Jednym z aspektów psychoterapii egzystencjalnej, który uważam za niezwykle cenny, jest idea osobistej odpowiedzialności. Z jednej strony my, ludzie, możemy żyć tak, jak wybieramy, a z drugiej strony jesteśmy odpowiedzialni za wybory, których dokonujemy. I ten wybór często w dużej mierze determinuje nas jako jednostki. Wolność i odpowiedzialność idą w parze, czy nam się to podoba, czy nie. Często klienci zgłaszający się na terapię narzekają na swoje życie, w tym małżonków, dzieci, współpracowników, przełożonych i inne okoliczności zewnętrzne. Klienci szczerze wierzą, że przyczyna ich problemów leży w innych i oczekują w tej kwestii wsparcia terapeuty. To samolubny małżonek, dzieci, które po prostu nie chcą słuchać, bezmózgi szef, bezmyślni i nieempatyczni przyjaciele – w zasadzie wszyscy ci ludzie zachowują się jakoś niewłaściwie i dlatego poszłam na terapię. Nie żartuję, tak mówią! Znacznie rzadziej klient przychodzi ze zrozumieniem, że ostatecznie to on jest odpowiedzialny za wszystko, co dzieje się w jego życiu i z gotowością do wprowadzenia poważnych zmian w swoim myśleniu, zachowaniu i działaniu. Przynajmniej na początkowych etapach terapii rzadko się to zdarza. I to jest jeden z kluczowych problemów, przed którymi stają psychologowie: jak pomóc klientowi wziąć odpowiedzialność za swoje życie, nie wywołując przy tym rozczarowania, złości, a nawet urazy. Bez osobistej odpowiedzialności żadne zmiany nie nastąpią, bo jak wszyscy wiemy, można tylko zmienić i „ulepszyć” siebie, wpływać tylko na swoje myśli i emocje, a korygować tylko swoje zachowanie. W obliczu tego problemu ważne jest, aby skłonić klienta do myślenia, zadając mu pytanie: „Jak myślisz, jaki jest wspólny mianownik wszystkich trudności w związku, rozczarowań i problemów w twoim życiu?” To pytanie pozwoli mu skoncentrować się na swojej roli w każdej napotkanej sytuacji. Nawet jeśli jego wkład w problem wynosi, według jego osobistych odczuć, tylko 1%, to właśnie od tego 1% zaczynamy pracować. Od tego 1% zaczyna się zmiana i z reguły wzięcie odpowiedzialności za ten niewielki wkład naprowadza klienta na myśl, że być może uda mu się zwiększyć stopień swojego wpływu na konkretny problem życie jest jedną z największych wolności dostępnych każdemu człowiekowi. Chociaż ciężar odpowiedzialności może czasami wydawać się ciężki, niesie ze sobą także uwolnienie, klucz do wolności osobistej. Kiedy człowiek bierze odpowiedzialność za siebie, „zyskuje” prawo do bycia tym, kim chce, nie szukając winnych, i przechodzi z pozycji ofiary do pozycji autora swojego życia.