Od autora: Opublikowano po raz pierwszy 21.01.2012 w moim autorskim biuletynie „Poważne problemy dzieciństwa w prostych słowach” - Święta Nowego Roku minęły i dziś chcę z Państwem porozmawiać o depresja dziecięca. To właśnie ta przypadłość częściej nawiedza dzieci przed i po wakacjach. Po raz pierwszy spotkałam się z depresją u dzieci (i u dzieci w ogóle!) w szkole. Była to dziewczyna, uczennica pierwszej klasy. Jej stan był tak oczywisty, jak dla mnie wówczas niewiarygodny. I co dziwne, to dziewczyny najczęściej cierpią na tę, ośmielę się to powiedzieć, chorobę. Jak inaczej to nazwać, skoro nawet w niewielkim organizmie, zaledwie 1,2 m wzrostu, wyczuwalny był letarg, powiedziałbym „starcze” zmęczenie? Oczy dziecka były matowe. Ale! Dziewczynka była bardzo posłuszna: siadała, gdy kazano jej usiąść, podchodził do nauczyciela, gdy ktoś ją wzywał, nigdy nie wstawała na przerwach ani nie wychodziła na korytarz, żeby pobiegać z innymi dziećmi. Robiła wszystko powoli i bez zbędnych ruchów. Nigdy nie widziałem uśmiechu, ani nawet niezadowolenia na jej twarzy. Słuchała uważnie i wszystko robiła dokładnie. Na moich zajęciach trudno jej było coś narysować czy wyrzeźbić, długo przesiadywała nad kartką papieru czy plasteliną – wydawało się, że brakuje jej dziecięcej spontaniczności i twórczego ducha, z jakim każde dziecko podchodzi do pracy. Nawet teraz, kiedy do Ciebie to piszę, jest bardzo trudna do zapamiętania. I będziesz w stanie rozpoznać przygnębione dziecko także po swoich uczuciach - obok niego jest bardzo ponuro i smutno, a w jego klatce piersiowej pojawia się naglące uczucie głębokiego smutku. Dlatego rodzicom trudno jest samodzielnie poradzić sobie z tym stanem. Tutaj potrzebujemy dodatkowej siły, aby pokonać ten mrok i zacząć coś robić, bo... Główną oznaką depresji jest brak chęci do działania i ruchu. Ci, którzy za swoje motto uznają hasło „Życie to ruch!”, natychmiast zrozumieją, o co chodzi. Ale nawet jako kontemplator lub teoretyk człowiek wie, że ruch jest wszędzie, szczególnie w myślach i ideach. A depresja pod tym względem minimalizuje każdy ruch, każde działanie, a zatem samo życie jako ogólna koncepcja. Każdy ruch charakteryzuje się impulsem. Nie zobaczysz tego impulsu u dzieci z depresją. Być może zastanawiasz się, jaka jest przyczyna tego stanu? Odpowiedź jest prosta aż do banału – przyczyna leży w rodzicach. Dokładniej, w ich zatrudnieniu na poziomie mentalnym. Oni, nasi drodzy rodzice, potrafią być tak pochłonięci pracą lub problemami, że w rzeczywistości „nie zauważają” swojego dziecka. Jest niskiego wzrostu i być może małej wiedzy, ale wyczuwa duchową bliskość i oddalenie jak radar. Nie da się tego obejść. Dlatego sytuację z depresją komplikuje fakt, że rodzice są zajęci pracą lub innymi zmartwieniami, co wydaje im się najważniejsze, ale z dzieckiem (ich zdaniem) wszystko jest w porządku, ponieważ dostaje wszystko, czego potrzebuje - jedzenie, ubranie i schronienie Inną opcję depresji dziecięcej można zaobserwować u chłopców bliźniaków – jeden z bliźniaków jest bardziej aktywny, bardziej towarzyski, a drugi jest bardziej skłonny do rozumowania, spokojniejszy i śpi więcej/dłużej. W mitologii egipskiej za dzieci bliźniacze uważa się jedną osobę urodzoną w dwóch ciałach, dlatego bliźnięta „wyglądają” jak przeciwieństwa. Jak jedna postać podzielona na 2 części, a naukowcy naszych czasów nie zawsze potrafią wyjaśnić niesamowity związek między bliźniakami. Sami chłopcy są stworzeniami bardziej ekstrawertycznymi i dlatego reagują bardziej agresywnie na zakazy. Ale w przypadku bliźniaków dotyczy to tylko jednego z nich. U innych (przy pewnej postawie rodziców) powszechne jest „zanurzanie” w sobie negatywnych emocji, zamykanie się na innych i kierowanie wszelkiej agresji na swoje wewnętrzne „ja”. Będzie to warunek wstępny rozwoju depresji. Kiedy negatywne emocje pozostają w środku i kumulują się, ich poziom może osiągnąć punkt krytyczny. Jest to swego rodzaju „linia wodna” duszy dziecka, powyżej której nurkowanie prowadzi najpierw do krótkotrwałych stanów depresyjnych, a następniejuż do samej depresji. Może objawiać się sezonowo lub być „powiązana” z pewnymi wydarzeniami, np. wakacjami, zajęciami w szkole, wyjazdami do krewnych lub w określone miejsca. Opisany mechanizm depresji działa obecnie tak samo u dziewcząt i chłopców przejdźmy do pytania „jak możemy pomóc dzieciom wyjść z depresji?” Na początek Wy, drodzy czytelnicy, musicie mieć jasne pojęcie, z czym walczyć. Jak już pisałam powyżej, depresja jest chorobą złożoną i zarówno rodzice, jak i dziecko muszą wspólnie z niej wyjść. A z psychologicznego punktu widzenia dziecko (a nawet dorosły) nie jest w stanie samodzielnie, jednym wysiłkiem woli, wyjść z depresji. Wyjątkiem są ci, którzy zostali przeszkoleni, aby „rozpoznawać” lub, innymi słowy, być świadomi swoich emocji. Dotyczy to tylko dzieci w wieku 15-16 lat, gdy poziom inteligencji jest wystarczająco rozwinięty. Jak określić obecność depresji za pomocą oznak pośrednich? Preferowanie szarości w ubiorze (dotyczy to również dzieci), przedmiotach osobistych i ekspresji twórczej (rysunki, kolaże itp.). Nie oznacza to jednak sytuacyjnego, jednorazowego wyboru koloru. Taki okres może trwać od tygodnia lub dłużej, bez górnej granicy i jest bardzo zauważalny dla innych. Można usłyszeć takie zwroty jak: „Dlaczego on/ona zawsze rysuje prostym ołówkiem?”, „W tym ubraniu wygląda jak mysz”. Za pomocą czego w 90-100% można rozpoznać depresję? dokładne i oszczędzające czas, znam dwa: 1) diagnostyczny rysunek mandali (terapia mandalą, jako metoda arteterapii) i 2) test koloru Luschera. Do wszystkich testów podchodziłem osobiście i to więcej niż raz. Zachwyciły mnie właściwości diagnostyczne i dokładność tych metod. O samych testach porozmawiamy bardziej szczegółowo w następnym artykule. Więc pomóż w depresji. Zanim dostosujemy cokolwiek do dziecka, rodzice muszą przejść pewne szkolenie. Po pierwsze, to uświadomienie sobie, co od Ciebie zależy, a co nie. Twoje zachowanie i postawa wobec dziecka zależy od Ciebie, tj. jak z nim rozmawiasz, jakich słów używasz, czy starasz się na niego wpłynąć sugestiami i obawami, czy też stosujesz pozytywne nastawienie, czy umiesz go słuchać, rozumieć, czego dziecko chce. Po drugie, świadomość, że nie da się tego zrobić, to „dostać się” do głowy dziecka i cokolwiek tam zmienić. Zmiany przychodzą dopiero wtedy, gdy dziecko intuicyjnie zrozumie, że ma wsparcie, ochronę, że jest słuchane i kochane. Być może konieczna będzie w tym celu wizyta u specjalisty. Pamiętaj, że depresja nie jest prostą przypadłością i jeżeli nie starcza Ci sił, nie zrażaj się – bo zawsze jest wyjście. Zrób sobie przerwę i daj sobie czas na zmianę. A kiedy zaczną się manifestować, sprawy potoczą się naprzód. Najważniejsze, aby się nie spieszyć. Gdy już zaczniesz się zmieniać, możesz zabrać dziecko na zajęcia korekcyjne lub zacząć ćwiczyć metody arteterapeutyczne. Te ostatnie najlepiej i najłatwiej jest opanować samodzielnie. Podam szereg specjalistów oraz listę referencji, którzy mogą Państwu pomóc. A więc specjaliści: psychologowie kliniczni, psychoterapeuci z zakresu terapii Gestalt, arteterapii, psychodramy, psychoanalitycy, NLP, psychologowie rozwojowi oraz osoby, które przeszły specjalne szkolenie w zakresie pracy ze stanami depresyjnymi (z reguły jest to wskazane w prezentacjach). Literatura na temat arteterapii do pracy niezależnej: 1) Kopytin A.I., Svistovskaya E.E. „Arteterapia dzieci i młodzieży”. M.: Cogito – Centrum, 2007; 2) Diagnostyka w arteterapii. Metoda mandali. Edytowany przez A.I. Kopytina, St. Petersburg: Rech, 2005; 3) Praktyczna arteterapia: leczenie, rehabilitacja, trening / wyd. sztuczna inteligencja Kopytina. - M.: "Cogito-Center", 2008. - 288 s. 4) Purnis N.E. „Terapia sztuką. Aspekty psychologii transpersonalnej”. - St.Petersburg: Rech, 2008 - 208 s. Szczególną uwagę pragnę zwrócić na proste, codzienne sposoby komunikacji pomiędzy Tobą i Twoim dzieckiem. Spróbuj ożywić jego życie: wybierzcie i przeczytajcie wspólnie ulubioną książkę, obejrzyjcie kreskówkę, wybierzcie się na lodowisko lub zjeżdżalnię, wybierzcie się na spacer do parku,.