Dorastanie charakteryzuje się procesami separacji. Już w wieku 3 lat nastolatka mówi „ja”: - mam swoje pragnienia - swoje zdanie - swoje życie Wszyscy martwią się tą sytuacją. Zarówno dla dzieci, jak i rodziców Separacja, czyli separacja psychologiczna, jest skuteczna, jeśli między matką a dzieckiem istnieje stabilna więź, a matka jest gotowa pozwolić dziecku odejść. Oto one – dwa ważne warunki Odpuść, nie w sensie dosłownym. Puszczenie nastolatka oznacza pozwolenie mu na jego pragnienia. Nawet jeśli mama powie ok, to odpuszczam...są też procesy nieświadome. Warto też wziąć pod uwagę, co jest niebezpieczne w braku separacji: - nastolatek wyrasta na osobę zależną - będzie robił to, co mówią inni - będzie kierował się innymi w swoich wyborach, poczuciu własnej wartości. - nie zrozumie, czego chce, nie będzie mógł się zaspokoić, nie będzie mógł być pełnoprawnym, zdrowym psychicznie człowiekiem. Brak separacji może mieć charakter patologiczny - gdy uzależnienie powoduje zaburzenia we wszystkich obszarach życia, powoduje objawy, zaburzenia stanu psychicznego jednostki, trwałe przywiązanie. Stabilne przywiązanie to dobra, ciepła relacja przed separacją. Aby się rozdzielić, należy najpierw zaszczepić w dziecku poczucie „jestem potrzebny”, „jestem ważny”. I nie chodzi tu o słowa. Chodzi o ciepłe, zainteresowane spojrzenie rodzica. O przekazie niewerbalnym – „Widzę cię”. Widzę ciebie, a nie moje ambicje, moje prognozy, moje lęki... Błędem jest sądzić, że stabilne przywiązanie oznacza brak konfliktów. Wręcz przeciwnie, stabilne przywiązanie dotyczy intymności, relacji, w których można zaufać i być otwartym. Kiedy nie pozwalamy sobie na złość w związku, po prostu gromadzimy kamienie w swoim łonie. Do pewnego stopnia w związkach konieczne są „zarządzane konflikty”. Często widzę ten problem także w rodzinach – tabu dotyczące uczuć. Dziecko nie może po prostu płakać obok matki i być smutne. Podziel się swoimi doświadczeniami. Nawet jeśli matka nie ma nic przeciwko temu, ona sama może być przytłoczona uczuciami i zamiast wspierać, niewerbalnie, nieświadomie blokować uczucia dziecka. Jeśli dziecko nie może się złościć i konfliktować, dzielić się uczuciami i czuć się potrzebnym, przywiązanie nie zachodzi i separacja też nie następuje, gdy matka nie odpuszcza. Czasami matka nie jest w stanie poradzić sobie z pokusą macierzyństwa. Bycie matką to bardzo cenny status. A wtedy separacja dziecka spowoduje wiele niepokoju. Ponieważ pragnienia dziecka, jego opinia, wyraz indywidualności - wszystko to sprawi, że matka będzie trochę mniej matką. Pozbawić ją ważnego statusu, aby nastolatek mógł się oddzielić, oddzielić, musi się odnaleźć, poczuć siebie, spróbować pokazać swoje Ja, zadeklarować swoje. Jeśli będzie zakaz pragnień, nie będzie możliwe stanie się odrębną osobą. Nastolatek postrzega swoją matkę jako tę, od której zależy jego życie. Aby przetrwać, nastolatek może zastąpić swoje pragnienia pragnieniami swojej matki. To cenne miejsce, w którym nastolatek może być obiektem pragnień swojej matki. Nie zawsze da się uciec o własnych siłach. Dlatego separacja jest procesem dwukierunkowym. Dwie osoby muszą się rozdzielić: matka i dziecko. Puszczenie dziecka oznacza pozwolenie mu na jego pragnienia. Uwaga! NIE SPEŁNIAJ pragnień dziecka, ale pozwól mu chcieć. Pozwól mu mówić o swoich pragnieniach, pozwól mu dążyć do realizacji tych pragnień, walcz o nie. W chwili separacji rola ojca jest bardzo ważna może nie być bezpośrednio „prawdziwym” ojcem, ale kimś, kto jest w stanie go zastąpić. Męska postać. Ojciec jest bardzo przydatny, ponieważ może wskazać drogę do realizacji pragnień, pokazać, jak zorganizować swoje życie wokół swoich pragnień. Najbardziej niebezpieczną rzeczą dla rozwoju osobowości dziecka jest matka, która jest pochłonięta życiem dziecka matka nie ma nic ważnego poza dzieckiem, nie pozwoli mu odejść. Stanie się inwalidą psychiczną i zatrzyma ją przy sobie. Rozstanie w wieku 13 lat jest wtedy, gdy dziecko widzi, że mama ma tatę, tata ma mamę , a on musi wyruszyć w własną podróż, poszukać ukochanej osoby. Dziecko idzie do świata ludzi. W społeczeństwo. Tylko tam on jest.