Od autora: Rozważania o tym, czy istnieje konstruktywne poczucie winy i czym jest Poczucie winy może zabić, ale może też uratować. Oszczędza, jeśli łączy się z sumieniem. Zabija, jeśli okazuje się, że jest środkiem manipulacji. Wyrzuty sumienia pojawiają się, gdy celowo unikam czegoś ważnego, rdzenia mojego życia. Jeśli wyrzuty sumienia nie są mi znane, oznacza to, że nie ma w danej osobie nic definiującego i jest to smutne Niepełnosprawność moralna, którą należy przezwyciężyć, w przeciwnym razie nie ma sposobu, aby stać się człowiekiem. W rezultacie nie będzie możliwe osiągnięcie przynajmniej pewnego rodzaju duchowej intymności z nikim. Sumienie okazuje się wskazówką, która pozwala szanować siebie i innych w związkach, ale zdarza się też i na odwrót. Jeśli poczucie winy zostanie zaszczepione jako uczucie społeczne. Nie jako odpowiedzialność wobec siebie czy innych, ale wobec zespołu. Sekret polega na tym, że zespół nie istnieje. „My” wskazuje na poczucie wspólnoty, ale nie jest bytem samym w sobie. I każdy może wypowiadać się w imieniu wielu, grożąc wydaleniem. I teraz oskarżenie nie jest już kojarzone z sumieniem, kojarzy się z odmiennością i na wzór tego, jak siostry Kopciuszka z oryginalnej bajki obcinały sobie maczugi i obcasy, żeby zmieścić się w szklany pantofelek sposób na wybawienie od manipulacji. Mają bardzo rozwiniętą inność, tj. ten sam wewnętrzny rdzeń twojej tożsamości, o którym mówiłem wcześniej. I musi wypływać z zasady miłości. Nieważne, jak pretensjonalnie to zabrzmi. Istnieją po prostu trzy rodzaje pokuty, która jest organicznie związana z poczuciem winy. Pierwsza wynika ze strachu przed karą. To jest wina manipulacji. Nie prowadzi do zmian w człowieku, najczęściej jest bezużyteczna, a jeszcze częściej szkodliwa, sugerując, że po prostu nie można dać się złapać. Drugi rodzaj pokuty wiąże się ze zrozumieniem niegodziwości i okropności popełnionego przestępstwa. Mówi już o zrozumieniu pewnej normy moralnej. Ale najdoskonalszy rodzaj pokuty to ten, gdy nie wyrządzamy krzywdy innym z szacunku dla ich osobowości, ze zrozumienia, jak nasze działania wpłyną na nich i na nas. Tutaj nie trzeba już znać zasad, czujesz je sercem, nie są sztuczne, ale naturalne. A naturalne znaczy zdrowe. Jestem za zdrowym poczuciem winy, które pomaga mi stać się lepszą osobą..