Wyobraź sobie, że wyznaczyłeś sobie cel - schudnąć, poprawić swój poziom języka angielskiego, nauczyć się piec skomplikowane wypieki, poprawić swoje partnerstwo lub relacje ze sobą. Cokolwiek. Cel jest atrakcyjny i wymaga od Ciebie aktywnego działania. Ale w tym artykule porozmawiamy o tym, jak osiągnięcie celu zamienia się w niekończącą się serię szarpnięć i cofnięć, zwycięstw i porażek, dynamiki - jeden krok do przodu i trzy kroki do tyłu. Zastanówmy się, dlaczego zamiast konsekwentnie zbliżać się do rezultatu, odczuwamy bolesne poczucie winy, użalanie się nad sobą i poczucie bezsilności. Zobaczmy, jak to działa. Niech nasza postać będzie miała na imię Anton. Anton postanowił schudnąć. Aby to zrobić, musi przestrzegać diety i treningu sportowego. Układa ogólny jadłospis na tydzień i wpisuje do swojego harmonogramu siłownię. Jednocześnie jego zwyczajne życie nie zwalnia tempa, przez co nowe zajęcia stają się dodatkowym obciążeniem. Warto dodać, że Antonem kieruje poczucie wstydu, aby schudnąć. Kiedy widzi siebie w lustrze, czuje lekki obrzydzenie i zdaje sobie sprawę, że jego ciało stało się kilka kilogramów cięższe. Anton uważa się za grubego i o słabej woli i za to wstydzi się podwójnie. Doświadcza także silnego poczucia winy z powodu przyjemności, jaką czerpie z pysznego jedzenia. Wstyd i poczucie winy zamieniają się w silny negatywny bodziec. Anton jest tak zmęczony wstydem i poczuciem winy, że wybiera potworny harmonogram odchudzania - minimum jedzenia i najbardziej wyczerpujące treningi Prędzej czy później Anton staje się wyczerpany i zostaje wyrzucony z surowego reżimu. Czuje się uwięziony przez własne, sztywne zasady i bezsilny wobec nich. A potem pojawia się użalanie się nad sobą. Litość mówi Antonowi, jaki jest biedny i nieszczęśliwy, jak surowy i niesprawiedliwy jest ten świat. A po tych przeżyciach Anton uspokaja się w zwykły sposób – pysznym jedzeniem. Ponieważ jednak wyczerpanie emocjonalne jest ogromne, a Anton nie ma innych prostych sposobów na poprawę samopoczucia, nie może ograniczyć się do dwóch cukierków. Jego litość, stłumiona przez surowy reżim, jest tak wielka, że ​​może ją przeżyć tylko poprzez zjedzenie całego ciasta. I trzy kotlety. I dwie porcje przystawki. Anton nie czuje się najedzony, gdyż zaspokaja zupełnie inne potrzeby. Jego ciało i sfera emocjonalna są tak zmęczone ciągłymi ograniczeniami, że wymagają maksymalnej pozytywnej stymulacji. W pogoni za tym maksimum trudno zrozumieć, kiedy nadszedł czas, aby przestać. Kiedy epizod takiego przejadania się dobiegnie końca, użalanie się nad sobą ustąpi, a na scenę wkracza zwykłe poczucie winy i wstydu. Od poniedziałku dieta Antona staje się jeszcze bardziej rygorystyczna, jego odżywianie jeszcze bardziej rygorystyczne, a treningi częstsze i intensywniejsze. Antonowi wydaje się, że w ten sposób szybciej schudnie, ale w rzeczywistości przyspiesza to po prostu nadejście wypalenia, bezsilności i w efekcie całkowitego użalania się nad sobą. Koło się zamyka. Okresy reżimu stają się coraz bardziej rygorystyczne i krótsze, okresy litości i kompulsywnego objadania się stają się coraz dłuższe. Idea odchudzania nabiera niezwykle cennego znaczenia, a jej osiągnięcie jest podobne pod względem trudności do wspinaczki na Everest. Jeśli psychika Antona nie jest zbyt stabilna, reżim sportowy może przerodzić się w zaburzenia odżywiania (anoreksję, bulimię, ortoreksję itp.). .). A okresy samobiczowania prowadzą do epizodów samookaleczenia. Choć rygorystyczna dieta i wyczerpujące treningi to już samokara, której celem jest złagodzenie poczucia winy i wstydu.❗Na czym polega problem Antona i jak można mu pomóc? Aby odpowiedzieć na te pytania, proponuję posłużyć się modelem stanów osobowości Erica Leonarda Berne’a. Według E. Berne’a w różnych sytuacjach znajdujemy się w różnych stanach ego. Autorka zidentyfikowała następujące czynniki: - Krytyczny Rodzic (chęć oceniania, krytykowania, bycia dominującym i tłumiącym); - Opiekuńczy Rodzic (chęć zaopiekowania się kimś, opiekowania się kimś, traktowania kogoś jak małego dziecka); chęć analizy sytuacji, poszukiwania optymalnego rozwiązania i jego wdrożenia);-Dziecko adaptacyjne (chęć adaptacji. W zależności od sytuacji dziecko adaptacyjne może buntować się w proteście, pokornie przystosowywać się, być zależnym, pasywno-agresywnie obrażać się itp.); - Dziecko wolne (potrzeba spontanicznego reagowania i wyrażania emocji, fantazjować, bawić się, marzyć). Aby w pełni funkcjonować, musimy mieć dostęp do wszystkich stanów ego. Aby jednak przełączanie się między nimi nie zamieniło się w chaos, trzeba rozwinąć w sobie Dorosłego. Dorosły jest koordynatorem, który pozwala mu troszczyć się o innych i o siebie (Rodzic troskliwy), organizować i kierować działaniami (Rodzic krytyczny), okazywać uczucia w związkach, humor, seks i inne czynności, które zachowują element zabawy (Bezpłatny rodzic). Dziecko), aby intuicyjnie dostosować się do interakcji, czyniąc komunikację wygodniejszą (Dziecko Adaptacyjne). To dorosła część osobowości Antona jest słabo rozwinięta. Dlatego jego Krytyczny Rodzic zmienia się ze strukturalnego w sadystycznego, a Jego Troskliwy Rodzic zmienia się w żałosnego i wzmacniającego bezradność. Dlatego negatywne doświadczenia Antona nabierają potwornego zasięgu i uniemożliwiają mu stawianie sobie odpowiednich wymagań i utrzymywanie się.🌱Co możesz zrobić, aby rozwinąć swoją dorosłą część? Zastąp poczucie winy i wstyd zdrowym samokrytycyzmem i odpowiedzialnością. Co wzmacnia poczucie winy i wstydu : „To ty jesteś winny wszystkiego! Dobrze ci tak! To właśnie przydarza się ludziom takim jak Ty! Trzeba trzymać się mocno! Inni widzą, jakim jesteś nicością!” To prowadzi nas do odpowiedzialności: „Co może mi teraz pomóc? Co mogę zrobić samodzielnie? O co mogę prosić drugą osobę? O czym muszę pamiętać, aby w przyszłości uniknąć podobnych sytuacji? Czego nauczyłem się w tej sytuacji?” Zastąp użalanie się nad sobą współczuciem dla siebie, czyli uczuciem, jakie daje ktoś duży, potężny, wszechmocny wobec kogoś małego, zależnego i niechronionego. Litość nie motywuje do radzenia sobie; potwierdza bezradność. Pity mówi: „Biedny nieszczęśnik, lepiej w ogóle się tym nie zajmować, to na pewno nie dla ciebie. Niech inni zajmą się tymi bzdurami.” Do współczucia zachęcają stwierdzenia takie jak: „Każdy denerwuje się i złości, gdy nie udaje mu się osiągnąć rezultatów. Każdy człowiek jest wyjątkowy, ale gdyby ktoś miał dokładnie to samo ciało, to samo DNA, tę samą historię życia – zareagowałby dokładnie tak samo i czułby się tak samo.” Zastąp pobłażanie sobie wspieraniem się. Pobłażanie jest zakorzenione w litości i ma szkodliwe formy, które wywołują wstyd i poczucie winy w przyszłości. Na przykład Anton przejadał się, próbując użalać się nad sobą poprzez działanie. Samopomoc nakierowana jest na realne potrzeby człowieka: „Co się ze mną teraz dzieje? Mam prawo do swoich uczuć i mam prawo pomóc. Jaka jest przyczyna mojego stanu? Jak mogę sobie pomóc? Samopomoc może przybierać formę mowy wewnętrznej: „Wiem, że teraz czuję się źle, ale wiem, że nie zawsze tak będzie. Jeśli komuś o tym opowiem lub napiszę to na papierze, poczuję się lepiej. Samopomoc może objawiać się w postaci konkretnych działań poprawiających samopoczucie – ulubionej muzyki, gorącej kąpieli, szczerej rozmowy z ukochaną osobą. Im szerszy repertuar działań wspierających, tym większa nasza szansa na utrzymanie zdolności adaptacyjnych. Jeśli Anton przez jakiś czas będzie korzystał z tych zaleceń, może zdać sobie sprawę, że jest wobec siebie zbyt wymagający. Następnie dokona przeglądu swojego reżimu, czyniąc go bardziej zrelaksowanym. Tak, wolniej będzie zbliżał się do celu, ale jednocześnie uniknie ciągłego zmęczenia, co oznacza, że ​​ma znacznie większą szansę na sukces. Anton może to odkryć, poszerzając swój repertuar samopomocy i samowsparcia Z negatywnymi doświadczeniami potrafi sobie poradzić nie tylko jedząc samotnie ciasto czekoladowe, ale także mówiąc sobie kilka miłych słów, przytulając ukochaną osobę i spacerując po ulubionych miejscach. A wtedy wystarczy kawałek ciasta, a może na dłuższą metę w ogóle nie będzie potrzebny, Anton.