Od autora: Z badań wynika, że ​​co trzeci uczeń w kraju, nawet na ostatnim roku studiów, wciąż nie może się zdecydować, na jaką uczelnię pójść i jaką specjalność wybrać. Co można z tym zrobić i jaką rolę powinni odegrać rodzice w kształtowaniu decyzji w tej sprawie? Nowoczesne poradnictwo zawodowe i pomoc. Wywiad w programie „Poranek z Gubernią” Korzyści z wyboru zawodu są trudne do przecenienia, wyobraź sobie, że jesteś nastolatkiem, masz własny pokój, własną szkołę, własnych przyjaciół, własną dziewczynę, a nawet rower, a teraz będzie zawód, jest to bardziej związane z naprawdę złożonym wyborem zawodowym i zawsze jest indywidualne, czyli istnieje za niego realna odpowiedzialność, dlatego w poradnictwie zawodowym nazywa się to „samostanowieniem zawodowym”. We współczesnym świecie cena błędu jest zbyt wysoka, zwłaszcza biorąc pod uwagę niepokój rodziców, który dotyka także ucznia, dotyczący obowiązku posiadania determinacji zawodowej. Nie trzeba dodawać, że współczesne egzaminy stały się swego rodzaju sprawdzianem kompetencji zawodowych rodziców: „Przekazujemy punkty w ten i tamten sposób, a Ty?” Choć jeśli spojrzymy na tę samą uczelnię, to już na 3. roku zauważymy okres kryzysu, przez który przechodzi każdy student, przeceniając swoją pozycję w zawodzie. Dlatego normą poradnictwa zawodowego jest właśnie zmienność i poszukiwanie najlepszej dziedziny zawodowej. I ona odgrywa w tym tylko początkową rolę, ale resztę pracy wykonuje sam nastolatek, kiedy planuje przyszłość, dowiaduje się o istnieniu zawodu i jego przynależności, próbuje prognozować, dowiaduje się o wszystkim związanych z pracą i dostępnością miejsc, dlatego tak często potrzebuje pomocy, informacji i wsparcia w wyborze zawodowym. W większym stopniu mamy do czynienia z powszechnym „zastraszaniem”, porzuceniem, kapitulacją nastolatków, jest to zrozumiałe, biorąc pod uwagę koszty niepokoju rodziców i współczesnego pokolenia, nastawionego na sukces i swoistej mody w zawodach, jest to Trudno nie docenić stopnia ryzyka zarówno dla nastolatka, jak i rodziców. Jeśli jednak on, czyli nastolatek, nie otrzyma wsparcia, już wkrótce może przestraszyć się takiej odpowiedzialności i ugiąć się pod presją rodziców, którzy najprawdopodobniej odbiorą w tym pewnego rodzaju lenistwo i niechęć do podejmowania działań. w ogóle wybór. Czasem wystarczy tylko pomoc w odpowiednim skonstruowaniu planu, który będzie realistyczny tylko w czasie, miejscu i przedmiocie zawodu, to wymaga dużo cierpliwości i nie robi się tego od razu. Poradnictwo zawodowe to „oparty na naukach system przygotowania młodych ludzi do wolnego i niezależnego wyboru zawodu, zaprojektowany tak, aby uwzględnić zarówno indywidualne cechy każdej osoby, jak i potrzebę pełnego podziału zasobów pracy”. powinna mieć charakter systematyczny i wieloetapowy, powinna być dostępna przez cały okres rozwoju zawodowego. Rozpoczęcie pracy w zakresie poradnictwa zawodowego ma sens już w szkole podstawowej i średniej. W tym przypadku najbardziej odpowiednie są podejścia aktywizujące oparte na zabawie. W tym wieku problem wyboru przyszłego zawodu nie jest jeszcze tak dotkliwy, ale już ma sens rozbudzanie zainteresowania uczniów zawodami. W tym celu psychologowie i nauczyciele mogą wprowadzić dzieci w świat zawodów: pokazywać filmy tematyczne, zapraszać specjalistów z różnych dziedzin działalności, dawać możliwość wypróbowania siebie w różnych rodzajach pracy. Ponadto możliwe jest już rozpoczęcie identyfikowania zainteresowań i zdolności uczniów za pomocą testów i aktywujących gier poradnictwa zawodowego. Wyniki metod poradnictwa zawodowego można rejestrować w specjalnych teczkach osobowych uczniów, aby dane te można było uzupełniać i analizować w szkole średniej oraz później, po ukończeniu studiów, wraz ze świadectwem maturalnym, np. przy wejściu na uczelnię i znalezieniu pracy stanowisko. Po dziewiątej klasie uczniowie przechodzą do klas specjalistycznych lub kontynuują naukę w specjalistycznych szkołach zawodowych. Tutaj ważne jest, aby z góry określić, jaki kierunek dalszej edukacjipowinni wybrać lepiej i dlaczego. Aby to zrobić, musisz już móc zastanawiać się, planować życie, porównywać swoje umiejętności, cechy osobiste, zainteresowania i wartości z przyszłym zawodem. Innymi słowy, w tym wieku nastolatek powinien już nauczyć się samodzielnego i ostrożnego podejmowania decyzji. Pomocne mogą być tu metody aktywizujące w postaci konsultacji, szkoleń i testów poradnictwa zawodowego, które pozwalają określić predyspozycje do określonego profilu edukacyjnego. Należy pomóc uczniowi wybrać dokładnie zawód, aby wymagania, jakie nakłada na pracownika, pokrywały się z jego osobistymi cechami i możliwościami. Nieoceniona pomoc dla człowieka w odpowiedzi na najważniejsze pytania: kim jestem? czego chcę? co mogę? - zapewni diagnostyka – jedna z najmłodszych dziedzin psychologii. Podstawowe zasady poradnictwa zawodowego 1. Uniwersalny talent – ​​nie ma ludzi bez talentu, są jednak tacy, którzy są zajęci innymi sprawami 2. Wzajemna wyższość – jeśli robisz coś gorzej od innych, to znaczy, że coś musi wyjść lepiej, szukaj 3. Nieuchronność zmian – żaden sąd o osobie nie może być uznany za ostateczny. Choćby dlatego, że dzisiaj masz okazję nauczyć się czegoś nowego, jutro będziesz trochę inny. Jak pomóc nastolatkowi w wyborze zawodu?1. Przekazuj dziecku informacje o zawodach Będąc dorosłym, posiadającym pewien zasób wiedzy, doświadczenia życiowego i aktywności zawodowej, nauczyciele i rodzice mają obiektywną informację o różnych zawodach i sytuacji na rynku pracy. Nawet jeśli nie jest to do końca prawdą, zawsze możesz wybrać potrzebną literaturę i znaleźć w Internecie informacje na temat zawodu, który interesuje Twoje dziecko. Jeśli to możliwe, zorganizuj spotkanie nastolatka z przedstawicielami interesujących go zawodów, poddaj się badaniu z zakresu poradnictwa zawodowego i skonsultuj się ze specjalistycznymi doradcami zawodowymi.2. Pozwól mi spróbować swoich sił w zawodzie. Aby uzyskać odpowiednie poradnictwo zawodowe, możesz skorzystać z mechanizmu „wypróbowania” zawodu na sobie. Czasami taką możliwość dają niektóre kręgi i sekcje. Na przykład, jeśli dziecko czuje się potencjalnym dziennikarzem, możesz upewnić się, że jego decyzja jest słuszna, pracując w redakcji gazetki szkolnej. Dość często zdarza się, że licealista znajdzie w czasie wakacji szansę na zdobycie pracy w interesującej go dziedzinie, nawet jeśli jest to praca nie wymagająca kwalifikacji. Ale będąc „na scenie”, nastolatek będzie mógł zanurzyć się w atmosferze interesującej go aktywności zawodowej. Nastolatek marzący o pracy w dużej agencji reklamowej powinien pracować jako promotor. Często tylko osoba dorosła może wybrać odpowiedni test zawodowy i pomóc dziecku w wyborze zawodu poprzez realizację tej opcji.3. Porozmawiaj z dzieckiem Poważna, przemyślana rozmowa z uczniem może dostarczyć wielu przydatnych informacji na temat wyboru przyszłego zawodu. W rozmowie ważne jest, aby ustalić z nim, jakimi kryteriami kierował się przy wyborze tego czy innego zawodu dla siebie, czy ma dobry pomysł na swoją przyszłą działalność zawodową i jak obiecujące jest to dla jego rozwoju. Nie mniej cenna byłaby możliwość omówienia z nastolatkiem alternatywy: „Jak myślisz, gdzie jeszcze możesz realizować swoje umiejętności?”, „Jaki inny rodzaj aktywności poza tym byłby dla Ciebie interesujący?” Pomoże to uniknąć typowej fiksacji nastolatków na punkcie jednego modnego, popularnego zawodu, bez rozważania innych, równie i być może bardziej odpowiednich opcji.4. Zapoznaj się z profesjogramami pożądanych zawodów - jest to opis systemu cech charakteryzujących dany zawód i zawiera listę norm i wymagań nałożonych przez ten zawód lub specjalność na pracownika. Profesjonalizm może zawierać np. wykaz cech higienicznych czy psychologicznych, jakie muszą spełniać przedstawiciele określonych grup zawodowych. Konieczne jest znalezienie odpowiedniego.