Od autora: Psycholog rodzinny w Kijowie, Alina Gulanyan Atak paniki to atak intensywnego niepokoju, uczucia strachu, któremu towarzyszą co najmniej cztery lub więcej objawów cielesnych lub poznawczych ( szybkie bicie serca, zawroty głowy, trudności w oddychaniu, poczucie nierzeczywistości itp.) i może trwać od kilku minut do kilku godzin. Ataki paniki zwykle rozpoczynają się nagle i mogą osiągnąć szczyt w ciągu 10–20 minut, ale w niektórych przypadkach mogą trwać kilka godzin. Najczęściej dochodzi do powtarzających się ataków, co prowadzi do pojawienia się lęku antycypacyjnego. Wiele osób doświadczających ataku paniki, głównie po raz pierwszy, myśli, że jest to zawał serca lub załamanie nerwowe i interpretuje ataki paniki jako objawy jakiejś choroby somatycznej. Objawy Podczas ataku paniki pojawia się intensywny strach przed śmiercią lub zawałem serca, osłabienie lub nudności, drętwienie całego ciała, ciężki oddech, hiperwentylacja lub utrata kontroli nad ciałem. Niektórzy ludzie cierpią również na widzenie tunelowe z powodu odpływu krwi z głowy. Te uczucia i doznania mogą wywołać silną chęć ucieczki z miejsca, w którym rozpoczął się atak. Atak paniki jest reakcją współczulnego układu nerwowego. Najczęstsze objawy: drżenie, duszność (trudności w oddychaniu), szybkie bicie serca, ból w klatce piersiowej (lub ucisk w klatce piersiowej), uderzenia gorąca lub dreszcze, pieczenie (szczególnie twarzy lub szyi), pocenie się, nudności, zawroty głowy, majaczenie, hiperwentylacja, uczucie mrowienia, uczucie duszenia, trudności w poruszaniu się i derealizacja. W wyniku nagle pojawiającego się niepokoju następuje uwolnienie adrenaliny, co powoduje przyspieszenie akcji serca i oddechu - pojawia się uczucie braku powietrza. Adrenalina zwęża również naczynia krwionośne, co zwiększa ciśnienie krwi. Stan ten dodatkowo zwiększa niepokój i strach. Zachodzi zatem błędne koło: im silniejszy lęk, tym wyraźniejsze objawy, które powodują jeszcze większy niepokój. Napady paniki różnią się od innych form lęku intensywnością, nagłością i epizodycznością. Niektórym chorobom psychicznym mogą towarzyszyć ataki paniki, jednak występowanie ataków paniki nie musi oznaczać obecności zaburzeń psychicznych. Diagnoza według DSM-5 (American Manual of Diagnostic and Statistical Disorders of Mental Disorders) zawiera odrębne kryteria diagnostyczne atak intensywnego strachu lub dyskomfortu, podczas którego można wyróżnić cztery (lub więcej) następujących objawów, które rozpoczęły się nagle i osiągnęły szczyt w ciągu kilku minut: - Kołatanie serca i/lub przyspieszone bicie serca - Pocenie się - Drżenie lub drżenie - Uczucie zmęczenia trudności w oddychaniu, duszność - Uczucie uduszenia - Ból lub dyskomfort w klatce piersiowej - Nudności lub dyskomfort w jamie brzusznej - Zawroty głowy, niestabilność lub omdlenia - Derealizacja (uczucie nierzeczywistości) lub depersonalizacja (własne działania są postrzegane jakby z zewnątrz i towarzyszą im uczucie niemożności zapanowania nad nimi) - Strach przed utratą kontroli lub strach przed szaleństwem - Uczucie zbliżającej się śmierci - Parestezje (uczucie drętwienia, mrowienia, pełzania) - Dreszcze lub gorączka Przyczyny Przewlekły stres, niepokój w pracy i w ważnych związkach, istotne zmiany w życiu, utrata bliskich, długotrwałe napięcie, niekomfortowe otoczenie, nieumiejętność swobodnego radzenia sobie z agresją i złością w związkach, naruszanie granic, ścisła kontrola ze strony innych, nieadekwatnie niska samoocena, traumatyczne doświadczenia przeszłość, wszelkie nierozwiązane konflikty prowadzące do chronicznego napięcia, niewystarczająca ilość snu – wszystko to z czasem może powodować ataki paniki. Choroby i patologie psychiczne mogące powodować ataki paniki: depresja, fobie, schizofrenia, zespół stresu pourazowego i zaburzenia adaptacyjne, zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne