Wina: za działanie lub jego skutek, za bierność, za niewystarczający sukces, za porażkę, za szczęśliwsze życie innych ludzi, za obecną nieprzyjemną sytuację i w ogóle za wszystko, co frustruje, frustruje lub nastręcza niewyobrażalnych trudności. Dlaczego ludzie czasami obwiniają siebie, a czasem innych ludzi lub bezduszne okoliczności? Pod jakim kątem należy spojrzeć na cechy takiego wyboru zarówno w odniesieniu do siebie, jak i do innych (przyjaciół, klientów, współpracowników, wrogów itp.) Myślę, że tutaj możemy zacząć od czterech „filarów”, m.in jedna charakterystyczna cecha konkretnej osoby i trzy błędne przekonania, w takim czy innym stopniu nieodłączne każdemu. Te cztery „filary”: rodzaj umiejscowienia kontroli, czarno-białe myślenie, podstawowy błąd atrybucji, niezwykle wąskie „pole widzenia” (w sensie czasoprzestrzennym). Napisano na ten temat aż nadto. W niezwykle uproszczonej formie możemy powiedzieć, że każda osoba ma trwałą cechę w zakresie wyobrażenia o swoich możliwościach: jednostka z wewnętrznym umiejscowieniem kontroli wierzy, że wszystko zależy od niej; osoba z zewnętrznym umiejscowieniem kontroli jest pewna, że ​​wszystko na świecie jest winne czynników i okoliczności zewnętrznych. Osobom o różnym typie umiejscowienia kontroli może być trudno komunikować się nawet na tematy codzienne. Przyjaciel A skarży się przyjacielowi B na ciągłe niepowodzenia (w sferze materialnej, seksualnej lub innej), a rozmówca B nie rozumie, dlaczego A nie bierze się w garść i nie koryguje niepożądanej dla niego sytuacji. Każdy ma swoje doświadczenia życiowe, własne zasoby fizyczne i psychiczne, różne rodzaje umiejscowienia kontroli. Oczywiście rodzaj umiejscowienia kontroli bezpośrednio wpływa na to, gdzie, na kogo i w jakim stopniu zrzuca się winę za kłopoty. Co więcej, nie można powiedzieć, że jedno miejsce jest lepsze lub gorsze od innego. Osoby o umiejscowieniu wewnętrznym mają tendencję do obwiniania siebie za wszystko i zawsze (stąd utrata poczucia własnej wartości, obsesyjne myśli, nerwica itp.); osoby posiadające zewnętrzne umiejscowienie kontroli tradycyjnie „nie widzą belki we własnym oku” (stąd np. paradoksalnie zawyżona samoocena połączona z pewnością, że mają ciągłego pecha, przekonaniem, że świat „jest im winien”, ciągła frustracja, nerwica, niemożność pracy nad sobą). Prawdopodobnie dziedziczny typ układu nerwowego również odgrywa rolę w tworzeniu locus. Zazwyczaj miejsce danej osoby znajduje się na linii gdzieś pomiędzy biegunami wewnętrznym i zewnętrznym oraz w różnych pozycjach, w zależności od charakteru i specyfiki sytuacji. Co więcej, może być różnie na różnych poziomach świadomości, co pokazują na przykład eksperymenty terapii rodzinnej: mąż obwinia żonę, żona obwinia męża, ale w trakcie wykonywania określonych ćwiczeń oboje stają się świadomi własnych wad. Negatywne konsekwencje stałego umiejscowienia kontroli można w pewnym stopniu skorygować. Odnosi się to również do procesów podziału winy czarno-białego myślenia. Znowu dobrze znana koncepcja. Nawet w procesie karnym, gdzie werdykt przeciwko oskarżonemu może brzmieć jedynie „winny” lub „niewinny”, wyroki wydane wspólnikom przestępstwa mogą się znacznie różnić. Często w nieprzyjemnej sytuacji nie należy zrzucać winy wyłącznie na jedną osobę lub okoliczność. Ale, jak w wielu innych przypadkach („głupiec”/„mądry”, „sukces”/„porażka” itp.), ludzie ciążą ku biegunom („to moja wina”/„nie mam z tym nic wspólnego” ”). Tak naprawdę dzisiejsza porażka może cię czegoś nauczyć lub zamienić w jutrzejszy sukces. Nie spiesz się z oceną: każdy święty ma przeszłość, każdy grzesznik ma przyszłość. - O. Wilde. Podstawowy błąd atrybucji. Dziś dość popularne zjawisko. Jego istotę najłatwiej pokazać w tabeli.Tabela. Podstawowy błąd atrybucji: Oznacza to, że w sytuacjach naszego sukcesu przypisujemy go naszym cechom osobistym, a w przypadku sukcesu innych osób.