Od autora: „Zawód powinien być początkowo aktem miłości, a nie małżeństwem dla pozoru. I zanim będzie za późno, nie zapominaj o tym praca całego twojego życia to nie biznes, ale życie ” Haruki Murakami Obecnie, pomimo dekoniunktury i kryzysów gospodarczych, rynek pracy wciąż potrzebuje wysoko wykwalifikowanych specjalistów. Niestety, według Federalnej Służby Statystycznej, tylko około 40% absolwentów faktycznie podejmuje pracę w swojej specjalności, kolejne 10% w dziedzinie pokrewnej z wyuczonym zawodem. A to tylko połowa. Coraz częściej od młodych ludzi można usłyszeć zdanie: „Nie wiem, czego chcę!”, które wprawia rodziców i ich samych w całkowitą dezorientację. Spróbujmy więc dowiedzieć się, dlaczego tak się nadal dzieje. Należy zauważyć, że główną gwarancją rozwoju samostanowienia zawodowego jest bezpośrednio samostanowienie osobiste, a mianowicie odpowiedź na pytanie, jaki jestem jako osoba, jaką jestem osobą, jakie mam cechy . To właśnie poziom rozwoju osobistego i stopień jego dojrzałości przyczyniają się do pomyślnego przejścia tej trudnej ścieżki rozwoju zawodowego. Niestety, obecnie istnieje tendencja do wydłużania okresu dzieciństwa, przez co dojrzewanie jednostki jest znacznie opóźnione w czasie. Zwykle więc, jeśli w okresie dojrzewania jednostka dokonuje wyboru swojej przyszłej ścieżki zawodowej, to po ukończeniu szkoły, wkraczając w okres dojrzewania, zaczyna już opanowywać wybrany zawód. Jednak obecnie można zaobserwować zupełnie inną sytuację. Wybór zawodu przez ucznia nie dokonuje się dostatecznie świadomie i najczęściej pod wpływem wymuszonych okoliczności, a okres studencki staje się swoistym moratorium, kiedy jednostka dopiero zaczyna poważnie myśleć o swojej przyszłości zawodowej. Paszkiewicz A.V. sugeruje, że wiodącym trendem wśród współczesnych studentów jest zdobywanie jedynie dyplomu ukończenia studiów wyższych. I dlatego nie mają motywacji do pracy w wybranej przez siebie specjalności. Co możemy z tym zrobić? Wybór zawodu to dla nastolatka sytuacja kryzysowa, której rozwiązanie decyduje o jego przyszłości. Dlatego też w pracy poradnictwa zawodowego niezbędny jest także pewien komponent terapeutyczny, który pozwoli poprzez wybór zawodu zdobyć doświadczenie pozytywnej samorealizacji i w pewnym stopniu rozwoju osobistego. W istocie zawód powinien stać się dla nastolatka poczuciem zasobu, który poszerzy możliwości jednostki i zapewni podstawę do produktywnej socjalizacji i pokonywania ewentualnych trudności. Oznacza to, że rozwiązanie problemu samostanowienia zawodowego może w ogóle stać się dla nastolatka dobrym przykładem pracy z sytuacjami kryzysowymi. Można zatem powiedzieć, że praca nad pielęgnowaniem i rozwojem osobowości nastolatka jest podstawową zasadą towarzyszącą samostanowieniu zawodowemu uczniów. To stąd zrodził się pomysł włączenia koncepcji doświadczenia do modelu poradnictwa zawodowego. Doświadczenie jest właśnie mechanizmem, który może pomóc podmiotowi przezwyciężyć sytuacje kryzysowe. Najbardziej szczegółowy opis tego zjawiska przedstawił w swoich pracach E.F. Wasiliuk. Przez ten termin rozumie szczególną działalność mającą na celu przebudowę świata psychicznego, mającą na celu ustalenie zgodności semantycznej między bytem a świadomością, której ogólnym celem jest zwiększenie sensu życia. Poziom doświadczenia pełni tu rolę pewnego procesu funkcjonowania świadomości, w którym wewnętrzny obserwator zdaje się płynąć z prądem, a jest to strumień bezpośrednich doświadczeń, w którym człowiek nie podejmuje aktywnego wysiłku. Głównym celem doświadczenia jest osiągnięcie integralności i spójności wewnętrznego świata, integracja Jaźni z sytuacjami problematycznymi/