„Dużo zagłębiam się w siebie, widzę swoje wady”, „Nienawidzę siebie w tej czy innej sytuacji”, „jaki ze mnie głupiec, robiąc dokładnie to”, „Uwielbiam szukać duszy” - w przybliżeniu słychać te frazy w konsultacjach, gdy człowiek szczerze wierzy, że proces poszukiwania duszy pomoże mu pozytywnie doświadczyć i zaakceptować siebie w swojej przeszłości i teraźniejszości. Ale czy tak jest? W takich momentach proszę rozmówcę, aby wyobraził sobie obraz, kiedy ochotniczo bierzemy łopatę i pilnie, metodycznie zaczynamy kopać. Pierwszym rozumieniem tego absurdalnego obrazu jest ból. Ból fizyczny, który człowiek zadaje sobie dobrowolnie, aby znaleźć..., a otwierając się łopatą, czego przede wszystkim szuka? Dręczy go coś złego. To. niepokój nasila się, ból podwaja się. A kiedy człowiek znajdzie w sobie coś niedobrego, czego szukał, nadchodzi chwila prawdy – oto ona! Do uczucia bólu dodawana jest zgrubna ocena (mianowicie OCENA, a nie akceptacja). W wyniku tak ostrej i niegrzecznej samokrytyki człowiek uważa się za jeszcze gorszego. Doświadczając bólu, a czasem nienawiści do siebie, z jakiegoś dziwnego powodu, osoba pozostaje pewna, że ​​KOCHA angażowanie się w SAMOKOPIENIE. Proces samoanalizy postrzega jako proces pożyteczny. I wtedy pojawia się pytanie – jaka jest korzyść, jeśli w efekcie odczuwamy nie tylko ból, ale także: – szukamy swoich braków i ciągle do nich wracamy – użalamy się nad sobą w sytuacjach, gdy zrobiliśmy coś złego (w czasie, gdy nie byli w stanie odpowiedzieć, dopuścili się jakiegoś nieprzyzwoitego czynu). W takich sytuacjach śmiało możemy powiedzieć – CHCĘ SIĘ ROZUMIĆ. To właśnie tę prośbę – „aby zrozumieć siebie” najczęściej słyszy się na konsultacjach, a po niej pojawia się nowa prośba – „Chcę zrozumieć, co mi jest”. Okazuje się, że proces poszukiwania duszy prowadzi do nowego, negatywnego postrzegania siebie, wraz z poszukiwaniem tego tajemniczego „ŹŁA”. A w efekcie rosną lęki, wzmaga się poszukiwanie coraz większej liczby „złych”. A im bardziej człowiek odnajduje swoje „złe”, tym większy ból odczuwa i rozumie, że „wcale nie jest taki dobry”, obwinianie się i usprawiedliwianie zaczynają naprzemiennie się pojawiać, nasila się złość na siebie, Człowiek zaczyna zachowywać się coraz częściej i częściej krzyczy i żałuje jednocześnie. I zaczynamy szukać przyczyny tego zdarzenia i zagłębiamy się jeszcze bardziej. Zgodnie z tym, co opisano powyżej, można założyć, myślę, że nawet stwierdzić, że samokontrola niszczy człowieka, jest niebezpieczna i bolesna. Co więc zrobić? Czy samokrytyka naprawdę nie jest potrzebna człowiekowi? Jakże potrzebne, a jednocześnie przydatne! Ważne jest, abyśmy oddzielili pojęcia między surową/niegrzeczną samokrytyką a adekwatną/dojrzałą samokrytyką. Jak złagodzić surową i neurotyczną samokrytykę? Co można zrobić, aby było przydatne dla człowieka i zmieniło się z destrukcyjnego i destrukcyjnego w życzliwe, dojrzałe, adekwatne, wyrozumiałe i wspierające? Na początek weźmy znajomą już łopatę, podziękujmy jej za to, że jest z nami tak długo i pożegnajmy się z nią. Tak, dobra łopata, wysokiej jakości, solidna. Ale już jej nie potrzebujemy. I co nam pozostaje? Co w zamian? Szczotka! Za pomocą pędzla mamy możliwość eksploracji. Aby poznać siebie. Robimy to delikatnie, ostrożnie, z fascynującym zainteresowaniem sobą. Zbliżając się do nowego odkrycia, z drżeniem i przyjemnym podekscytowaniem podchodzimy do siebie, rozpoznajemy siebie, akceptujemy siebie. Badamy siebie z troską i pasją. W procesie badawczym nie ma pojęć – złych/dobrych, bo wszystko, co znajdziemy i czego dotkniemy, jest postrzegane jako cenne. Wartość siebie, swojej przeszłości, swoich doświadczeń, swojej postawy, swojego życia. Do rozumienia wartości dodana jest oszczędność (nie mylić z egoizmem), a to jest zupełnie inna postawa wobec siebie, odmienna od rachunku sumienia. Następuje proces ujawnienia i akceptacji, który jest bardzo ważny dla człowieka w procesie rozwoju. Czy troskliwy i pełen miłości stosunek do samego siebie może zaszkodzić człowiekowi? Potrafi schludnie i entuzjastycznie.