylów zachowań przeanalizujemy, co dokładnie w zachowaniu matki będzie miało wpływ na kształtowanie się osobowości zimnej matki. Komunikując się z dzieckiem, taka matka okazuje bardzo mało emocji - nie tylko pozytywnych, ale także negatywnych. Rzadko całuje, przytula i uśmiecha się do dziecka. Jednocześnie, jeśli coś jej się nie podoba w jego zachowaniu, nie podniesie głosu, ale pozostanie cicha i zamknie się w sobie, pozostawiając dziecko z poczuciem osamotnienia. Wszystko to nie oznacza, że ​​matka nic nie czuje, po prostu nie wyraża tych uczuć (na przykład z powodu nadmiernej koncentracji na swoim wewnętrznym świecie lub z powodu depresji). Również w stylu komunikacji takich matek często spotyka się „podwójne przesłania” - gdy na przykład dziecko słyszy od matki, że go kocha, ale jednocześnie matka marszczy brwi z niezadowolenia, gdy postanawia się przytulić Stopniowo u dziecka rozwija się przekonanie o swojej bezużyteczności i bezbronności, poczucie izolacji, odgrodzeni od innych ludzi, aby przetrwać obok matki, nauczy się milczeć, nie okazywać silnych emocji i nie prosić pomoc. Wyrośnie na osobę bezkonfliktową, która nikomu nie przeszkadza i trudno będzie mu uwierzyć, że taki jaki jest, jest godzien miłości. Chaotyczna mama. Ta matka jest niekonsekwentna – zarówno w swoich emocjach, jak i zachowaniu. Za ten sam czyn dziecko może zostać ukarane lub opłakane, w zależności od nastroju matki. W domu nie ma jasnych zasad ani ścisłej rutyny dnia codziennego. Dziś mama czegoś zabrania, a jutro pozwala, bo nie lubi zbyt długo być surowa (dla niej to równoznaczne z byciem złym). Nie ma cierpliwości trzymać się zasad, które sama wymyśliła, a z miłości do dziecka pozwala mu na wiele (aż coś ją wkurzy i zacznie wszystkiego zabraniać). cały czas się zmienia, dziecko uczy się być inne, próbować różnych ról, aby dostać od matki to, czego potrzebuje, czyli manipulować. Dojdzie do wniosku: „Zawsze mogę osiągnąć to, czego chcę, nawet jeśli nie od razu i w inny sposób” i nabierze ogromnej pewności siebie. Dorastając, tacy ludzie wykazują nadmierną elastyczność w komunikacji, ale jednocześnie są egocentryczni i nie zwracają uwagi na kryteria moralności publicznej i sprawiedliwości. Zbyt zajęta (poślizgnięta) mama. Taka mama potrafi być cudowna pod każdym względem - ciepła, życzliwa, pogodna... Ale niestety zawsze brakuje jej czasu na komunikację z dzieckiem. Albo urodziła bardzo wcześnie i spędza czas na nauce lub chodzeniu do nocnych klubów, albo znika w pracy, próbując zbudować udaną karierę. Dzieckoraz po raz doświadcza sytuacji, gdy jego matka jest potrzebna, a jej nie ma w pobliżu. A nawet gdy tu była, może zniknąć i trudno ją zatrzymać. Stopniowo dziecko uczy się nieufności i podejrzliwości, na których nawet bliskim nie można polegać. Jako dorosły człowiek taki zawsze będzie polegał wyłącznie na sobie i swoich mocnych stronach (co pozwoli mu być oparciem dla innych), ale jednocześnie będzie stale podejrzewał otaczające go osoby o zdradę i wystawiał na próbę ich wiarygodność. Bardzo ważne będzie dla niego to, aby inni ludzie byli pod jego kontrolą – bo dopóki kontroluje sytuację, jest bezpieczny. Autorytarna matka. Dla takiej matki porządek, który sama ustanawia, jest ważny we wszystkim. Życie rodzinne w jej domu toczy się gładko i funkcjonuje jak dobrze naoliwiony zegar. Rytuał dnia jest rygorystycznie przestrzegany, dziecko jest karmione, ubrane i obute, uczęszcza na zajęcia rozwojowe czy zajęcia pozalekcyjne – a wszystko to pod ścisłą kontrolą matki. „Problem” takich matek polega na tym, że zawsze muszą czuć, że mają rację. W odpowiedzi na jego prośbę (nie chodzenie już na zajęcia szermierki lub zdjęcie golfa, który mocno uciska gardło) dziecko najczęściej otrzymuje odmowę. Jednocześnie surowo zabrania mu otwartego wyrażania swojej złości - w odpowiedzi otrzymasz naganę na temat „nadal jesteś mały, nic nie rozumiesz, a sam mi później podziękujesz”. dziecko w takiej rodzinie stoi przed dwiema opcjami rozwoju wydarzeń. Pierwszą z nich jest infantylizm: pozostawanie „małym” przez długi czas i pozwalanie, aby o wszystkim decydowano za siebie. Drugim jest rozwój cech zapaśniczych, obrona swoich praw. Co więcej, ponieważ nie da się otwarcie skonfrontować się z matką, metodą walki staje się bierna agresja – obiecująca i nieprzynosząca skutku. Nawet w wieku dorosłym zasada „nie można czekać” będzie często regulowała zachowanie, a osoba zamiast wprost odmówić czyjejś prośbie, bez wyraźnego powodu spóźni się na spotkania, zapomni zadzwonić i zwleka z podjęciem jakichkolwiek decyzji. Niezadowolona mama . Te matki wyróżniają się tym, że dużo krytykują i bardzo trudno jest uzyskać od nich aprobatę czy pochwałę. Wychowują swoje dziecko zgodnie z mottem „Nieźle, ale wiem, że stać Cię na więcej”. Koncentrując swoją uwagę na tym, że dziecku się nie udało (krzywo narysował obrazek, zrobił plamy podczas pisania), zmuszają go do ciągłego powtarzania wyniku, doprowadzając go do perfekcji. Oczywiste jest, że dziecko znajduje się w takiej sytuacji uczy się pracowitości, ostrożności, odpowiedzialności – „Jeśli coś robię, muszę to zrobić dobrze”. Ale jednocześnie nigdy nie jest pewien, czy rzeczywiście zrobił tak dobrze, jak mógł. Tym samym wraz z pracowitością uczy się wątpić, być niepewnym i trudno mu samemu ocenić rezultaty swojej pracy. Chęć robienia wszystkiego doskonale (w przeciwnym razie - perfekcjonizm) pozostaje charakterystyczna dla takiej osoby przez całe życie. W skrajnych przypadkach, np. brak odpoczynku, prowadzi to do wyczerpania fizycznego i psychicznego. Ponadto budując relacje, tacy ludzie nie wierzą, że można ich tak po prostu kochać; dla nich miłość jest czymś, co jest dawane za zasługi „wyłącznej”. Taka matka jest dumna ze swojego dziecka od chwili jego narodzin. Ma drogi wózek, modne ubrania i dużą liczbę zabawek. Mama jest zachwycona jego sukcesem (usiadł przed wszystkimi, zaczął chodzić, zaczął mówić, nauczył się liter) i spieszy się, aby podzielić się tą radością ze wszystkimi przyjaciółmi, aby nie zawieść swojej matki, która jest z niego taka dumna Dziecko uczy się jednocześnie przebywać przy niej i „wybijać” z otaczających go ludzi żywe emocje. Sprawi mamie przyjemność czytając wiersz, stojąc na stołku przed gośćmi i zagra skomplikowany utwór wyuczony w szkole muzycznej. Przez całe dzieciństwo nauczy się zadowalać innych ludzi, a jeśli to się nie powiedzie, zacznie się bardzo martwić. Ważniejsze będzie dla niego zrobienie tego, czego od niego chcą, niż odkrycie, czego on sam chce. Nauczy się dobrze wyczuwać nastrój innych ludzi, dlatego w towarzystwie często będzie w centrum uwagi, zabawiając swoich rozmówców ciekawymi