Od autorki: autorka, Anna Michajłowna Wospiańska – psycholog, psychoterapeutka rodzinna, autorka wiodąca ortodoksyjnego pisma „Otrok.ua” „Lekarz stwarza warunki – Bóg leczy”. Carl Jung W każdym słowniku słowo psychologia wesoło poinformuje, że jest nauką o duszy (od greckiego psyche – dusza i logos – wiedza). Tak zarozumiała, z punktu widzenia wierzącego, nazwa nauki świeckiej budzi ostrożność, a nawet odrzucenie. Rzeczywiście, zgodnie ze słusznym przekonaniem wierzących, prawdziwymi znawcami duszy byli Ojcowie Święci, którzy w starożytności rozwinęli naukę o duszy. I chyba tylko Ojcowie Święci czasów nowożytnych, a nie naukowcy, mogą wnieść coś nowego do tego nauczania. Jest to niewątpliwie prawdą. Jednak psychologia naukowa nie bada duszy w jej chrześcijańskim rozumieniu. Przedmiotem tej nauki jest psychika (od greckiego psychikos; – duchowa), najprościej mówiąc, to, co powstaje w nas w wyniku nieuniknionej interakcji ze światem zewnętrznym: doznania, percepcja, pamięć, uczucia, wola, myślenie itp. . Psychologia to także zbiór metod zachowania, komunikacji, uczenia się, poznania, charakterystycznych dla osoby lub grup ludzi, a także przekonań i preferencji, cech charakteru. Według św. Makarya Wielkiego, wszystkie widoczne obiekty są cieniami ukrytych. W tym sensie psychologia bada widoczną część człowieka - jak objawia się on w relacjach z innymi i światem jako całością, jak jego psychika uczestniczy w chorobach somatycznych (fizycznych). A ukryte, tajemnicze zjawiska są w nas ruchami duchowymi, które są w pełni badane tylko w literaturze patrystycznej. Niestety, w naszym codziennym życiu to, co widzialne (mentalne i społeczne) i niewidzialne (duchowe), mają bardzo różną objętość. Amerykańscy prawnicy obliczyli, że próbując legalnie utrwalić Dziesięć Przykazań w życiu publicznym, ich państwo wydało w swojej historii 38 milionów ustaw. A jednak „wszystko, co dzieje się w duszy człowieka w ciągu jego życia, jest znaczące i konieczne tylko dlatego, że całe życie naszego ciała i duszy, wszelkie myśli, uczucia, akty wolicjonalne są ściśle związane z życiem ducha. Wszystkie akty duszy i ciała są w nim odciśnięte, w nim ukształtowane i zachowane. Pod ich formacyjnym wpływem rozwija się życie ducha i jego orientacja na dobro lub zło. Życie mózgu i serca potrzebne jest jedynie do formowania ducha i ustaje, gdy jego formacja dobiegnie końca lub zostanie całkowicie określony jego kierunek” (arcybiskup Łukasz (Woino-Jasieniec)). Będziemy mówić o psychologii jako sumie wiedzy naukowej i psychoterapii jako praktyce jej stosowania. Proces duchowego doskonalenia człowieka jest procesem uzdrawiania, tj. przywrócenie mu integralności, harmonijnych relacji ducha, duszy i ciała. W Rosji starsi w pełni opanowali sztukę uzdrawiania ludzi, którzy przychodzili do nich z wiarą. Świadczą o tym liczne źródła dotyczące starszyzny Optiny, Zosimowej, pustelni Glińska; Czcigodny był starym człowiekiem. Jonasza z Kijowa i wielu innych, mniej znanych lub zupełnie nieznanych pasterzy i starszych, ludzi świętego życia, ascetów, błogosławionych, świętych głupców. Byli najlepszymi psychoterapeutami. A od czasów starożytnych klasztory uważane były za najlepsze miejsca do samopoznania i przepracowania wewnętrznych trudności, które zakłócają pełne życie duchowe i psychiczne. „Nauka nauk, monastycyzm, dostarcza najbardziej szczegółowej, dogłębnej, głębokiej i wzniosłej wiedzy z zakresu psychologii eksperymentalnej i teologii, czyli czynnej, żywej wiedzy o człowieku i Bogu, o ile wiedza ta jest człowiekowi dostępna” – pisze św. . Ignacy (Brianczaninow). Myślę jednak, że byli też ludzie świeccy, doświadczeni duchowo i światowo, do których zwracali się o radę i wyjaśnienia w trudnych sytuacjach, ale oczywiście nikt ich, a tym bardziej starszych, nie nazywał terapeutami. Potrzebujemy uzdrowienia tak samo jak nasi przodkowie. A ponieważ Pan nie objawia nam wielu starszych, którym moglibyśmy poświęcić ducha, duszę i ciało, staramy się wykorzystywać wszystkie dostępne nam możliwości. Przede wszystkim – sakramenty i życie Kościoła oraz przywództwoojcowie duchowi, literatura prawosławna. Ale także, co również bardzo ważne, pomoc psychoterapeutyczną. Apostoł powiedział: sieje się ciało cielesne, zmartwychwstaje ciało duchowe... Ale najpierw nie duchowe, ale cielesne, potem duchowe (Kor. 15:44; 46). Te. Nasza droga do zmartwychwstania, nasza osobista wiara, w dużej mierze zależy od tego, jak duchowo stoimy przed Bogiem, na ile rozumiemy siebie. Mówili o tym starsi (patrz listy św. Ambrożego z Optiny do sióstr), metropolita dużo o tym pisał. Antoni (Kwiat). Niewiele osób wie, że przynajmniej od XVIII wieku aż do rewolucji psychologii wykładano w seminariach teologicznych, św. Teofan Pustelnik prowadził nawet taki kurs. Napisano kilkaset prac z zakresu psychologii chrześcijańskiej. Tradycja ta jest przywracana. Na Rosyjskim Uniwersytecie Prawosławnym. Św. ap. Jan Teolog ma wydział psychologii. Temat psychologii jest wprowadzany w akademiach teologicznych i seminariach; centrum edukacyjne i wydawnictwo klasztoru Makariev-Reshem, klasztor Sretensky i wiele innych aktywnie działają w tym obszarze. Centrum Zdrowia Psychicznego Rosyjskiej Akademii Nauk Medycznych posiada oddział specjalnie dla wyznawców prawosławia, a w parafiach działają i otwierają się nowe poradnie psychologiczne. Wyznawca Trójcy – Sergiusz Ławra, Archimandryta. Cyryl (Pawłow) pobłogosławił psychoterapeutkę, aby nawet w klasztorze nie porzucała zawodu. A dla naszych niewierzących współczesnych nie ma innej możliwości zrozumienia siebie i swojego miejsca w życiu, spróbowania dostrzeżenia w nim sensu, choćby tylko poprzez zwrócenie się do specjalisty psychoterapeuty. Dobrze, jeśli jesteś prawosławny. Księża jeszcze rzadko kierują swoje duchowe dzieci do psychoterapeuty. Jest tego kilka powodów. Po pierwsze, uważny i troskliwy pasterz nie powierzy swojego dziecka „specjaliście, który mu się podoba”, którego nie zna, a nie każdy ksiądz w swojej owczarni ma swojego, „sprawdzonego” psychoterapeutę. Po drugie, wciąż katastrofalnie niewielu jest specjalistów zorientowanych duchowo, nawet nieznanych księdzu. Po trzecie, duszpasterska koncepcja psychologii i psychoterapii w obrębie ortodoksji często opiera się na książkach niektórych, niestety, bardzo płodnych autorów i prywatnych stronach internetowych, których treść jest przygnębiająco nieprofesjonalna i przez to mało wiarygodna. Być może nie wszyscy księża i nie wszystkie ich dzieci widzą potrzebę takiej pomocy lub niewiele o niej wiedzą. Często jednak ludzie przychodzą do proboszcza z pytaniami i problemami duchowymi, które tylko częściowo można przypisać obszarowi grzechu lub namiętności. Ich rozwiązanie wymaga szczególnej wiedzy i umiejętności psychoterapeutycznych. Z własnego doświadczenia duszpasterskiego opat Evmeniy (Piristy), opat klasztoru Makariev-Reshem, pisze: „Pokorne uznanie, że święcenia kapłańskie i dyplom ukończenia Seminarium Teologicznego nie dają księdzu prawa wtrącania się i dyrektywnego działania w pole skomplikowanych procesów umysłowych upiększy jedynie pastora, który spotkał na swojej drodze osobę, której problem leży poza duchowymi kompetencjami. Posiadając wiedzę psychoterapeutyczną, pasterz mógł zapewnić swojej owczarni pomoc psychologiczną. Jeżeli nie ma wystarczającej wiedzy, aby rozwiązać pojawiające się problemy, rozsądniej byłoby, uznając swoje niedociągnięcia, wysłać osobę na konsultację do lekarza lub zawodowego psychoterapeuty. Przyczynami takiego leczenia mogą być: neurotyczne poczucie winy, zastępujące prawdziwe wyrzuty sumienia; relacje wewnątrzrodzinne; problemy dzieci; niepokój i ciągłe wątpliwości; różnego rodzaju uzależnienia: alkohol, narkotyki, miłość, uzależnienie od komputera itp.; fobie (lęki); przeżyłeś sytuacje traumatyczne (wypadek, świadek lub ofiara przemocy, klęski żywiołowe itp.) i wiele innych. Niewielu księży wie, że około 80% chorób ma charakter psychosomatyczny, tj. wywołane przeżyciami emocjonalnymi, które miały miejsce w określony sposób. Są to astma i nowotwory, choroby kobiece i sercowo-naczyniowe, choroby żołądkowo-jelitowe i endokrynologiczne itp. Najbardziej skutecznym sposobem leczenia ich jest?