Tragedia w dwustu sześćdziesiątej trzeciej moskiewskiej szkole wstrząsnęła całym krajem. Do tego momentu nie mogliśmy uwierzyć, że coś takiego mogło nas spotkać. Bo wojny gangów można wytłumaczyć strzelaninami na ulicach. Można się domyślić, dlaczego żołnierz poborowy chwyta za karabin maszynowy i zaczyna strzelać na wszystkie strony. Ale co musiało się stać z doskonałym uczniem, żeby przyszło mu do głowy przyjść do szkoły z dwoma karabinami i wziąć swoich kolegów jako zakładników? Straszliwym skutkiem są dwa życia: młodego nauczyciela geografii i policjanta. Chociaż może to również obejmować życie Serezhy G. Bez względu na decyzję sądu, jest mało prawdopodobne, aby sam nastolatek zniósł wszystko, co się wydarzyło. Jednak wszyscy musimy spróbować zrozumieć możliwe przyczyny tej tragedii, aby zapobiec jej powtórzeniu się. Właśnie o tym jest nasza rozmowa z psychologiem i psychoanalitykiem Ekateriną Antonovą. — O ile nam wiadomo, Siergiej został wysłany do szkoły, gdy miał pięć lat. Oznacza to, że jest o dwa lata młodszy od swoich kolegów z klasy. Czy to mógł być jeden z powodów tego, co się stało? - Z pewnością! Jeśli jego koledzy z klasy mają szesnaście lat, a on zaledwie czternaście, poczuje się jak wyrzutek, nawet jeśli chłopcy z jego klasy dobrze go traktują. Bo mają już daty, notatki, a on jeszcze nie nadaje się do tej roli. I żadna ilość jego zasług i osiągnięć akademickich nie wypełni tej luki. „Ale dziś wielu rodziców chętnie posłałoby syna do szkoły od piątego roku życia, aby w przyszłości wydłużyć „przerwę” między ukończeniem szkoły a powołaniem do wojska. Zapewnia to kilka prób dostania się na uniwersytet - Ale nie wystarczy umieć czytać i pisać! W wieku pięciu lat świadomość dziecka ukształtowała się jedynie w formie zabawy; dziecko nie jest psychicznie i emocjonalnie gotowe do szkoły. To to samo, co sztangista, który natychmiast zwiększa ciężar sztangi o pięćdziesiąt kilogramów. Może i to przyjmie, ale skończy się to przepukliną kręgosłupa. Podobnie zdolne dziecko poradzi sobie z nauką, ale nie będzie jej traktować jako czegoś poważnego i odpowiedzialnego, ponieważ typ aktywności edukacyjnej kształtuje się dopiero do siódmego roku życia. Jednak rodzice postrzegają szkołę jako bardzo poważne i odpowiedzialne zajęcie i tego samego wymagają od swojego dziecka. Ale nie rozumie, dlaczego ma siedzieć i słuchać nauczyciela, kiedy chce biegać i bawić się. Dlaczego on musi codziennie wstawać wcześnie i iść do szkoły, kiedy chce spać? Tak, lepiej wysłać go do jakichś klubów i sekcji, wymyślić zajęcia rozwojowe, ale nie łam jego natury! - Co to jest załamanie nerwowe? - Jest to nagłe uwolnienie nagromadzonego przez bardzo długi czas napięcia i to bardzo silnego. Z reguły forma, w jakiej to napięcie się rozlewa, nie jest adekwatna do przyczyny, która wywołała sam plusk. Agresja ta niekoniecznie będzie skierowana na zewnątrz, może być również skierowana na siebie i wówczas grozi poważnymi chorobami. — Psychologowie podejrzewają, że to rodzice zachęcali nastolatka do bycia najlepszym. Ale myślę, że jest w tym cząstka jego kompleksu niższości... - Skąd się wziął ten kompleks? Ponieważ rodzice bardzo często rysują z góry model swojego idealnego dziecka, a potem nie ma ono innego wyjścia, jak tylko odpowiadać temu modelowi. Bo generalnie dzieci starają się sprostać oczekiwaniom rodziców. I nikt nie zapyta dziecka: „Jak to jest u Ciebie? Co czujesz, przez co przechodzisz? Ani ty, ani ja nie wiemy, co działo się w domu, kiedy coś mu nie wychodziło: czy było wsparcie, czy było współczucie, czy była absolutna miłość bez żadnych wymagań? „Ale wiemy, że miał sześć lekcji matematyki i osiem lekcji fizyki tygodniowo, korepetytorów i rodziców, którzy wymagali czytania literatury religijnej i zapamiętywania modlitw. Jeszcze jeden niuans. Wyrósł na towarzyskiego i towarzyskiego chłopca, był dobrze traktowany w klasie, ale w ogóle nie miał przyjaciół. – Jak mogłoby być inaczej? W tym wieku różnica dwóch lat to przepaść. Zarówno pod względem fizjologicznym, jak i psychicznym.Aby się porozumieć - tak, komunikowali się z nim, ale dla przyjaźni wybrali rówieśników. U takich dzieci załamanie nerwowe może objawiać się bardzo wczesnym początkiem aktywności seksualnej - jest to także dowód dla ciebie i innych, że jesteś coś wart. „Niedługo przed tą tragedią rodzice Siergieja „sprezentowali” mu młodszego brata. Mówią, że Siergiej praktycznie w ogóle nie wychodził na dwór, a jeśli już, to tylko z bratem. Czy pojawienie się drugiego dziecka mogło wywołać w jego duszy taką eksplozję? Z pewnością natychmiast przestał być centrum wszechświata, a cała uwaga skupiła się na dziecku. Być może czuł, że nie może już być najlepszy dla swoich rodziców, bez względu na to, jak bardzo się starał. Wydaje mi się, że gdyby nie chodził z bratem, ale z chłopakami, nawet gdyby spróbował piwa lub zaciągnął się papierosem, to nie doszłoby do tak potężnego konfliktu wewnętrznego. Nie czułby się taki samotny. Dziecko nie powinno spełniać oczekiwań swoich rodziców; jest to okrutne i niesprawiedliwe. — Kiedy policjanci byli już na dole, powiedział następujące zdanie: „Dlaczego nie rozpoczęli ataku? Chcę już umrzeć. I kilka razy powtórzył słowa „chcę umrzeć”... – Nawet z zewnątrz nie ma wątpliwości, że nastolatka była w najgłębszej depresji. Z pewnością miał też myśli samobójcze, ale pojawiły się one nie tego strasznego dnia, ale znacznie wcześniej. Trudno teraz powiedzieć, czy chciał kogoś zastrzelić, czy popełnić samobójstwo na oczach klasy. Widziałem jego zdjęcia. To nie jest tylko dziecko zamknięte i powściągliwe, to jest dziecko głęboko nieszczęśliwe. Był rozdarty od środka, oddzielony od własnych pragnień i emocji. „Już wiadomo, że ostatnio głęboko uzależnił się od gry komputerowej, w której głównym celem jest zabicie jak największej liczby osób. Czy ma to jakieś znaczenie dla Ciebie, jako psychologa? – Oczywiście, wybór gry nie jest przypadkowy. To nie jest odgrywana agresja. „Grzeczny chłopiec” nie może nakrzyczeć na dorosłych, nie może się z nimi kłócić, nie ma prawa okazywać złości i oburzenia. A co jeśli gromadzi się latami? Wybiera dla siebie najbardziej agresywną grę, w której może wyrzucić całą swoją negatywność. I kolejne ważne pytanie: czy zatracił granicę między światem realnym i wirtualnym? Kim się czuł, gdy przyszedł do szkoły z dwoma karabinami: uczeń dziesiątej klasy czy superbohater z gry komputerowej? - Co więcej, pierwszym strzałem zranił tylko nauczyciela geografii. Po czym był szczerze zaskoczony: „Dlaczego on żyje? Przecież go zabiłem!”, a potem z zimną krwią strzelił mu w głowę. „Widzisz, to wszystko znacznie bardziej przypomina działania bohaterów gier komputerowych, gdzie śmierć jest zabawką, a nie rzeczywistością”. On zachowuje się w ten sam sposób. Ma wrażenie, jakby coś „zamieniło się” w jego głowie i dwa życia – realny i wirtualny – nałożyły się na siebie. Może dlatego tyle razy później powtarzał: „Nie chciałem nikogo zabić”. Ale w tym dramatycznym momencie on i komputerowy superbohater byli prawdopodobnie jednym. O uzależnieniu od hazardu już wspominaliśmy. Następuje zanurzenie w wirtualnym świecie, w którym możesz realizować wszystkie swoje potrzeby emocjonalne. Ale nie grał w „elfy” i „hobbity”, grał w „strzelca”, w którym musiał zabić. Była to zatem potrzeba emocjonalna. — Z jakiegoś powodu przypomniało mi się podobne wydarzenie. Chłopiec został zabrany do szkoły bardzo wcześnie, po czym „przeskakiwał” przez całą klasę. W rezultacie wstąpił na uniwersytet, gdy miał zaledwie piętnaście lat. Skończył szkołę znakomicie, zaczął pracować i nagle zmarł – serce mu stanęło. Potem zaczęli pamiętać, że nawet w szkole bił pierwszoklasistów, ponieważ był znacznie słabszy od swoich kolegów z klasy. Na uniwersytecie cierpiał na to, że dziewczyny nie zwracały na niego uwagi, małego chłopca. Takie jest krótkie życie cudownego dziecka — Znowu pytanie: czy on sam chciał być tym cudownym dzieckiem? A może to tylko ambicje i próżność jego rodziców, którzy o wszystkim decydowali za niego? Dorośli bardzo często narzucają dzieciom swoje niezrealizowane nadzieje i plany, tak jakby dzieci mogły przeżyć za nas nasze życie lepiej i skuteczniej. I w ten sposób pozbawiamy dzieci ich własnego losu. - Więc jeśli to wszystko podsumujemy.