Poczucie własnej wartości to dokonywana przez jednostkę ocena samego siebie, swoich możliwości, zdolności, cech i miejsca wśród innych ludzi. Poczucie własnej wartości odnosi się do podstawowych form osobowości. Od niej w dużej mierze zależy jej aktywność, postawa wobec siebie i innych ludzi. Istnieje rozróżnienie na samoocenę ogólną i prywatną. Prywatna samoocena będzie na przykład oceną niektórych szczegółów własnego wyglądu, indywidualnych cech charakteru. Ogólna lub globalna samoocena odzwierciedla aprobatę lub dezaprobatę, jakiej dana osoba doświadcza w stosunku do siebie. Osoba może ocenić siebie adekwatnie i nieadekwatnie (przeceniać lub niedoceniać swoje sukcesy i osiągnięcia). Samoocena może być wysoka i niska, różnić się stopniem stabilności, niezależności i krytyczności. Proces kształtowania globalnej samooceny jest sprzeczny i nierówny. Wynika to z faktu, że prywatne oceny, na podstawie których kształtuje się globalna samoocena, mogą znajdować się na różnym poziomie stabilności i adekwatności. Ponadto mogą oddziaływać na siebie na różne sposoby: być spójne, wzajemnie się uzupełniać lub sprzeczne i sprzeczne. Globalna samoocena odzwierciedla istotę osobowości. Ostatnim wymiarem „ja”, formą istnienia globalnej samooceny, jest samoocena jednostki. Poczucie własnej wartości jest trwałą cechą osobowości, a utrzymanie jej na określonym poziomie jest ważną troską jednostki. O samoocenie człowieka decyduje związek jego rzeczywistych osiągnięć z tym, do czego człowiek dąży, jakie cele sobie wyznacza. Całość tych celów tworzy poziom aspiracji jednostki. Opiera się na takiej samoocenie, której utrzymanie stało się potrzebą jednostki. Poziom aspiracji jest praktycznym rezultatem, jaki podmiot spodziewa się osiągnąć w swojej pracy. W swoich praktycznych działaniach człowiek zwykle dąży do osiągnięcia wyników zgodnych z jego poczuciem własnej wartości i przyczynia się do jego wzmocnienia i normalizacji. Poziom aspiracji, jako czynnik determinujący satysfakcję lub niezadowolenie z działania, ma ogromne znaczenie dla osób nastawionych na unikanie niepowodzeń, a nie na osiągnięcie sukcesu. Znaczące zmiany w poczuciu własnej wartości pojawiają się w przypadku, gdy same sukcesy lub porażki są kojarzone przez przedmiot działania z obecnością lub brakiem niezbędnych zdolności, w związku z czym funkcje samooceny i samooceny w życiu psychicznym człowieka indywidualne jest to, że działają jako wewnętrzne warunki regulacji ludzkiego zachowania i działania. Dzięki włączeniu samooceny w strukturę motywacji do działania człowiek stale koreluje swoje możliwości, zasoby psychiczne z celami i środkami działania, jakie posiada o sobie, a także z globalną samooceną ukształtowana na bazie takiej wiedzy, pozwala na ukształtowanie się wielowymiarowej formacji, która nazywa się Konceptem Ja i stanowi rdzeń osobowości. Ja – koncepcja to mniej lub bardziej świadomy, doświadczany jako unikalny system wyobrażeń człowieka o sobie, w oparciu o który buduje on interakcje z innymi ludźmi, reguluje swoje zachowanie i działania, jest zatem najważniejszym składnikiem całościowości człowieka samoświadomość, czyli poczucie własnej wartości, jest warunkiem koniecznym harmonijnych relacji człowieka, zarówno z samym sobą, jak i z innymi ludźmi, z którymi nawiązuje komunikację i interakcję. Dojrzałość to dla większości ludzi najdłuższy okres życia. Granice przeciętnej dojrzałości będziemy rozpatrywać od około 40. roku życia do momentu faktycznego przejścia na emeryturę, czyli zaprzestania aktywnej aktywności zawodowej, które następuje przeciętnie w wieku około 60 lat. Dojrzałość odgrywa rolę najważniejszego wieku okres, który determinuje i charakteryzuje życie człowieka jako całość. Za dojrzałość uważa się okres pełnego rozkwitu osobowości, kiedy człowiek może w pełni zrealizować swój potencjał, osiągnąć największy sukces ze wszystkich.