Od autorki: garmoniya.org.ua Kiedy nasionko zaczyna wyrastać z ziemi, wypuszczając pierwsze zielone listki, bardzo ważne jest dla niego ile światła słonecznego otrzyma, jak często będzie podlewany, jak ostrożnie i z miłością się nim opiekujesz. To samo tyczy się dziecka, które właśnie stoi na własnych nogach i nie potrafi jeszcze samodzielnie poruszać się po tym ogromnym i nieznanym świecie. A dla niego nasza rodzicielska miłość i wsparcie są takimi promieniami słońca. A potem, niczym ziarno, w którym wszystko jest już początkowo zagnieżdżone, zacznie rosnąć i rozwijać się. Dziecko jest indywidualnością, jest wyjątkowe i niepowtarzalne. Tak jak w ogrodzie nie znajdziemy ani jednego zupełnie identycznego kwiatu, tak nasze dziecko jest cenne właśnie dlatego, że jest tym, kim jest. I, delikatnie mówiąc, dziwnie byłoby żądać, aby fiołek stał się różą tylko dlatego, że bardziej kochasz róże. Fiołek oczywiście z miłości do Ciebie i chęci sprostania Twoim wymaganiom starałby się jak mógł, ale wbrew naturze nie możesz się sprzeciwić i zdenerwowany nieudanymi próbami, zamiast zakwitnąć w całej okazałości, zwiędnie i nadając każdemu swój aromat. Jakie wsparcie możemy zapewnić naszemu dziecku? Przekazy wspomagające rozwój prezentowane są etapami – od urodzenia do 3 roku życia, a zwroty istotne w pierwszych etapach nie tracą na znaczeniu w kolejnych. Możemy powiedzieć lub zasugerować dziecku te przesłania, najważniejsze jest to, że czuje, że tak jest naprawdę, rodzice szczerze tak myślą. I bardzo, bardzo ważne jest, aby słowa pokrywały się z naszymi działaniami, z zachowaniem niewerbalnym (ton głosu, wyraz twarzy, oczy, postawa ciała), w przeciwnym razie dziecko uwierzy w dane zachowanie. Jeśli więc mówimy dziecku, że walka nie jest dobra, ale sami możemy je uderzyć, to dochodzi do wniosku, że można bić człowieka, bo robi to największa władza – rodzic. Dlatego ważne jest, aby te przesłania pochodziły z Twojego serca. Oto one: 1. Cieszę się, że żyjesz. Jeśli dziecko jest ciągle karcone i krytykowane, często wierzy, że jego istnienie nie jest mile widziane. On oczywiście nie rozumie tego świadomie; dzieje się to nieświadomie, co w przyszłości może przełożyć się na destrukcyjne postawy wobec siebie jako jednostki. 2. Należysz do tego świata. Ty, ja - jesteśmy częścią tego świata i wszystko w nim jest ze sobą powiązane. Możemy zaufać temu światu, na nim polegać. Świat Cię kocha i troszczy się o Ciebie. 3. Twoje potrzeby są dla mnie ważne. A skoro są ważne, to je zaspokajam, czyli nie tylko staram się zapewnić dziecku wyżywienie i zdrowie, ale też okazywać mu przyjazną uwagę, czułość i pochwałę, bawić się z nim, organizować wspólne zajęcia i tak dalej (w zależności od od potrzeb, odpowiadających jego wiekowi). 4. Cieszę się, że jesteś sobą. 3-letni chłopiec zaskoczył moją koleżankę psychologa pytaniem: „Mamo, jeśli cię uderzę, czy nadal będziesz mnie kochać?” Nie bez zdziwienia odpowiedziała: „Oczywiście, że będę cię kochać, ale będzie to dla mnie bolesne i nieprzyjemne, jeśli mnie pokonasz”. Zadowolony i radosny pobiegł się bawić... Jak ważna jest dla dziecka (a właściwie każdego człowieka) świadomość, że je akceptujesz, kochasz i będziesz go kochać w jakikolwiek sposób: kapryśny, walczący, przestraszony, płacz. I cieszysz się, że jest dokładnie taki, jaki jest i nie próbujesz go zmieniać. 5. Możesz rozwijać się we własnym tempie. „Ale Kola zaczął już samodzielnie siedzieć, a Lenoczka lepiej trzyma głowę”. Troska rodziców jest zrozumiała, ale ważne jest, aby zaakceptować fakt, że każdy ma swoje własne tempo rozwoju i nie porównywać dziecka z innymi dziećmi. Lepiej porównywać własne osiągnięcia, ciesząc się z każdego najmniejszego sukcesu dziecka. Przecież jeszcze wczoraj nie był w stanie sam dosięgnąć grzechotki, a dziś mu się to udało. 6. Możesz poczuć wszystkie swoje uczucia. Każde uczucie, które pojawia się u dziecka, ma swoje przyczyny. A ich tłumienie prowadzi tylko do tego, że część energii, która mogłaby zostać skierowana na rozwój ciała, skierowana jest na zapobieganie wypłynięciu uczucia na powierzchnię. I negatywneemocje, które nie zostały wyrażone od razu, kumulują się, dopóki nie zaowocują problemami w późniejszym życiu. Dziecięce żale pozostają na całe życie... Jeśli rodzice przyjmą dziecko tylko wtedy, gdy jest radosne i w dobrym nastroju, wówczas samemu dziecku będzie trudno zaakceptować swoje negatywne emocje. Ale dopiero po akceptacji odchodzą. Zwroty takie jak „mężczyźni nie płaczą”, „niedobrze jest się złościć”, „przestań się obrażać” można uznać za brak akceptacji. Dziecko poczuje, że jego uczucia są akceptowane, jeśli rodzice po prostu nazwieją uczucia, których doświadcza i pomogą mu je urzeczywistnić – „jesteś teraz smutny i płaczesz”, „jesteś bardzo zły”, „jesteś obrażony, że Nie kupiłem ci króliczka. Jak najlepiej odzwierciedlać uczucia dziecka, rozumieć je i komunikować się z nim, dobrze opisuje książka Yu B. Gippenreitera „Komunikuj się z dzieckiem. Jak?" 7. Kocham Cię i chętnie się Tobą opiekuję. Dziecko może wyciągnąć odwrotny wniosek, jeśli matka jest ciągle zmęczona, mówi, że nie chce gotować, jak jest tym wszystkim zmęczona, „a potem pojawia się to niegrzeczne dziecko”. 8. Możesz odkrywać i eksperymentować, a ja będę cię wspierać i chronić. Dziecko dopiero zaczyna poznawać świat, a to, jak w przyszłości ukształtują się odpowiednie cechy, zależy od tego, na ile wspierana będzie jego ciekawość i próby uczenia się czegoś z własnego doświadczenia. A my, jako troskliwi rodzice, dając mu wystarczająco dużo miejsca, uchronimy go przed niebezpieczeństwami, które mogłyby zagrozić jego życiu i dobru. Dlatego wiele matek uważa, że ​​lepiej pozwolić dziecku choć raz w swojej obecności spróbować dotknąć ognia, niż mu tego zabronić i tłumaczyć, że to nie zabawka. 9. Do poznawania świata możesz używać wszystkich swoich zmysłów. Świat jest tak ciekawy, że dziecko nie wystarczy widzieć, musi wąchać, lizać, smakować. Im więcej narządów zmysłów jest zaangażowanych, tym lepiej dziecko coś zapamiętuje i tym bardziej równomiernie rozwijają się wszystkie funkcje organizmu. Na palcach rąk i nóg znajduje się wiele punktów, których aktywacja sprzyja rozwojowi mózgu i poprawia funkcjonowanie organizmu. 10. Możesz zrobić wszystko tak długo, jak potrzebujesz. Małe dziecko może potrzebować znacznie więcej czasu na naukę nowej czynności, niż my mamy cierpliwość. A jeśli naprawdę chcemy, żeby dziecko się uczyło i zakorzeniło się w nim poczucie zwycięstwa, to w naszym interesie jest dać mu tyle czasu, ile potrzeba. 11. Możesz interesować się wszystkim. Każde pytanie zadane przez dziecko ma prawo zostać zadane. I wskazane jest, aby tego nie lekceważyć i nie dawać gotowych odpowiedzi. Aby pobudzić myślenie dziecka, możesz najpierw zapytać – co o tym myślisz? Niezależnie od tego, jakie pytanie może ci się wydawać - głupie, dziwne, skoro zadaje je dziecko - ma ku temu powód. I możesz wyjaśnić, co dokładnie ma na myśli i dlaczego pyta. A nawet jeśli nie znasz odpowiedzi, powiedz to, czego nie wiesz, ale możesz się dla niego dowiedzieć, i pamiętaj, aby odpowiedzieć później. Nasza negatywna reakcja na pytanie i milczenie pozwala dziecku dojść do wniosku, że jest to temat wulgarny i coś, o czym nie można rozmawiać z rodzicami. 12. Uwielbiam sposób, w jaki przejmujesz inicjatywę, rozwijasz się i uczysz. To, że mama i tata to lubią, dziecko widać po naszych przyjaznych twarzach, przyjaznym nastroju i zachęty do tej właśnie inicjatywy. Jednej z moich koleżanek, gdy jako dziecko próbowała pomagać mamie i babci w kuchni, powiedziano: „Nie rób tego, jesteś jeszcze mała, jak dorośniesz, to będziesz gotowa”. I naturalne zainteresowanie tym zniknęło. Jako dorosła łatwiej jej coś kupić w sklepie, niż sama coś ugotować. A jej krewni są zaskoczeni: „No cóż, dlaczego dziewczyna nie wyrosła na gospodynię domową?” 13. Kocham cię zarówno wtedy, gdy jesteś aktywny, jak i wtedy, gdy jesteś spokojny. Jak często zmęczeni pracą możemy powiedzieć dziecku bawiącemu się: nie hałasuj, siedź cicho, dlaczego jesteś taki głośny, uspokój się. Ale szczerze mówiąc, staramy się dostosować to do siebie, aby było dla nas wygodniejsze. A potem w okresie dojrzewania myślimy: dlaczego moje dziecko jest takie bierne. Dlatego bardzo ważne jest, aby nie tłumić energiidziecko, lepiej poprowadzić ją w konstruktywnym kierunku - zaproponować zbudowanie garażu z klocków, ugotować obiad dla lalek lub pomóc w czymś, z czym dziecko już sobie radzi. 14. Cieszę się, że zaczynasz myśleć samodzielnie. W szkole nie lubiłem pisać wypracowań, bo na dobrą ocenę musiałem pisać nie swoje przemyślenia, ale to, co o tym myślą krytycy; na uniwersytecie znowu podczas egzaminów sprawdzano pamięć – na ile pamięta się, co wymyślili inni z. Gdzie jest kreatywność? Dlatego też, jeśli chcemy wychować osobę kreatywną i samodzielnie myślącą, wydaje mi się, że bardzo ważne jest, aby pytać dziecko o zdanie, omawiać z nim nurtujące go pytania i stymulować rozwój jego wyobraźni. 15. Możesz się złościć, ale nie pozwolę ci skrzywdzić siebie ani innych. Dziecko w dalszym ciągu nie potrafi zapanować nad swoimi uczuciami, a gdy jest zły, pierwszym odruchem jest uderzenie sprawcy i oddanie ciosu. Nie pozbawiając go prawa do złości, możemy wskazać mu inne, dopuszczalne sposoby wyrażania złości. W jednej rodzinie dziecko zaskoczyło swoją babcię słowami: „Teraz jestem na ciebie bardzo zła, więc lepiej się do mnie nie zbliżaj. Teraz się uspokoję w kuchni, a potem przyjdę. Możesz mieć w domu gniewną poduszkę, w którą dziecko może uderzać, gdy jest na kogoś zły, lub nadmuchiwany młotek, którego może użyć do wyciszenia swojej złości. 16. Możesz powiedzieć nie i testować granice tyle, ile potrzebujesz. Czy znasz dorosłych, którym trudno jest komuś odmówić i zgadzają się wyświadczyć usługę, udzielić pomocy, chociaż tego nie chcą? W rezultacie odczuwają złość i poczucie winy, ale nie mogą nic zrobić. Myślę, że trudno im powiedzieć „nie”, bo boją się, że jeśli odmówią, stracą uczucie i miłość drugiej osoby. Dlatego tak ważne jest, aby dać dziecku możliwość powiedzenia „nie” i uznania jego prawa do tego, że nie chce czegoś zrobić: „Rozumiem, że nie chcesz teraz iść na spacer, ale muszę zrobić zakupy. Co będziemy robić? 17. Możesz nauczyć się myśleć samodzielnie, a ja będę myśleć samodzielnie. Zjedz owsiankę, ubierz się ciepło – namawia mama tonem nietolerującym sprzeciwów. A potem, jako dorosły, człowiek przejada się lub niedojada, ponieważ nie wie, jak słyszeć i rozpoznawać sygnały własnego ciała. Przecież to matka decydowała za niego, czy jest głodny i ile powinien jeść. Często zdarza się, że mama stoi na placu zabaw, jest jej zimno, ale dziecko biega z zawrotną szybkością - i jest mu gorąco. „Jest gorąco” – sygnalizuje ciało, „jest zimno” – mówi matka. Kogo powinien słuchać? A dorastając, takie dzieci pytają swoich mężów i żony: „W co mam się dzisiaj ubrać?” 18. Możesz jednocześnie myśleć i czuć. Zdarza się, że nawet dorosły jest zagubiony, w jego głowie pojawia się mnóstwo myśli i nie wiadomo, co robić, jak się zachować. Co możemy powiedzieć o dziecku? W takiej sytuacji pomocne może być zwrócenie się ku swoim uczuciom; możesz zadać sobie pytanie: „Co się ze mną dzieje? Jak się teraz czuję? A potem decyzja przychodzi sama. 19. Możesz wiedzieć, czego potrzebujesz i możesz poprosić o pomoc. Kiedyś pracując w przedszkolu bawiłyśmy się z dziećmi w córkę-matkę, ja byłam mamą. Musiałam zająć się innymi sprawami i powiedziałam, że czas, żeby mama poszła do pracy, pożegnałam się z „córkami”, zostawiając je „najstarszej córce”. Pół godziny później podbiegła do mnie dziewczyna, która na samym początku gry powiedziała: „A ja będę spać w twoich ramionach” – tak robiła przez całą grę i powiedziała z urazą: „Kiedy wyszedłeś , pożegnałeś się ze wszystkimi swoimi córkami, ale nie ze mną.” Nawet nie mogłem sobie wyobrazić, że to było dla niej ważne. Oczywiście przytuliłem dziewczynę i powiedziałem: „Spałaś, nie chciałem cię budzić. Po prostu wiedz, że jeśli to dla Ciebie ważne, możesz powiedzieć mamie o swoich pragnieniach, poprosić ją, żeby Cię przytuliła. Czasami tak naprawdę nie mamy pojęcia, czego dziecko potrzebuje, dlatego ważne jest, aby powiedzieć mu, że może nas poprosić o to, czego chce. 20. Możesz się ode mnie oddzielić, a ja nadal będę cię kochać. 3 lata to wiek, w którym dziecko dąży do samodzielności, a „ja sama” słyszymy niemal za każdym razem, gdy chcemy coś dla niego zrobić. Próbując spróbować swoich sił i zrobić…