Od autorki: Każde dziecko jest indywidualnością. Nawet najmniejszy, najbardziej bezradny, dopiero rozpoczynający życie. Jest wyjątkowy, niesamowity, zupełnie inny od innych, mający swoje talenty, cechy, swoje własne „ja”. Niektórzy są odważni i wyzwoleni, inni są nieśmiali i nieśmiali. A jeśli pamiętamy, że „dzieci są kwiatami życia”, nieśmiałe dziecko jest bardzo delikatnym kwiatem, który wymaga niezwykle ostrożnego obchodzenia się. Nieśmiałość jest cechą charakterystyczną prawie połowy ludzi, zarówno dzieci, jak i dorosłych. Nieśmiałość, nieśmiałość może być przejściowa (objawia się jedynie w nieznanym towarzystwie, w nietypowym otoczeniu), która z czasem mija. Ale zdarza się, że nieśmiałość staje się cechą charakteru, trwałą cechą osoby. Jest to najczęstsza przyczyna problemów w komunikacji. Nieśmiałość uniemożliwia poznawanie nowych ludzi, wyrażanie swoich opinii i bronienie swoich praw. Nieśmiałość towarzyszy poczuciu samotności i niepokoju. Jak powstaje nieśmiałość? Od pierwszych dni rodzice starają się chronić swoje dziecko przed wszystkimi problemami życia. Dziecko dorasta, a teraz, gdy zachowuje się „źle”, mama lub tata nagle przestają być niezawodnym wsparciem: „Źle się zachowujesz, oddam cię złemu!” (opcje: do sierocińca, do Cyganów itp.).” Chcesz osiągnąć pożądane zachowanie, ale za pomocą tych „technik” kultywujesz w dziecku poczucie zależności i bezradności. Dziecko wcześnie uczy się, że jest „głupie”, „niezdarne”, „w ogóle nie ma rąk”, „robi wszystko źle”, „znacznie gorsze od innych dzieci”… Ty oczywiście nie myślisz o konsekwencjach chcących osiągnąć natychmiastowe rezultaty. Właśnie tak, zastraszanie, upokarzanie. Jeśli dziecko ma silny charakter (choleryk lub sangwinik), z czasem nauczy się z tobą „walczyć”. Przestanie odpowiadać na komentarze lub zacznie robić skandale. Jeżeli maluszek ma łagodny charakter, przejdzie do głębokiej obrony, czyli do tzw. wycofa się w sobie. Dziecko uważało, że jest głupie, nic nie może zrobić i że jego rodzice są z niego bardzo niezadowoleni. Rodzice często stawiają sobie zbyt wysokie oczekiwania. Marząc o dziecku, które byłoby najlepsze, nie chcą pogodzić się z faktem, że ich dziecko jest „zwykłe”, pozbawione genialnych zdolności. Dzieci takich rodziców uczęszczają do kilku różnych klubów, sekcji i pracowni. Dziecko próbuje, boi się zawieść rodziców, ale najczęściej mama lub tata wciąż są z czegoś niezadowoleni. Jak to się może skończyć? Dziecko czuje w swoim otoczeniu zagrożenie emocjonalne, wycofuje się i… robi pierwszy krok w stronę samotności. Przecież samotność jest bezpieczna, nie ma ryzyka odrzucenia przez dorosłych i dzieci. Rozpoznawalna sytuacja: babcia i wnuczka Katya spacerują po podwórku. Katya ma 2,5 roku, zabrała lalkę na dwór. Podchodzi sąsiad i zaczyna rozmawiać z dziewczyną: „Jaką masz piękną lalkę! Jak ona ma na imię? Kto ci to dał? Katya chce odpowiedzieć, ale wyprzedza ją babcia, szczegółowo odpowiadająca na pytania kierowane do wnuczki. Dziewczyna stoi obok i w milczeniu kiwa głową na znak zgody. Na koniec babcia mówi „cudowne zdanie”: „Jest taka sama jak nasz tata, jest tak samo zahamowana, a nawet dobrze nie mówi”. Czy myślisz, że następnym razem dziewczyna będzie chciała odpowiadać na pytania nieznajomych? Czy nie byłoby prościej schować się za plecami babci, mamy, taty... Jak widać nieśmiałość pojawia się u dzieci z niską samooceną, z lękiem przed niezrozumieniem, nieakceptacją, odrzuceniem. Co można zrobić? Zapobieganie nieśmiałości jest łatwiejsze niż jej korygowanie. W jaki sposób rodzice mogą pomóc swoim dzieciom już od najmłodszych lat? Od urodzenia do dwóch lat kształtuje się stosunek do siebie i świata. Przytul swoje dziecko, okaż mu dużo czułości i uczucia od chwili narodzin (jeśli brakuje Ci czasu, nie rozpaczaj: nigdy nie jest za późno, aby zacząć). Rozmawiaj ze swoimi dziećmi tak dużo, jak to możliwe. Wszystko to daje poczucie bezpieczeństwa i zaufania, pomagając dziecku rozwijać się towarzysko. Dzieci w wieku od dwóch do sześciu lat po raz pierwszynapotykają trudności w komunikacji. Naucz je patrzeć na sytuację oczami innych ludzi. Wyjaśnij, dlaczego Vitka uderzyła Maszę (nie podzielili się cukierkiem; co byś zrobił?). Dlaczego Lena i Dima nie zabiorą Svety do gry (ona niszczy ich dom z piasku). Kiedy dziecko zrozumie, dlaczego ludzie zachowują się w ten czy inny sposób, łatwiej będzie mu poruszać się w codziennych sytuacjach, będzie bardziej pewny siebie. W wieku od sześciu do siedmiu do dwunastu lat wiele uczniów traci pewność siebie. Nie mogą odpowiadać na tablicy; na sprawdzianach otrzymują oceny niższe niż oczekiwano. A powodem tego są oczekiwania rodziców wobec szkoły średniej. Dzieci – uczniowie wciąż potrzebują potwierdzenia, że ​​kochamy je nie dla ocen, nie dla pochwał nauczycieli, ale po prostu dlatego, że je mamy. Nie mów nauczycielowi ani innym osobom, że Twoje dziecko jest nieśmiałe, bo można to powiedzieć inaczej: ostrożne, rozważne, wrażliwe na zdanie innych osób. Nigdy nie należy poganiać nieśmiałego dziecka. W ten sposób wywieramy na niego presję psychologiczną, której bezbronne dziecko może nie być w stanie wytrzymać. Uruchamiają się mechanizmy ochronne psychiki, dziecko jeszcze bardziej wycofuje się i zamyka w sobie. Jak ustalić, czy jest to nieśmiałość, czy nie? Są dzieci, które po prostu nie komunikują się, ale w przeciwieństwie do nieśmiałych nie odczuwają z tego powodu dyskomfortu. Jeśli ktoś o coś takie dziecko zapyta, odpowie bez problemu. Niektóre dzieci wybierają odmowę komunikacji jako sposób na potwierdzenie siebie, chęć pokazania swojej władzy nad innymi. „Jeśli chcę, to porozmawiam, jeśli nie chcę, nie będę!” Oczywiste jest, że w tym przypadku musisz pomóc dziecku pozbyć się arogancji i kapryśności. Trudności w komunikacji mogą wystąpić u dzieci, których mowa i myślenie nie są dostatecznie rozwinięte. Takim dzieciom naprawdę trudno jest się poznać i prowadzić rozmowę. Skorzystasz na zajęciach ze specjalistami – logopedą, psychologiem – mających na celu rozwój mowy i naukę umiejętności komunikacyjnych. Wszystko w twoich rękach! Aby przywrócić poczucie pewności siebie nieśmiałemu i łatwo podatnemu na zranienie dziecku, zwiększyć jego poczucie własnej wartości, rozwinąć jego towarzyskość i umiejętności komunikacyjne, rodzice muszą: - zapewnić klimat zaufania, miłości i harmonii w swojej rodzinie; pewność siebie dziecka (odniesiesz sukces, bo jesteś taki mądry, wierzę w Ciebie); - słuchaj opinii, uczuć, żądań i historii swojego dziecka, staraj się je zrozumieć; dyskutuj delikatnie, życzliwie; - unikaj wyrażeń typu: „Nigdy nie waż się mówić takich rzeczy swoim rodzicom”, „Żeby nie słyszeć już twojego głosu”, „Mam cię dość” itp. Wyrażenia te spowodują jeszcze większy strach i nieśmiałość u dziecka; - nigdy (!!!) nie porównuj swojego dziecka z rodzeństwem, czy z przyjaciółmi, którzy Twoim zdaniem są od niego lepsi, silniejsi i mądrzejsi - naucz swoje dziecko samodzielności; Przecież nawet trzyletni maluch jest w stanie przynieść zabawkę, wybrać koszulkę (dziś będzie w kwiaty), założyć skarpetki i wiele więcej – poszerzyć krąg znajomych, zabrać dziecko na spacer odwiedzić, odwiedzić nowe miejsca, zaprosić gości do swojego domu; zachęcaj do zabawy z rówieśnikami; - nie zmuszaj dziecka do robienia rzeczy, które przekraczają jego możliwości fizyczne i psychiczne; - jeśli musisz udzielić dziecku nagany, rób to na osobności, bez świadków - odgrywaj sytuacje z wyprzedzeniem; którego dziecko jest szczególnie nieśmiałe; - współpracuj z psychologiem, aby pomóc dziecku pozbyć się stresu psychicznego, od zwiększonej wrażliwości na bodźce wywołujące niepokój i niepokój. Gra „Mirror” dobrze łagodzi stres psychiczny. Można w nią grać razem z dzieckiem lub z kilkorgiem dzieci. Jesteś „lustrem”, dziecko stoi naprzeciw Ciebie, patrzy w „lustro”, które powtarza wszystkie jego ruchy, gesty, mimikę. Możesz portretować nie siebie, ale kogoś innego. Następnie uczestnicy zamieniają się rolami. Taka prosta zabawa pomaga dziecku się otworzyć, poczuć się bardziej wolnym, zrelaksowanym. Dobre są także gry „Hide and Seek”, „Sklep” lub proste.