Praktyczni psychologowie często zauważają w swojej pracy fakt, że większość ich klientów absolutnie nie rozumie, na czym polega pomoc psychologa. Temat gotowości klientów do doradztwa był już poruszany przez ekspertów ze wszystkich stron. W tym materiale zastanowimy się, na ile społeczeństwo w Rosji jest gotowe przyjąć pomoc psychologów. Jeszcze kilka lat temu każdy psycholog pracujący z dziećmi mógł usłyszeć od dziecka: „Nie potrzebuję psychologa, jestem normalny. .” Dziś dzieci mają już ogólne pojęcie o tym, kim jest psycholog i czym się zajmuje. Wynika to oczywiście z faktu, że obecnie prawie wszystkie przedszkola i szkoły mają psychologów. Dzieci się do nich przyzwyczaiły. Jeszcze więcej ofert dla dorosłych. Rynek usług psychologicznych oferuje ogromną różnorodność mechanizmów pomocy psychologicznej: szkolenia, konsultacje, psychoterapię indywidualną i grupową[1], coaching itp. Przy tak bogatej ofercie usług psychologów każdy może znaleźć odpowiedniego dla siebie specjalistę. Jednak w związku z tym pojawia się pytanie, w jaki sposób przyszły klient może zrozumieć, z którym specjalistą się skontaktować? Internet jest pełen reklam wszelkiego rodzaju szkoleń. I jest to całkowicie naturalne, gdy człowiek, szukając rozwiązania swojego problemu, rozważa opcję szkolenia, która wyraźnie przykuła jego uwagę. Praktyka treningu pojawiła się w latach pięćdziesiątych XX wieku. Uważa się, że pierwsze szkolenia prowadzone były przez uczniów K. Levina w Bethel (USA) i nosiły nazwę „grupy T”. Miały one na celu zwiększenie kompetencji komunikacyjnych [6, s. 15-27]. Ich główną ideą była obserwacja, że ​​większość ludzi żyje i pracuje w grupach, ale najczęściej nie są świadomi tego, jak dokładnie w nich uczestniczą, jak widzą ich inni ludzie, jakie reakcje wywołują ich zachowanie u innych ludzi. Według K. Lewina najskuteczniejsze zmiany w postawach i zachowaniach ludzi zachodzą w grupie, a nie w kontekście indywidualnym. Dlatego, aby odkryć i zmienić swoje postawy oraz rozwinąć nowe formy zachowań, człowiek musi przezwyciężyć swoją autentyczność i nauczyć się postrzegać siebie tak, jak widzą go inni. „Grupa T” to zbiór heterogenicznych jednostek, które spotykają się w celu eksploracji interpersonalnej relacje i dynamikę grupy, które sami generują poprzez interakcję. Pomyślna praca uczniów K. Lewina w warsztacie relacji międzygrupowych doprowadziła do powstania Krajowego Laboratorium Szkoleniowego w USA. W laboratorium tym utworzono grupę szkoleniową w zakresie umiejętności podstawowych. Następnie wyniki jej pracy zostały uwzględnione w praktyce wszystkich pozostałych „grup T” [4, s. 68-52]. W warunkach ciągłej humanizacji współczesny człowiek często myśli o tym, jak się objawia, jak wygląda z zewnątrz. Sprzyja temu powszechny trend pracy w biurze. Miejsce, w którym na ograniczonej przestrzeni przebywa duża liczba osób. Stwarza to specyficzne warunki dla ich komunikacji. A kultura masowa zachęca do rozwoju zachowań demonstracyjnych u współczesnego człowieka. Stale obserwujemy coraz większą zmianę w kierunku faktu, że jeśli ktoś chce być szanowany w społeczeństwie, akceptowany i odnosić sukcesy, musi prowadzić życie publiczne. We współczesnym społeczeństwie posiadanie stron w mediach społecznościowych jest uważane za zasadę dobrych manier sieci. Osoby, które nie korzystają z sieci społecznościowych, są często traktowane z uprzedzeniami. Widzimy, jak życie osobiste przenika do życia publicznego. To naturalne, że każdy zdrowy człowiek pragnie odpowiadać trendom społecznym lub być na ich czele (w zależności od poziomu aspiracji). Wszystko to sprawia, że ​​ludzie coraz częściej myślą o tym, jak wyglądają z zewnątrz, niż o tym, co dzieje się w ich świecie wewnętrznym [1, s. 20-23]. Jednak człowiek pozostaje osobą, a jego życiu towarzyszą doświadczenia wewnętrzne. Złożona kombinacja konfliktów wewnętrznych, zewnętrznych zasad i norm,które powodują i zwiększają stres emocjonalny, niezmiennie prowadzą do chęci pozbycia się tych niejasnych i nieprzyjemnych uczuć. Jak wiadomo, psychologia ma na celu pomóc w rozwiązywaniu wewnętrznych konfliktów. W dzisiejszych czasach normą stało się przeszukiwanie Internetu w celu uzyskania odpowiedzi na absolutnie wszystkie pytania. Szukając informacji psychologicznych i okołopsychologicznych, każdy z Was zobaczy szereg ofert reklamowych dotyczących szkoleń z zakresu rozwoju osobistego, rozwoju zawodowego, szczęśliwego życia rodzinnego i innych. Już sama idea rozwoju w tych kierunkach jest pozytywna. Każde zajęcia grupowe dają możliwość spojrzenia na siebie z zewnątrz i rozwoju osobistego. Dzięki temu mamy doskonały mechanizm rozwoju społeczeństwa i jednostki [2, s. 111-128]. Co jednak widzimy, gdy zaglądamy za kulisy? Większość szkoleń ma bardzo nieprofesjonalny i bezproduktywny scenariusz z punktu widzenia psychologii praktycznej. Można odnieść wrażenie, że opracowywali je autorzy nie posiadający wiedzy z zakresu psychologii stosowanej lub specjaliści chcący szybko zarobić. Co jednak sprawia, że ​​ludzie tak łatwo reagują na takie propozycje? Może chcesz szybko osiągnąć znaczące rezultaty? Wielu psychologów w swoich artykułach od dawna zwraca uwagę na fakt, że wśród klientów zawsze znajduje się grupa osób, która szybko rozczarowuje się psychoterapią, gdyż konieczne jest szybkie osiągnięcie rezultatów i według rzekomo gotowego scenariusza. Klienci oczekujący szybkiego „wyzdrowienia” również są rozczarowani konsultacją psychologiczną, niezależnie od tego, jak bardzo byłby kompetentny. Nasuwa się naturalna myśl, że psycholog był niewykwalifikowanym specjalistą, a wszyscy pozostali konsultanci są z konieczności tacy sami. Następnie osoba może zdecydować się na szkolenie. A jeśli nie znajdzie odpowiedniego, to przekonanie, że wszyscy psychologowie to „szarlatani”, tylko się wzmocni. Od dawna wiadomo, że prawie każdy problem ma swój własny mechanizm rozwiązania. Niejednokrotnie zdarza się, że klient np. potrzebuje głębokiego przestudiowania swoich długo skostniałych kompleksów i zdecydował się rozwinąć umiejętności komunikacyjne. Taki klient nie będzie potrzebował nawet wysokiej jakości szkolenia. Co dzieje się z osobą, która nie znalazła odpowiedniego szkolenia dla siebie? Ponadto wiemy, że istnieją programy szkoleniowe niskiej jakości, które kuszą szybkością i „gwarantowanymi” rozwiązaniami. Jak wiadomo, szkolenia często dają bardzo jasny, ale krótkotrwały efekt. Najczęściej osoby, które przeszły szkolenie, doświadczają tego typu konsekwencji z podobnym skutkiem: przerostowa, zawyżona samoocena nabyta w sztucznym środowisku bardzo szybko zostaje zachwiana przez rzeczywisty stan rzeczy. Przykładowo, dana osoba jest przekonana, że ​​jest liderem i lepszym profesjonalistą niż jest, ale nie potrafi wdrożyć nowych „umiejętności” w życiu codziennym. Powoduje to efekt odwrotny, np. jeszcze głębszą depresję. Znacznie rzadziej dochodzi do drugiej wersji wydarzeń: klientowi udaje się przekonać najbliższe otoczenie, przełożonych i bliskich, że ma odpowiednio wysoką samoocenę i poziom aspiracji. . Pewność siebie i towarzyskość to oczywiście bardzo ważne cechy wpływające na rozwój kariery i sukces w relacjach z płcią przeciwną, na przykład w wychowaniu dziecka. Ale to nie wszystko, czego potrzeba do pomyślnej samorealizacji. Szkolenia najczęściej przygotowują Cię do sukcesu, ale nie wyjaśniają, jak przetrwać porażkę, na przykład w karierze zawodowej cechy, wiedza i umiejętności mają duże znaczenie. Mając na uwadze, że we współczesnym społeczeństwie panuje zwyczaj skupiania się na zewnętrznej ocenie własnego sukcesu (kiedy ważniejsze jest to, że inni uznali, że to sukces), nowoczesny pracownik biurowy, który przeszedł szkolenie, bardziej skupia się na pozycjonowaniu siebie niż na z pracą. W efekcie ten, kto krzyczy głośniej i wyraża się jaśniej (słowami), osiąga awans i pozycję lidera. Oznacza to, że zajmuje niewłaściwe miejsce. W rezultacie ujawnia się nieprofesjonalizm. I staje przed osobą, która odniosła najmniejszy sukcespierwszym scenariuszem po szkoleniu jest rozczarowanie treningiem i sobą. Szkolenia w nieprofesjonalnych rękach przynoszą szkodę nie tylko klientom, ale także negatywnie wpływają na reputację psychologów w ogóle. Psychologia praktyczna znajduje się obecnie w dość niepewnej sytuacji. Nauka, która ma obowiązek pomagać ludziom, ma wszelkie szanse, aby im zaszkodzić. Obserwując rynek usług psychologicznych wyraźnie widać, że dominują szkolenia. Niezwykle rzadko można spotkać ogłoszenie o naborze do grupy psychoterapeutycznej. Zasadniczo w niektórych instytucjach spotykają się grupy psychoterapeutyczne. Obecnie powszechne są grupy 12 kroków w ośrodkach odwykowych. Istnieje wiele grup w centrach kontroli wagi, grupy dla kobiet w ciąży i młodych matek w poradniach przedporodowych, grupy dla dzieci i rodziców w ośrodkach socjalno-pedagogicznych. Dziś w każdej trudnej sytuacji życiowej, gdy człowiek potrzebuje pomocy psychologicznej, najczęściej szuka ogłoszeń w Internecie. I tutaj ma wybór pomiędzy szkoleniami a konsultacjami. Psychoterapia grupowa, mimo że jest bardzo skuteczną formą pomocy, pozostaje niezauważona na tle kolorowego szkolenia. Naturalnie, tutaj otwarta jest także kwestia kompetencji lidera grupy psychoterapeutycznej. Grupy psychoterapeutyczne może prowadzić wyłącznie wykwalifikowany specjalista, posiadający odpowiednie wyższe wykształcenie psychologiczne. Tutaj ryzyko otrzymania niewykwalifikowanej pomocy jest znacznie zmniejszone. W przypadku szkoleń certyfikat trenera może uzyskać każda osoba, która ukończyła kurs pogłębiony i nie posiada wykształcenia psychologicznego. Jak już wspominaliśmy, na szkolenia często decydują się osoby, którym zależy na superszybkich efektach. A proces pracy w grupie terapeutycznej jest długi, co wielu odstrasza. Kolejną cechą zwiększającą atrakcyjność szkolenia jest oferta „rozwiązań wszystkich problemów”, tzw. „Bank gotowych odpowiedzi”. Bardzo często klienci postrzegają współpracę z psychologiem jedynie jako wycieczkę po gotowe rozwiązanie. Biorąc pod uwagę fakt, że wielu, nazwijmy ich, ezoterycznych specjalistów, poprzedza swoje działania słowem „psycholog”, staje się dla nas jasne, dlaczego klienci oczekują gotowych odpowiedzi. Kolejny mit, który komplikuje poszukiwanie specjalisty odpowiedniego do problemu pod ręką jest przekonanie, że psychologowie zawsze manipulują klientem. Lub, co jest bezpieczniejszą opcją, uczą klienta, jak manipulować innymi. Mit ten częściowo potwierdzają szkolenia mające na celu rozwój umiejętności manipulacji ludźmi Analizując ogłoszenia usług psychologicznych na specjalistycznych portalach, odkrywamy ciekawe statystyki. Jak podają serwisy oferujące usługi psychologiczne, w tej chwili ogólna liczba zarejestrowanych psychologów w całym kraju to około 20 000 specjalistów z ponad 700 miast. Spośród nich około 90% psychologów opisuje swoją działalność za pomocą takich definicji, jak: pomoc psychologiczna, praktykujący psycholog, pomoc, słuchanie (słuchanie), poradnictwo rodzinne (terapia), poradnictwo psychologiczne, psychoterapia, psychosomatyka, depresja, podejmowanie decyzji itp. Wszyscy Ogłoszenia te są do siebie podobne, zawierają informacje o psychologu, jego stażu pracy, specjalizacji oraz opis zakresu wiedzy psychotycznej w ujęciu zawodowym. Osobie bez specjalnego przeszkolenia bardzo trudno jest poruszać się po takich reklamach. A ogólne znaczenie zapisanego w nich tekstu tylko potwierdza mity o gotowych odpowiedziach i manipulacjach, ponieważ osoba za serią niezrozumiałych dla niego słów spodziewa się niemal cudu. A zarejestrowało się tylko około 10% psychologów na specjalnych stronach internetowych przekazują zrozumiałe informacje, opisując w języku potocznym zakres stosowania przez nich umiejętności pomocy psychologicznej. Przeglądając statystyki takich serwisów zauważamy, że to właśnie ci specjaliści zajmują czołowe miejsca pod względem liczebnoścido nich przemawia. Można powiedzieć, że kultura psychologiczna samych psychologów pozostaje na niskim poziomie. W związku z tym śmiało wyciągamy następujący wniosek: osoby, które zdecydują się na skorzystanie z pomocy, będą w stanie prawidłowo określić, jakiej pomocy potrzebują, jedynie pod warunkiem, że zgłoszą się sami specjaliści. informacje są bardziej dostępne i pouczające. Tym samym gwałtownie spadnie liczba połączeń do niewłaściwych specjalistów, których potrzebuje klient. Aby zmniejszyć poziom niskiej jakości specjalistów zaangażowanych w szkolenia oferujące pomoc pseudopsychologiczną, konieczne jest wyraźne licencjonowanie usług psychologów, co jest konieczne. Wszakże aby oficjalnie z punktu widzenia prowadzenia konsultacji prowadzić działalność gospodarczą, zajmować się praktyką psychologiczną odrębnie od instytucji rządowych, wystarczy zarejestrować się jako Przedsiębiorca Indywidualny lub Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. . W tym przypadku nie jest wymagane żadne zezwolenie. To całkiem naturalne, że w takich warunkach wzrasta fala niekompetentnej pomocy psychologicznej. A teraz zainteresowanie tą kwestią rośnie bardzo szybko. Istnieje coś takiego jak „Kodeks etyki psychologa”. Wszyscy specjaliści w tym zawodzie wiedzą o jego istnieniu. Został on jednak oficjalnie przyjęty dopiero 14 lutego 2012 roku[2] na V Kongresie Rosyjskiego Towarzystwa Psychologicznego [7]. I to jest dziś jedyny mechanizm powstrzymujący przepływ niekompetencji. A jego zgodność regulują już utworzone profesjonalne ligi i społeczności psychoterapeutyczne, a także standardy moralne i etyczne samych specjalistów. Kultura psychologiczna w Rosji jest wciąż w stanie embrionalnym. Szkolenia stały się obecnie bardzo integralną częścią naszego życia. Są szkolenia biznesowe, treningi rozwoju osobistego, treningi kobiecości i męskości, treningi rodzinne, a nawet dziecięce. Istnieją wszystkie treningi, jakie człowiek może sobie wyobrazić. Każdy współczesny człowiek chce zrozumieć mechanizmy ludzkiej psychiki i wykorzystać tę wiedzę. Ale niestety pomysł, gdzie i od kogo zdobyć taką wiedzę i umiejętności, kto i w jakich przypadkach udzieli pomocy psychologicznej od obywatela Rosji, jest bardzo niejasny. Psychologowie muszą nieustannie udowadniać, że ich zawód ma prawo istnieć i walczyć ze sceptycyzmem innych. Dzieje się tak również z powodu bezproduktywnego pozycjonowania siebie przez profesjonalnych psychologów. Nie jest to nic nowego, ale wraz ze wzrostem liczby nisko wykwalifikowanych specjalistów staje się to z każdym dniem coraz bardziej istotne. Można tylko wierzyć, że wszyscy specjaliści, którzy zdobyli wykształcenie psychologiczne i związali swoje życie z tym zawodem, będą aktywnie korzystać z ww. „Kodeksu Etyki”, że będą nadal aktywnie działać na rzecz stworzenia mechanizmu licencjonowania usług psychologicznych w nasz kraj. Referencje Basevich N.P. Wzajemne oddziaływanie statusu osobowego i grupowego jako czynnik socjalizacji osobowości ucznia szkoły średniej // Poszukiwania naukowe: badania młodych naukowców. Kursk, 1995. s. 20-23 Bojko V.V., Kovalev A.G., Panferov V.N. Klimat społeczno-psychologiczny zespołu i osobowości. M.: Nauka, 1983. 196 s. 111-128. Demczuk. Dynamika grupowa w intensywnych psychotechnologiach integracyjnych. Jarosław, 2006, 218 s.K. Rudestam. Psychoterapia grupowa. Grupy psychokorekcyjne: teoria i praktyka. M.: „Postęp”, 1990 - Petersburg: „Peter Kom”, 1998, 291 s. s. 68-52 P.V. Filindasz. Społeczno-psychologiczne uwarunkowania budowania zespołu. Moskwa. 2009, 197 stron N. Chryaszczow. Psycho-gimnastyka w treningu. Wydawcy: Speech, Training Institute, 2006, 256 s. s. 15-27. Kodeks Etyki dla Psychologa/zasoby elektroniczne/kod dostępu: http://rpo.rf/rpo/documentation/ethics.php[1] Oznacza to psychoterapia niemedyczna. Techniki psychoterapeutyczne, którymi psycholog posługuje się w pracy z klientem.[2] Kodeks etyczny psychologów Rosyjskiego Towarzystwa Psychologicznego został sporządzony zgodnie z Konstytucją.