Neuronowe mechanizmy wdrukowywania Wdrukowanie jest pamięcią długoterminową, która również należy do kategorii nieasocjacyjnej. Wdrukowanie zachodzi w pewnym okresie ontogenezy, a mianowicie wdrukowanie wiąże się z narodzinami dziecka, okresem dojrzewania lub innym wydarzeniem znaczącym emocjonalnie. Wdrukowanie zostało odkryte i opisane przez Konrada Lorenza, wybitnego austriackiego psychologa zwierząt, który w latach 70. XX w. otrzymał za swoją pracę Nagrodę Nobla. Jego badania koncentrują się na tym, jak pisklę zapamiętuje obraz swojej matki. Następuje sensoryczne wdrukowanie obrazu rodzica, neurony, które pamiętają, że tym obiektem jest matka, wyzwalają reakcję zachowania dziecka. Kaczątko widzi kaczkę i wtedy uruchamia się pewna część mózgu, zaczyna zdawać sobie sprawę ze swoich reakcji z dzieciństwa i kieruje je do tego obiektu: pisk, wołaj w razie niebezpieczeństwa, ukrywaj się, podążaj, naśladuj i tak dalej. Na przykładzie neuronów odpowiedzialnych za wdrukowanie udało się po raz pierwszy opisać mechanizmy pamięci długotrwałej i okazało się, że mechanizmy te są już powiązane z wpływem na DNA jądrowy. Kiedy następuje wdrukowanie, w synapsie jest bardzo niewiele receptorów. Jest gotowy do przekazania sygnału, ale na razie nie ma wystarczającej ilości białek, które wyczują działanie mediatora, a mediatorem jest ponownie kwas glutaminowy. System jest zorganizowany w ten sposób: kiedy mózg kaczątka widzi pewien szary obiekt (kaczkę-matkę), odpowiedni kanał wzrokowy powoduje niewielką aktywację neuronu uczącego się. Aktywacja ta przekazywana jest do DNA jądrowego, do genów odpowiedzialnych za tworzenie receptorów kwasu glutaminowego. Geny ulegają aktywacji, pojawia się informacyjny RNA, trafia do rybosomu, rybosomy tworzą dodatkowe receptory dla kwasu glutaminowego, które są osadzone w błonie synapsy przewodzącej sygnał o szarym obiekcie. W pewnym momencie system zaczyna działać i stan ten utrzymuje się przez całe życie. Jest to pamięć długoterminowa, która jest w stanie określić nie tylko zachowanie dzieci, ale także dalsze reakcje zoospołeczne jednostki w stadzie, w grupie. W przypadku wdrukowania kaczątko patrzy na kaczkę, sygnał trwa długo, długo wstrząsa jądrowym DNA i syntezą receptorów. Czy można powiedzieć, że wdrukowanie wyzwala miłość? Tak, wdrukowanie to wdrukowanie, czyli wdrukowanie pewnych informacji do mózgu w pewnym okresie rozwoju. Wdrukowanie może zachodzić pomiędzy dzieckiem a wizerunkiem rodzica lub rodzicem a wizerunkiem dziecka. Odcisk może również znajdować się w miejscu urodzenia, jedzeniu z dzieciństwa. Czy na partnerze może powstać piętno? Eksperymenty z krzyżówkami i szarymi kaczkami wykazały, że tak. Zastępowano jaja kaczek krzyżówek i kaczek szarych. Osobnik jednego gatunku rósł z osobnikami niespokrewnionymi z nim. W rezultacie samice reagowały jedynie na postępy samców własnego gatunku, co wskazuje, że wdrukowanie nie nastąpiło. W tym samym czasie mężczyźni zalecali się do kobiet innych ludzi. Dlaczego? Samce kaczek krzyżówek i kaczek szarych znacznie różnią się wyglądem, dlatego można je rozróżnić na poziomie reakcji wrodzonych. A samice krzyżówki i kaczki szarej są podobne, więc należy je odcisnąć. Przypomnijmy sobie słynną baśń H.H. Andersona „Brzydkie kaczątko”. Jakiej płci było pisklę łabędzia w tej pracy? Poprawnie! To była kobieta. Wdrukowanie nie miało miejsca na wybiegu dla kaczek, ale działało na stado krewnych. A gdyby był to samiec, pozostałby, aby spokojnie żyć w kaczej rodzinie, mając poczucie przynależności. W przypadku ludzi wdrukowanie jest maskowane przez bardziej złożone ludzkie zachowanie, a w psychologii zwyczajowo określa się je mianem „wdrukowania”. Wrażenie to wydarzenie, które miało emocjonalnie znaczący wpływ na przyszłe życie człowieka. W istocie imprinting jest tym samym, co imprinting. Ale dla ludzi nie jest to tak śmiertelne, jak w przypadku świata zwierząt. Podczas wywierania wrażenia możliwe jest uruchomienie wrodzonych programów zachowania dziecka i pamięci z wczesnego dzieciństwa. Można też wspomnieć o dynamicznej teorii relacji z obiektem – o wyborze partnera nieświadomie decydują programy.