POWRÓT DO PRZYSZŁOŚCI: znęcanie się, agresywne relacje i globalne uznanie(1) Dziś kontynuujemy naszą podróż przez fabułę filmu Roberta Zemeckisa „Powrót do przyszłość” (1985). Zadaniem domowym było obejrzenie fragmentu filmu od 80. do 90. minuty. Weźmy nożyczki redakcyjne w ręce i przejdźmy do analizy nowego fragmentu (2) W tej części tempo narracji ponownie nabiera tempa – 161 klatek! Nie jest to zaskakujące, skoro Ty i ja wkraczamy na metę. Ta część rozwiązuje ważną kwestię życia i śmierci głównego bohatera, Marty'ego McFly'a. Jeśli jego rodzice nie połączą się ponownie, nie urodzi się i dlatego będzie musiał zniknąć. Oczywiście temat czasu jest jednym z najciekawszych w twórczości filmowej. Warto przypomnieć, że w tłumaczeniu kino oznacza „ruchome obrazy”, w których zasady czasu i przestrzeni stanowią podstawę tego typu sztuki. Wielu reżyserów zdecydowało się na fabułę, w której główny bohater przenosi się albo do przeszłości, albo do przyszłości. Na przykład wśród współczesnych reżyserów filmowych Christopher Nolan aktywnie wykorzystuje pomiar czasu, aby pokazać swoim widzom złożone zjawiska ze świata fizyki i psychologii percepcji (na przykład czym są czarne dziury, entropia itp.). Wystarczy spojrzeć na jego najnowszy film „Tenet” (2020). Jednak wszystkie filmy o czasie mają ten sam problem – nielogiczność narracji i „dziury logiczne”. Kiedy główny bohater cofa się w przeszłość, już zagraża swojej egzystencji w przyszłości. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że tak. Ale jeśli istnieje w przyszłości (skąd przyszedł w przeszłości), to znaczy, że nadal przeżył i dlatego niebezpieczeństwo „żyje” tylko w jego (i naszej) wyobraźni? Okazuje się, że pokazano nam, że przyszłość zmienia się po przejściu w przeszłość – jest to już jakiś rodzaj alternatywnej, tymczasowej rzeczywistości, która mogłaby istnieć. Jeśli główny bohater zmieni przeszłość, nigdy nie będzie mógł wrócić do przyszłości, z której przyszedł. Większe wrażenie robią na mnie historie, w których główny bohater wracając do przyszłości odkrywa, że ​​zmiany już zaszły, po prostu nie były przez niego postrzegane jako artefakty przeszłości. Rozumiemy po fakcie, że zmiany już nastąpiły i pojmujemy znaczenie tych zmian poprzez podróże w czasie. Najbardziej tajemniczym momentem w tym temacie jest spotkanie głównego bohatera z samym sobą w przeszłości lub przyszłości. Pod tym względem bardziej „logiczne” są takie dzieła, jak animowany film animowany francuskiego reżysera Laloux Rene „Władcy czasu” (1982) czy krajowa adaptacja powieści Izaaka Asimowa „Koniec wieczności” (reż. Andrey Ermash, 1987). Grupa muzyków stawia czoła prześladowcom Biffa. Kadr z filmu „Powrót do przyszłości” (3) W tej części można wyróżnić około dziesięciu scen. Przypomnę, że w końcowej części opowieści twórcy uciekają się do przekrojowości, aby wciągnąć w jedną akcję wszystkich kluczowych bohaterów i zwiększyć napięcie w miarę rozwoju fabuły. Tutaj widzimy koniec sceny na parkingu, gdzie Biff eliminuje Marty'ego i zaczyna nękać Lorraine. Potem następuje scena, w której Marty zostaje zamknięty w bagażniku samochodu muzyków. Scena, w której Biff nęka Lorraine, a przybywający na ratunek George próbuje bronić honoru dziewczyny. Następnie następuje mała scena, w której jeden z muzyków otwiera bagażnik, w którym znajduje się Marty, i rani się w rękę. Następna jest długa scena, w której George wciąż broni honoru Lorraine i nokautuje Biffa ciosem w twarz. W międzyczasie można zobaczyć doktora Browna czekającego na Marty'ego w pobliżu ratusza. A także kilka scen z samego szkolnego tańca: Marty zastępuje gitarzystę, który doznał kontuzji ręki, ratując go wcześniej, oraz gdzie George całuje Lorraine. Potem Marty wykonuje rock and rolla. Poniżej znajduje się scena ostatniej rozmowy Marty'ego z młodymi rodzicami. Już z opisu scen można sobie wyobrazić, ile wydarzeń wydarzyło się w ciągu tych dziesięciu minut. Biff wykręcił George’owi rękę. Jeszcze z filmu„Powrót do przyszłości” (4) Porozmawiajmy teraz o kilku motywach psychologicznych, które pojawiają się po drodze. Pierwszym tematem jest oczywiście temat przemocy moralnej i fizycznej. Widzieliśmy już, jak tyran Biff Tannett znęca się nad nieskarżącym się Georgem. Można powiedzieć, że George jest lokalnym kozłem ofiarnym, przeciwko któremu Biff się upiera. Taka sytuacja jest częsta w grupach dziecięcych i młodzieżowych, gdzie występuje różnica wieku, siły fizycznej itp. Zwykle znęcanie się w szkołach i na uniwersytetach nazywa się współczesnym angielszyzmem - znęcaniem się (od angielskiego bulluing, „bullying”). W tym miejscu wypada wspomnieć o psychologii agresora i ofiary. Wszystkie dzieci w taki czy inny sposób starają się radzić sobie ze swoimi agresywnymi impulsami, które istnieją od chwili narodzin. Dla niektórych te agresywne momenty są skierowane na zewnątrz, podczas gdy dla innych są one skierowane do wewnątrz. W każdym przypadku mamy indywidualny obraz tego, jak dziecko radzi sobie z tym napięciem. W wyniku niekorzystnego rozwoju mogą utrwalić się takie cechy, jak masochizm moralny lub sadyzm, reakcja depresyjna itp. Znajdując się w pierwszych instytucjach socjalizacji, takie dziecko tylko wzmacnia swój stereotyp rodzinny. Nie należy jednak oczekiwać takich cech jedynie w rodzinach, w których występuje przemoc i okrucieństwo. Zdarzają się też sytuacje, gdy rodzice kochają i troszczą się o dziecko, ale ono mimo to dorasta ma problemy z charakterem. Mówimy nie tylko o atmosferze zewnętrznej w rodzinie, ale także o tym, jak dziecko radzi sobie ze swoim wewnętrznym napięciem wynikającym z popędów w kontekście ograniczeń społecznych. Fantazja dziecka działa bardzo nieprzewidywalnie i nigdy nie możemy z góry powiedzieć, jak to czy tamto wydarzenie wpłynie na jego psychikę. George całuje Lorraine na szkolnym balu. Kadr z filmu „Powrót do przyszłości” (5) W szczególności George dorastał, cierpiąc z powodu upokorzeń i przemocy fizycznej ze strony szkolnych znęcaczy, a Biff wyrósł na takiego tyrana, który przeważnie ukrywa swoją niepewność i tchórzostwo za udawaną brawurą i luźnością ręce. Należy powiedzieć, że nie ma ofiar bez gwałcicieli, tak jak nie ma gwałcicieli bez ofiar. Są to zasadniczo sparowane formy gier interakcji społecznych. Jednym z możliwych scenariuszy wystąpienia ofiary jest sytuacja, w której dziecko przestaje rozpoznawać swoje potrzeby i uczucia na rzecz pragnień swoich wychowawców (jakby zatracono cel instynktownego zachowania). Jednym z możliwych scenariuszy pojawienia się gwałcicieli jest niemożność kontrolowania swoich agresywnych impulsów z powodu własnego doświadczenia przemocy w dzieciństwie lub niemożność umieszczenia nieznośnych uczuć i doświadczeń w obecności znaczących osób. Powtarzam jeszcze raz, że nie ma jednej standardowej odpowiedzi wyjaśniającej przyczynę pojawienia się tego tandemu „gwałciciel-ofiara”. Mogę też dodać, że te wzorce zachowań można spotkać także w rodzinach, w których są osoby uzależnione chemicznie, osoby ciężko chore (zarówno fizycznie, jak i psychicznie) i tak dalej. Alternatywnie jest to „trójkąt Karpmana” w rodzinie alkoholika (ofiara, tyran i wybawiciel). Jednak Georgeowi udało się znaleźć siłę i poradzić sobie ze swoim nawykowym strachem. Ratując honor swojej ukochanej, poświęca swoje tchórzostwo, aby ocalić ją przed przemocą Biffa. Wróg zostaje pokonany, a szkoła wyczuwa nowego bohatera. Na balu sukces George'a zostaje ugruntowany - ponownie odzyskuje swoją dziewczynę i całuje ją. Marty McFly wykonuje na gitarze elektrycznej kultową piosenkę Chucka Berry'ego „Johnny B. Goode”. Kadr z filmu „Powrót do przyszłości” (6) Marty odgrywa w tych scenach rolę towarzyszącą. Okazuje się, że zwycięstwo George'a nad Biffem nie wystarczy, aby odzyskać rodziców. Potrzebujemy kolejnego pocałunku od George'a i Lorraine. To właśnie w tym fragmencie omawianego fragmentu widzimy, jak Marty koryguje paradoks czasu, grając na gitarze elektrycznej, aby jego rodzice mogli się całować podczas tańca (jak głosi legenda ich znajomości). Marty staje się także na chwilę „założycielem” nowego kierunku - rock and rolla. Historycznie rzecz biorąc, założycielami rock and rolla są Elvis Presley i Chuck Berry (właśnie!