Od autora: Materiał ukazał się na podstawie książki „Dziennik dziecka” Daniela N. Sterna. Artykuł stanowi krótki opis zawartości książki „Dziennik dziecka” Daniela Sterna książka przyciąga przede wszystkim niezwykłym przedstawieniem materiału, jakim jest opowieść dziecka o jego wrażeniach i przeżyciach podczas kontaktu z otaczającą rzeczywistością, począwszy od pierwszych tygodni życia, a następnie miesięcy. i wreszcie kilka lat, kiedy dziecko rozwinie umiejętność mówienia. Ponadto autorka w nieco nowy sposób (w przeciwieństwie np. do S. Freuda i E. Eriksona) bada etapy kształtowania się podstawowych potrzeb i umiejętności u dziecka. Autorka formuje te etapy w formie odrębnych Światów, w które dziecko wchodzi w miarę dorastania, odkrywając je dla siebie. Daniel Stern identyfikuje pięć takich Światów, z których każdy uzupełnia i wzbogaca poprzedni: Świat uczuć Świat. komunikacji bezpośredniej Świat życia wewnętrznego Świat słów Świat opowieści Tak więc pierwszy Świat, w który dziecko wkracza, nazywany jest Światem Zmysłów. To uczucia dominują u dziecka na tym etapie jego rozwoju. Słyszy, widzi, czuje rzeczywistość zewnętrzną bez jakiejkolwiek interpretacji, bez nazywania tego, co się przed nim otwiera. Dźwięki, kolory, doznania odbierane są przez dziecko raczej jako strumienie energii, tworzące swój własny, niepowtarzalny, zmysłowy ton. Praktycznie nie ma granic między światem wewnętrznym a przestrzenią zewnętrzną, co pozwala mu być w teraźniejszości i postrzegać życie jako ciąg wydarzeń, niczym klatki filmu. Następny Świat, który otwiera się przed dzieckiem około czwartego miesiąca życia, to Świat bezpośredniej komunikacji. Już sama nazwa tego etapu determinuje jego treść – dziecko zaczyna rozwijać umiejętności społeczne, umiejętność bezpośredniej komunikacji i kontaktu. Te nowe zdolności zniewalają i zniewalają dziecko, odkrywa ono pełnię i intensywność niewerbalnego kontaktu, jaki powstaje pomiędzy dwoma „ja”. Jednocześnie dziecko rozwija umiejętność rozwijania bliskości z drugim człowiekiem, przywiązania do niego. W tym momencie dziecko staje się aktywnym uczestnikiem wydarzeń (jego działania mogą prowadzić do pewnych zmian w świecie zewnętrznym). Już na tym etapie rozwoju dziecko zaczyna wyznaczać sobie własne granice. Zaczyna rozpoznawać siebie jako odrębną istotę, zdolną do warunkowego używania słów „ja”, „ty”, „my”. Tak właśnie następuje nabywanie doświadczeń społecznych, które są potężnym krokiem w rozwoju dziecka i w którym tak ważna jest rola otaczających go dorosłych. Trzecia część książki i odpowiednio okres rozwoju dziecka nazywa się Światem Życia Wewnętrznego. Co jest istotne w tym etapie i dlaczego autor to podkreśla? Około pierwszego roku życia dziecko odkrywa swój własny świat wewnętrzny – świat wewnętrznych obrazów, obrazów, pragnień, intencji, myśli, wspomnień. Takie wewnętrzne światy, otwierając się, mogą stykać się i wchodzić w interakcje ze sobą. Teraz dziecko zaczyna interpretować działania innej osoby w oparciu o stany wewnętrzne, które kryją się za tymi działaniami. Takie stany wewnętrzne są potężnymi środkami kontrolowania zachowania innej osoby. Niebezpieczeństwem nieodłącznie związanym z tym okresem są sprzeczności między rodzicami w ich oczekiwaniach wobec dziecka. Taka rozbieżność z reguły prowadzi do powstania u dziecka wewnętrznego konfliktu, który być może będzie musiał rozwiązać przez wiele lat. W tym okresie jego rozwoju pojawia się nowa, niesamowita dla dziecka umiejętność – zaczyna iść! Tym samym poszerza się przestrzeń dla nowych działań, intencji, celów i uczuć oraz pojawia się możliwość zmiany wewnętrznej perspektywy. Wyjątkowy jest także czwarty świat, który otwiera się przed dzieckiem. Jego imię pochodzi od umiejętności, która rozwija się w nim na tym etapie życia - umiejętności mówienia. W związku z tym okres ten autor nazywa - Światem Słów. Dzieje się tak, gdy dziecko ma około 1,5–2 lat. Zakres ten jest dość szeroki i zależy od indywidualnej osoby».