Klasyczna koncepcja psychoanalizy dotycząca nerwicy i psychozy opiera się na ich „różnicy genetycznej”. Jeśli nerwica jest wynikiem konfliktu między ego a id, to psychoza jest wynikiem takiego konfliktu między ego a światem zewnętrznym. Warunkiem pojawienia się nerwic i psychoz jest frustracja dziecięcych pragnień związanych z rzeczywistością. Analiza mechanizmów obronnych pomaga je, że tak powiem, odróżnić od zewnątrz. Jeśli neurotyczny typ osobowości ma wyższy poziom organizacji psychicznej i dlatego jego mechanizmy obronne są bardziej adaptacyjne, wówczas osoby o tak zwanej psychotycznej strukturze osobowości wykorzystują prymitywne mechanizmy obronne. Przykładem takich obron jest wycofanie się lub zaprzeczenie, gdy w obliczu negatywnej sytuacji człowiek stara się nie tylko jej uniknąć, ale także ją zignorować. Na przykład po zwolnieniu taka osoba nadal przychodzi do swojego miejsca pracy i pracy. Działanie tych mechanizmów charakteryzuje się tym, że człowiek przestaje brać pod uwagę otaczającą go rzeczywistość i kieruje się wyłącznie własnymi wyobrażeniami, przekonaniami i pragnieniami. Już tutaj zaciera się granica pomiędzy rzeczywistością a wewnętrzną rzeczywistością mentalną (do czego dochodzi). na pierwszym planie podczas psychozy). Zatarcie granic pomiędzy Ja a światem prowadzi do tego, że wewnętrzne treści nieakceptowalne zostają wypchnięte na zewnątrz i zaczynają być postrzegane jako coś obcego, zewnętrznego i oczywiście wrogiego, w przeciwnym razie nie byłoby potrzeby ich tłumienia. Halucynacje psychotyka są uzewnętrznioną projekcją. Psychoanaliza jest przyzwyczajona do postrzegania urojeń występujących w psychozie jako naprawy w miejscu, w którym pierwotnie powstała luka w relacji „ja” do świata zewnętrznego. „...[Pacjent] stwarza świat na nowo, choć nie piękniejszy niż dotychczas, ale przynajmniej taki, w którym może na nowo żyć. Tworzy go poprzez działanie swego delirium. To, co uważamy za produkt choroby, formację urojeniową, jest w istocie próbą uzdrowienia, rekonstrukcją.” S. Freud „Psychoanalityczne notatki na temat pewnego autobiograficznie opisanego przypadku paranoi” Spojrzenie na psychozę jako sposób na rozwiązanie nierozwiązywalnego konfliktu poprzez wejście do iluzorycznego świata, gdzie zniszczenia, spowodowane nieznośnymi sprzecznościami, zostają natychmiast załatane stertą trudnych do przecenienia konstrukcji urojeniowych. To okazja, aby wejść w skórę psychotyka, spojrzeć na świat jego oczami i zrozumieć go. Ale jest jeszcze jedna część, która jest znacznie bardziej dostępna - zewnętrzna strona zachowania psychotyka. Jego interakcja z otaczającą rzeczywistością w momencie, gdy odpowiednie jej zrozumienie zostało już utracone i człowiek jest zdany na łaskę tego iluzorycznego świata. Kiedy dana osoba ma obsesję na punkcie swoich wewnętrznych treści, jej interakcja z prawdziwym światem zewnętrznym jest nieświadoma. Oczom otaczających go osób ukazuje się pewna osobowość, istota mająca raczej pośredni związek ze świadomością psychotyka, przebywającego głęboko w swoim własnym świecie. Byt ten ma charakter kompensacyjny w stosunku do osobowości, która była przed chorobą, a zatem znacznie się od niej różni. Ta oddzielona część w momencie ostrej psychozy staje się znacznie potężniejsza niż ta niezupełnie rozwinięta, uciskana świadoma osobowość, a ponadto przejmuje ją w posiadanie i zastępuje. Okultyści i egzorcyści wchodzą w interakcję z tą nieświadomością, która wyszła na powierzchnię i według plotek czasami z sukcesem.) Tych, którzy zdobyli wolę i ujarzmili ciało, które niegdyś było treścią wewnętrzną, nazywają duchami, demonami lub demonami.