Od autora: Guseva Yu.E. Cechy socjalizacji chłopców i dziewcząt w procesie edukacji z separacją płci // Władza, rodzina, pochodzenie etniczne: role płci w XXI wieku. Materiały Międzynarodowego Forum Publiczno-Naukowego (28-30 listopada 2010, Moskwa). - M: IEA RAS, 2010. - s. 25 61-65 lat Obecnie edukacja segregowana ze względu na płeć jest dość popularna i została wprowadzona w wielu rosyjskich szkołach. Pytania o zasadność tego typu eksperymentu były wielokrotnie dyskutowane przez nauczycieli, psychologów i socjologów[1]. Udowodniono, że wyniki w nauce w klasach jednorodnych pod względem płci są wyższe niż w klasach mieszanych. Skuteczność edukacji szkolnej nie ogranicza się jednak do poziomu zdobywanej wiedzy, gdyż szkoła, oprócz instytucji edukacyjnej, jest także potężną instytucją socjalizacji. Badania osobistych doświadczeń uczniów ograniczają się obecnie do sporadycznych stwierdzeń organizatorów eksperymentu, że dzieci wolą uczyć się w klasie z osobami własnej płci i nie chcą uczyć się z dziećmi odmiennej płci doświadczenie absolwentów jednej ze szkół prowadzących kształcenie z uwzględnieniem płci (St. Petersburg). Metody badawcze: wywiad półstandaryzowany i kwestionariusz „Charakterystyka osobowości płciowej” I. S. Kletsiny. W drodze wywiadów zebrano informacje na temat osobistych doświadczeń związanych z nauczaniem w klasie mieszanej pod względem płci. Badanie pozwoliło poznać sposób postrzegania płci przez respondentów, a także ich przywiązanie do stereotypów i uprzedzeń związanych z płcią. W badaniu wzięło udział 21 respondentów w wieku od 18 do 20 lat, w tym 9 dziewcząt i 12 chłopców. Wszyscy respondenci mieli doświadczenie zarówno w edukacji tej samej płci, jak i w edukacji wspólnej: 15 respondentów uczyło się w klasie tej samej płci przez osiem lat, sześciu respondentów przez pięć lat. Stwierdzono, że doświadczenie edukacji tej samej płci nie ma istotnego wpływu na temat procesu kształtowania się tematów idei płci. Zróżnicowanie wyobrażeń na temat płci jest w tej próbie bardzo duże (od tradycyjnego patriarchatu po egalitaryzm). Na podstawie wyników badania ujawniono następujące cechy socjalizacji w klasach homogenicznych pod względem płci. Po pierwsze, brak komunikacji z dziećmi w wieku przedszkolnym płeć przeciwna podczas nauki w szkole powoduje, że dzieci w wieku szkolnym nie rozwijają umiejętności komunikacyjnych. W efekcie w szkole średniej obserwuje się zachowania charakterystyczne dla wczesnej adolescencji: „nasi chłopcy w klasach 10-11 nie mieli pojęcia, jak się razem uczyć, ciągnęli za warkocze, popychali” [Młody mężczyzna, 19 lat. Doświadczenie w edukacji osób tej samej płci – 5 lat]. Po drugie, w procesie uczenia się u uczniów kształtuje się negatywny obraz płci przeciwnej. Novak N.L. [2] stwierdził, że uczniowie, którzy przez trzy lata uczyli się w klasach mieszanych, oceniali uczniów odmiennej płci bardziej pozytywnie niż ci, którzy uczyli się w klasach tej samej płci. Zjawisko faworyzowania wewnątrzgrupowego i wrogości międzygrupowej objawia się także w starszym wieku. Między chłopcami „nawiązała się taka, no wiesz, trwała, wielka przyjaźń”. Ale stosunek do dziewcząt jest negatywny: „Dziewczyny, które się u nas uczyły, to kompletne szumowiny” [Młody mężczyzna, 19 lat. Doświadczenie w edukacji oddzielnej – 8 lat]. Po trzecie, izolacja dzieci od siebie przyczynia się do powstania lęku przed komunikacją z płcią przeciwną: „Kiedy poszłam do 10. klasy, zaczęłam mieć problemy z komunikacją. Trudno mi było odpowiedzieć, nie rozumiałam, co oni zobaczą, jak to odbiorą, jak zareagować na chłopca” [Dziewczyna, 20 lat. Doświadczenie w nauczaniu odrębnym – 8 lat]. „Postrzegaliśmy dziewczyny jako indywidualności. Po szkole nawet nie wiedzieliśmy, jak z nimi rozmawiać, co by było, gdyby to byli kosmici” [Młody mężczyzna, 19 lat. Doświadczenie w edukacji osób tej samej płci – 5 lat. Po czwarte, w zespole jednorodnym pod względem płci wzrasta zróżnicowanie ze względu na płeć. Na zajęciach tworzy się specjalna subkultura stereotypowo płciowa z odpowiednimi normami, wartościami i wzorcami zachowań. Zgodność decyduje.