Od autora: O korzyściach wynikających z korekcji w przypadku autyzmu Ocena skuteczności działań korekcyjnych u osób cierpiących na zaburzenia ze spektrum autyzmu Natarova K. A. *Cel badania: ocena skuteczność działań rehabilitacyjnych u osób z rozpoznaniem spektrum autyzmu. Przebadano 101 osób. Spośród nich 57 to nieletni, a 44 to osoby dorosłe, u których zdiagnozowano spektrum autyzmu przed 18. rokiem życia. Praca korekcyjna jest najskuteczniejsza, gdy wiek jej wystąpienia wynosi od 3 do 5 lat, co najmniej 2-3 razy w tygodniu i trwa co najmniej 5 lat. Udział rodziców w procesie korekcji znacząco poprawia dynamikę. Słowa kluczowe: korekcja, zaburzenia autystyczne, dynamika Ocena efektywności rehabilitacji u pacjentów z zaburzeniami autystycznymi. Natarova KA Zakład Konsultacyjno-Diagnostyczny Podstawowej Opieki Zdrowotnej nr 2. 630058, Nowosybirsk, ul. Ruskaja 37. Celem pracy jest zbadanie efektywności rehabilitacji pacjentów z zaburzeniami autystycznymi (AZS). Zbadano 101 pacjentów z AZS w wieku 3–40 lat. Praca rehabilitacyjna jest bardziej efektywna w wieku jej rozpoczęcia, od trzech do pięciu lat. Musi to być 2 lub 3 razy w tygodniu, nie krócej niż pięć lat. Udział rodziców w procesie resocjalizacji poprawia dynamikę. Słowa kluczowe: zaburzenia autystyczne, rehabilitacja, dynamika. Jak wynika z literatury, w ciągu ostatnich 20 lat nastąpiła znacząca zmiana w stanie zdrowia psychicznego populacji dzieci i młodzieży Federacji Rosyjskiej w kierunku wzrostu częstości występowania zaburzeń ze spektrum autyzmu [1]. Podobne zmiany w strukturze zachorowalności psychicznej dzieci i młodzieży odnotowano w wielu innych krajach, m.in. w Wielkiej Brytanii, USA, Kanadzie i Szwecji [2]. Obecnie w literaturze coraz częściej można znaleźć dane z badań epidemiologicznych wskazujące na częstość występowania objawów autyzmu dziecięcego – 21–26 przypadków na 10 tys. dzieci. Natomiast według badań przeprowadzonych przed 1990 rokiem odsetek ten wynosił 3–6 przypadków na 10 tys. dzieci [3, 4]. Według badań jednym z ważnych przejawów dysontogenezy w zaburzeniach autystycznych jest naruszenie adaptacji społecznej na skutek naruszenia. umiejętności komunikacyjne, co skutkuje izolacją społeczną, występowaniem niezwykle wąskiego kręgu społecznego, ograniczonego z reguły do ​​rodziny nuklearnej i obniżeniem jakości życia [3]. Do pogłębienia się nieprzystosowania społecznego predysponują: brak środków psychokorekcyjnych, niekorzystna sytuacja moralna w rodzinie, brak komunikacji ze zdrowymi rówieśnikami, obciążenie patologiami neurologicznymi, opóźnienie w rozwoju intelektualnym [4], biorąc pod uwagę wzrost spektrum autyzmu konieczne jest usprawnienie organizacji wszechstronnego leczenia psychokorekcyjnego i leczniczego dla pacjentów z zaburzeniami autystycznymi. Prace korekcyjne powinny być prowadzone z uwzględnieniem charakterystyki postaci klinicznych tej grupy chorób i powinny mieć na celu rozwój umiejętności komunikacyjnych oraz poszerzenie zdolności adaptacyjnych jednostki [5, 6]. Ciągłość pomiędzy specjalistami obserwującymi dziecko: psychiatrami, psychologami, psychoterapeutami, nauczycielami i lekarzami innych specjalności będzie pozytywnie wpływać na proces korekcyjny [7, 8]. Dla większej efektywności konieczne jest włączenie rodziców w proces korekcyjny. Celem badania była ocena skuteczności działań korekcyjnych u osób z zaburzeniami autystycznymi. Materiał i metody. Prace prowadzono w latach 2007-2009 na oddziale psychoneurologicznym Moskiewskiego Miejskiego Szpitala Klinicznego nr 2 w Nowosybirsku. W badaniu wzięło udział 101 osób, u których zdiagnozowano spektrum autyzmu. W badaniu wzięło udział 57 nieletnich w wieku od 3 do 17 lat i 44 osoby dorosłe z następstwami autyzmu w wieku od 18 do 39 lat. Jako główne metody badawcze zastosowano kliniczne, eksperymentalne metody psychologiczne i statystyczne. Dynamikę oceniano na podstawie nasilenia objawów klinicznych, tj jako powstawanie oligofreniiwada, narastający autyzm, brak mowy, wyraźne stereotypie motoryczno-mowy. Oceny przystosowania społecznego dokonano na podstawie możliwości uczęszczania i ukończenia placówki oświatowej, w zależności od rodzaju placówki oświatowej, do której uczęszcza pacjent (szkoła ogólnokształcąca, szkoła poprawcza, technikum, uczelnia), według formularza wykształcenia (ogólnego, indywidualnego, w domu), według umiejętności zastosowania zdobytej wiedzy po ukończeniu placówki oświatowej (kontynuuje naukę, pracuje w swojej specjalności, wykonuje pracę niewykwalifikowaną, pracuje w jednym miejscu przez dłuższy czas) długoletni, nie pracuje, nie studiuje i nie pracuje). Rozpoznanie postawiono zgodnie z kryteriami diagnostycznymi ICD-10. Do analizy statystycznej uzyskanych danych wykorzystano testy Studenta oraz wyniki transformacji kątowej Fishera. Spośród 101 chorych objętych badaniem prace korekcyjne wykonywało 41 osób (40,5%). Korekta miała na celu zwiększenie zdolności adaptacyjnych, poprawę umiejętności komunikacyjnych, rozwój mowy i umiejętności motorycznych. Spośród pacjentów, u których przeprowadzono korekcję, dodatnią dynamikę zaobserwowano u 25 osób. (60,9%), negatywne – u 16 (39,0%). U pacjentów, u których nie przeprowadzono prac korekcyjnych, dodatnią dynamikę stwierdzono u 6 (10,0%) osób, ujemną u 54 (90,0%). Oczywiste jest, że u pacjentów, u których przeprowadzono zabiegi korekcyjne, odnotowano dodatnią dynamikę istotnie częściej niż wśród pacjentów, którzy nie wzięli udziału w korekcie (p<0,001). Na potrzeby badania pacjentów, u których przeprowadzono działania korygujące, podzielono na dwie grupy. Pierwszą grupę stanowili pacjenci, u których korektę przeprowadzano regularnie, co najmniej 2-3 razy w tygodniu i trwała ona co najmniej 5 lat. W tej grupie wyodrębniono następujące podgrupy wiekowe. Pacjenci, którzy brali udział w zajęciach korekcyjnych od 3-5 roku życia. Liczebność tej podgrupy wynosiła 14 osób, z czego dodatnią dynamikę odnotowano u 13 (90,0%), ujemną dynamikę u 1 (10,0%). Do drugiej podgrupy zaliczały się osoby, u których korektę przeprowadzono od 5-7 roku życia. Składało się z 5 osób, z czego dodatnią dynamikę odnotowano u 4 (90,0%), ujemną dynamikę u 1 (10,0%); w tym przypadku korektę przeprowadzono metodami nietradycyjnymi. Nie było statystycznie istotnej różnicy pomiędzy tymi dwiema podgrupami. Trzecią podgrupę stanowili pacjenci objęci procesem resocjalizacyjnym w wieku od 7 do 12 lat. Było ich 6 osób, dodatnią dynamikę zaobserwowano u 3 (50,0%) osób, ujemną u 3 (50,0%). Czwartą podgrupę stanowiło 5 osób, u których przeprowadzono korektę w wieku od 12-16 lat. Dodatnią dynamikę odnotowano w 2 przypadkach (40,0%), ujemną w 3 (60,0%). Nie uzyskano również statystycznie istotnych wyników pomiędzy tymi dwiema podgrupami, ale wiarygodnie ustalono różnicę pomiędzy podgrupami pacjentów, u których rozpoczęcie działań korygujących miało miejsce w wieku 3-7 i 7-16 lat. Dodatnią dynamikę zaobserwowano w tym przypadku w 84,4% przypadków wobec 45,4% (p<0,001). Drugą grupę stanowili pacjenci, u których korekta była nieregularna i trwała krócej niż 5 lat. Podgrupa wiekowa osób, u których przeprowadzono korektę od 3-5 roku życia, liczyła 7 osób. Dodatnią dynamikę odnotowano w 2 (28,5%), ujemną w 5 (71,4%). W podgrupie, w której przeprowadzono działania korygujące od 5-7 roku życia, znalazła się 1 osoba z dynamiką ujemną. Od 7. do 12. roku życia korekcję nieregularności wykonano u 3 chorych, z czego dodatnią dynamikę stwierdzono u 1 (33,0%), ujemną u 2 (66,0%). Nie stwierdzono statystycznie stwierdzonych różnic pomiędzy podgrupami tej grupy, zatem spośród ogólnej liczby badanych, którzy wzięli udział w działaniach korygujących, odnotowano 25 osób z dynamiką dodatnią, w tym 22 (88,0%).należały do ​​grupy, w której korekcję przeprowadzano co najmniej 2-3 razy w tygodniu i trwała ona co najmniej 5 lat. U 13 (52,0%) tych pacjentów działania korygujące rozpoczęto w wieku od 3 do 5 lat. Liczba pacjentów z dynamiką dodatnią była większa w grupie osób z korektą regularną i długoterminową (p<0,01). Oczywiście istotnym czynnikiem kształtującym się prawidłowości jest wczesny wiek rozpoczęcia korekcji; i czas trwania korekty są również istotne. Krótka i niesystematyczna korekta, nawet w młodym wieku jej początku, nie przyczynia się do powstania pozytywnej dynamiki. Optymalny wiek rozpoczęcia pracy resocjalizacyjnej to nie później niż 7 lat. W badaniu zbadano zaangażowanie rodziców osób z zaburzeniami autystycznymi w proces resocjalizacyjny. Spośród 41 rodzin, w których prowadzona była praca korekcyjna z pacjentami, w 16 (39,0%) rodzinach oboje rodzice regularnie uczestniczyli w zajęciach korekcyjnych. Jednocześnie dodatnią dynamikę zaobserwowano w 14 (34,1%), ujemną – w 2 (4,8%). W 22 (53,6%) rodzinach jeden z rodziców regularnie uczęszczał na zajęcia korekcyjne. Dodatnią dynamikę odnotowano u 11 (26,8%) osób, ujemną – u 11 (26,8%). Porównując obie grupy można stwierdzić, że w rodzinach, w których w korekcie uczestniczyło tylko jedno z rodziców, było o 37,5% mniej pacjentów z dodatnią dynamiką choroby w porównaniu z rodzinami, w których w procesie korekcji uczestniczyli oboje rodzice (p<0,01 ) . W pozostałych 3 rodzinach (7,3%) rodzice nie byli zaangażowani w proces korekcyjny. W żadnym z tych przypadków nie odnotowano dynamiki dodatniej, w 3 (7,3%) – ujemnej. W porównaniu z grupą, w której w procesie korekcji zaangażowanych było jedno z rodziców oraz z grupą, w której w korekcie uczestniczyli oboje rodzice, widać wyraźnie, że w tych grupach jest o 87,5 i 50,0% więcej pacjentów z dynamiką dodatnią niż z odmową rodziców udziału w korekcie (p<0,01). Fakt powstania negatywnej dynamiki po odwołaniu korekty odnotowano u 9 z 25 pacjentek z pozytywną dynamiką na tle pracy korekcyjnej. Po wznowieniu działań naprawczych nastąpił wzrost dodatniej dynamiki. Najprawdopodobniej dla niektórych pacjentów konieczne jest stałe wsparcie psychokorekcyjne. Na podstawie przedstawionych danych rola rodziców w procesie korekcji wydaje się istotna. Zaangażowanie rodziców w działania na rzecz korekcji zaburzeń autystycznych może mieć pozytywny wpływ na dynamikę choroby, zwłaszcza jeśli oboje rodzice biorą czynny udział w pracy korekcyjnej. W badaniu interesująca była świadomość rodziców na temat choroby i możliwości korekty. Spośród 202 rodziców objętych badaniem wyodrębniono grupę posiadającą wystarczające informacje na temat choroby dziecka i możliwości korekcji, która liczyła 49 osób (24,2%). W grupie rodziców posiadających niepełne informacje znalazło się 12 osób (5,9%). Liczba rodziców, którzy praktycznie nie mają wiedzy na temat zaburzeń ze spektrum autyzmu i metod korekcji, wyniosła 141 osób (69,8%). Większość wyrażała niezadowolenie z ilości informacji otrzymywanych od psychiatrów, neurologów i innych specjalistów pracujących z dzieckiem oraz z braku dostępu do literatury na ten temat. Oczywiste jest, że tylko niewielki odsetek rodziców posiada wystarczające informacje na temat choroby i możliwości leczenia. Stwierdzono, że żaden z rodziców nie uczestniczył w grupach szkoleniowo-informacyjnych, korekcyjnych i innych dla rodziców dzieci z zaburzeniami autystycznymi. Powodem był brak dostępnych specjalistycznych instytucji, ośrodków i grup do pracy z rodzicami dzieci z autyzmem. Konieczność tworzenia takich ośrodków i grup jest absolutnie oczywista, konieczne jest także kształcenie lekarzy i psychologów pracujących z dziećmi cierpiącymi na zaburzenia ze spektrum autyzmu w zakresie pracy informacyjnej z rodzicami. Wnioski. Więc]